โรคแอกทินิกเคอราโทซิส หรือกระแดด (Actinic Keratosis) คือมะเร็งระยะเริ่มแรกของผิวหนัง โดยมีสาเหตุมาจากการที่ผิวหนังสัมผัสกับแสงอัลตราไวโอเล็ตในระยะเวลานาน หรือที่รู้จักในอีกชื่อหนึ่ง คือ Solar Keratosis

โรคแอกทินิก เคอราโทซิส (Actinic Keratosis) หรือกระแดด พบเห็นได้ในหลายส่วนของร่างกาย แต่ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นกับผิวหนังส่วนที่สัมผัสกับแสงแดดโดยตรงอยู่เป็นประจำ

ระยะก่อนมะเร็ง คือ ภาวะที่หากไม่ทำการรักษาก็กำลังจะเข้าสู่การเป็นมะเร็ง ดังนั้น แอกทินิคเคอราโทซิส จึงเป็นโรคที่ควรจะติดตามเฝ้าระวังและควรได้รับการรักษาที่เหมาะสม

กระแดดคืออะไร

กระแดด คือ แผลหรือรอยโรคที่มีลักษณะหยาบ ขรุขระ ตะปุ่มตะป่ำปรากฏขึ้นบนผิวหนัง ส่วนใหญ่จะพบบริเวณหนังศีรษะ หลังมือ ใบหน้า หู หลังแขน คอ และไหล่

ขนาดของกระแดดจะแตกต่างกันไป โดยมีตั้งแต่เส้นผ่านศูนย์กลางเล็ก ๆ จนถึงหนึ่งนิ้วหรือมากกว่านั้น ในทำนองเดียวกันก็จะมีสีแตกต่างกันด้วย โดยมีตั้งแต่สีอ่อนไปจนถึงสีเข้ม และมีการเปลี่ยนแปลงตลอดรอยที่เกิดขึ้น

กระแดด จะใช้เวลานานกลายปีกว่าจะเกิดภาวะดังกล่าวนี้ ผู้ที่มีอาการส่วนใหญ่จะมีอายุประมาณ 40 ปีหรือมากกว่านั้น และรอยโรคที่เกิดขึ้นก็จะมีขนาดใหญ่ขึ้นตามเวลาที่เปลี่ยนไป

โดยทั่วไปแล้วอาการของโรคนี้จะไม่มีอะไรมากไปกว่าการเกิดสะเก็ดหรือเป็นขุยที่เกิดขึ้นที่ผิวหนังเท่านั้น ส่วนใหญ่จะไม่แสดงสัญญาณหรืออาการอื่นใดอีก คนที่เป็นโรคนี้จะต้องเจอกับสภาวะที่โรคนี้จะเป็นๆ หายๆ ไปตลอดชีวิต ถึงแม้ว่าจะได้รับการรักษาหรืออยู่ในความดูแลของแพทย์แล้วก็ตาม

การเป็นกระแดด  จะเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดมะเร็งผิวหนัง หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษา กระแดดอาจพัฒนาไปเป็นมะเร็งผิวหนังชนิด squamous cell carcinoma ได้

อาการของกระแดด

การรู้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นกระแดด หรือไม่ จะทำให้สามารถทำการรักษาได้ตั้งแต่เนิ่นๆ

กระแดด จะมีลักษณะแตกต่างกันไป แต่จะมีบางอาการที่ดูคล้ายๆ กัน เช่น

• เป็นสะเก็ดแดง

• มีรอยนูน

• รอยนูนมีลักษณะเป็นขุย

• สัมผัสสากมือ (เหมือนกระดาษทราย)

สาเหตุของกระแดด

ปกติจะเรียกโรคแอกทินิก เคอราโทซิส ว่า Solar Keratosis ซึ่งจากชื่อนี้จะเป็นการอธิบายถึงสาเหตุของรอยโรคที่ผิวหนังซึ่งเกิดจากการที่ผิวหนังสัมผัสกับแสงมากเกินไปหรือผิวหนังได้รับความเสียหายจากแสงอัลตราไวโอเลต (UV)

กระแดดจะมีลักษณะแตกต่างจากการถูกแดดเผา ซึ่งแดดเผาเป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นทันทีเมื่อได้รับแสงยูวีเป็นเวลานาน แต่แอกทินิกเคอราโทซิส ต้องใช้เวลาในการสัมผัสกับแสงแดดเป็นประจำนานหลายปีเพื่อให้เกิดรอยโรคนี้ขึ้น

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดกระแดด

เมื่อเวลาผ่านไป ทุกคนมีโอกาสจะกระแดดได้ อย่างไรก็ตาม ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้คนมีแนวโน้มที่ทำให้ผิวตกกระเพิ่มขึ้น มีดังนี้

• ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงสุด มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไปมี

• เป็นผู้ที่มีประวัติการถูกแดดเผาหรือการโดนแสงแดดมากๆ

• อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีแดดจัด

• ชอบทำผิวเป็นสีแทนโดยใช้เตียงทำผิวสีแทน

• เคยมีประวัติเป็นโรคแอกทินิกเคอราโทซิสมาก่อน

• มีผมหรือตาสีอ่อน

• มีนิสัยชอบอาบแดด

การรักษากระแดด

แม้ว่าในบางครั้งแอกทินิกเคอราโทซิสจะสามารถรักษาหายได้เองตามธรรมชาติ แต่ควรได้รับการรักษาจากแพทย์ เนื่องจากภาวะดังกล่าวนี้ ถือว่าเป็นภาวะก่อนการเกิดมะเร็งผิวหนัง

สำหรับการรักษาโรคนี้ มีทางเลือกในการรักษาที่แตกต่างกันไป เช่น

• ใช้ยา

• การทำศัลยกรรม

• การบำบัดด้วยแสง โดยใช้แสงและยาและเพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง

การรักษาโดยการใช้ยา

หนึ่งในวิธีรักษาที่มีความก้าวหน้าและถูกนำมาใช้ในรักษาโรคแอกทินิกเคอราโทซิสอย่างกว้างขวาง คือการรักษาโดยการใช้ยา ซึ่งจะเป็นยาในรูปของครีมหรือเจลต่างๆ เช่น

• ไดโคลฟีแนคเจล (diclofenac gel)

• ครีมอิมิควิโมด  (imiquimod cream)

• ครีมฟลูออโรยูราซิล (fluorouracil cream)

• เจล ingenol mebutate ( ingenol mebutate gel)

ครีมหรือเจลเหล่านี้สามารถใช้ทาที่ผิวหนังบริเวณที่มีอาการได้โดยตรง ซึ่งบางครั้งอาจมีผลข้างเคียงจากการใช้ครีมหรือเจลเหล่านี้ เช่น ในบางคนอาจพบผื่นแดง หรือมีอาการบวมในบริเวณที่ใช้ครีมหรือเจลเหล่านี้

• พื้นสัมผัสของผิวอาจจะมีลักษณะเปลี่ยนไป

• อาจเกิดแผลพุพอง

• อาจจะมีการติดเชื้อ

• เกิดรอยแผลเป็น

• มีการเปลี่ยนสีของผิวหนังบริเวณที่ทำการรักษา

การบำบัดด้วยแสง

การบำบัดด้วยแสงทำโดยการใช้สารเคมีในบริเวณผิวหนังที่มีอาการ จากนั้นแพทย์จะฉายแสงที่ประดิษฐ์ขึ้นไปยังสารเคมี ซึ่งจะทำลายเซลล์ที่เสียหาย และกำจัดแอคตินิกเคอราโทซิสออกไป

ผลข้างเคียงที่จะเกิดขึ้นในกรณีนี้คือ อาจมีรอยแดง บวมและแสบร้อนในระหว่างขั้นตอนการรักษา

ผู้ป่วยและแพทย์อาจต้องร่วมกันตัดสินใจในการเลือกวิธีการรักษา หรือเลือกทางเลือกที่ดีที่สุด ในบางกรณีผู้ป่วยอาจได้จะต้องทำการรักษาต่อเนื่องตลอดไป หากรอยโรคกลับมาเกิดซ้ำอีก

สรุป

โรคแอกทินิก เคอราโทซิส หรือกระแดด เป็นภาวะที่บอกว่าผิวหนังเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงและมีความเสียหายเกิดขึ้นกับผิวหนัง อันเนื่องจากมาจากผิวหนังสัมผัสกับรังสีอุลตราไวโอเล็ต ซึ่งภาวะนี้ทำให้ผู้ป่วที่เป็นโรคแอคทินิกเคอราโทซิส มีความเสี่ยงสูงในการเป็นโรคมะเร็งผิวหนัง

ผู้ที่รู้ตัวว่า ตนเองเป็นโรคแอตทินิกเคอราโทซิสแต่เนิ่นๆ จะทำให้มีโอกาสดีที่จะไรับการรักษาก่อนที่จะกลายเป็นมะเร็งผิวหนัง

เมื่อทำการรักษาแล้ว ผู้ป่วยควรต้องไปพบกับแพทย์ผิวหนังทุกๆปี เพื่อติดตามผลการรักษาและตรวจหาสัญญาณของการกลับมาอุบัติซ้ำของโรค รวมถึงตรวจหาสัญญาณที่จะเกิดเป็นมะเร็งผิวหนังด้วย

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/actinic-keratosis/symptoms-causes/syc-20354969

• https://www.skincancer.org/skin-cancer-information/actinic-keratosis/

• https://www.nhs.uk/conditions/actinic-keratoses/

• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/understanding-actinic-keratosis-basics