มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ( Bladder cancer) คือ การเกิดเนื้องอกในกระเพาะปัสสาวะที่เป็นเนื้อร้าย มะเร็งกระเพาะปัสสาวะอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ และสามารถลุกลามไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย หากไม่รีบรักษาอาจทำให้เนื้อเยื่อและอวัยวะเสียหายได้
กระเพาะปัสสาวะทำหน้าที่กักเก็บปัสสาวะจากไตก่อนขับออกไปจากร่างกายทางปัสสาวะ มะเร็งกระเพาะปัสสาวะเกิดเมื่อเซลล์ในเนื้อเยื่อกระเพาะปัสสาวะเริ่มแบ่งตัวจนไม่สามารถควบคุมได้
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะมักเริ่มบริเวณเยื่อบุผิว ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเซลล์ในกระเพาะปัสสาวะ มีหลายประเภท แต่ที่พบบ่อยที่สุดคือ มะเร็งบริเวณเซลล์เยื่อหมวกไต (TCC)
คือ อาการมะเร็งที่พบได้บ่อยที่สุด เรียกอีกอย่างว่า มะเร็งท่อปัสสาวะ
มะเร็งชนิดนี้เริ่มที่เซลล์บริเวณด้านในของกระเพาะปัสสาวะจึงส่งผลต่อเยื่อบุของไต และท่อไต การวินิจฉัย ต้องได้รับการประเมินระบบทางเดินปัสสาวะทั้งหมดก่อน
มะเร็งบริเวณเซลล์เยื่อหมวกไตสามารถลุกลามหรือไม่ก็ได้ขึ้นกับว่าเซลล์มะเร็งแพร่กระจายเข้าไปในชั้นของเนื้อเยื่อประสานอารีโอลาร์ หรือชั้นกล้ามเนื้อได้หรือไม่ หากลุกลามจะทำการรักษาได้ยาก
มะเร็งประเภทนี้มีโอกาสการเกิดประมาณ 1–2% เกิดเซลล์มะเร็งบริเวณชั้นเซล์ที่บาง ๆ บนเนื้อเยื่อของกระเพาะปัสสาวะ สามารถลุกลามไปยังส่วนอื่น ๆ ได้
มะเร็งต่อมลูกหมาก พบประมาณ 1 % ที่เป็นสาเหตุของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะเกิดขึ้นที่เซลล์ที่ทำหน้าที่หลั่งสารเมือก มะเร็งนี้มีสามารถลุกลามไปยังส่วนอื่น ๆ ได้
มะเร็งประเภทนี้พบไม่ถึง 1% เป็นเซลล์ที่มีขนาดเล็ก ทำหน้าที่เป็นเซลล์ประสาท มะเร็งประเภทนี้มักขยายตัวได้รวดเร็ว และต้องได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัด
เป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะที่พบได้น้อย เกิดบริเวณเซลล์กล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะ
สาเหตุของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
ยังไม่ทราบสาเหตุของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะที่แท้จริง คาดว่าการกลายพันธุ์ทางพันธุกรรมอาจเป็นสาเหตุ
การสูบบุหรี่ และสัมผัสกับสารเคมีอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่นำไปสู่มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ แต่สิ่งเหล่านี้อาจส่งผลกระทบต่อผู้คนในรูปแบบต่าง ๆ กัน
นักวิทยาศาสตร์ไม่คิดว่าพันธุกรรมเป็นสาเหตุสำคัญของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ แต่พวกเขาแนะนำว่าปัจจัยนี้อาจทำให้บุคคลแต่ละคนอ่อนไหวต่อผลกระทบจากบุหรี่ และสารเคมีอุตสาหกรรมบางประเภทแตกต่างกัน
นักวิทยาศาสตร์ระบุปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะนั้นมาจากการสูบบุหรี่ คนที่สูบบุหรี่มีโอกาสเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะมากกว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่ถึง 3 เท่า
อาการมะเร็งกระเพาะในระยะแรกอาการที่พบบ่อยมีดังต่อไปนี้
เลือดปะปนในปัสสาวะ : เป็นเรื่องปกติ อาจพบอาการเมื่อตรวจสอบด้วยกล้องจุลทรรศน์ หรือทำให้ปัสสาวะเปลี่ยนสีได้อย่างสมบูรณ์
การขับถ่ายปัสสาวะผิดปกติ : ผู้ป่วยอาจปัสสาวะบ่อยผิดปกติ อาจมีอาการปัสสาวะไม่ไหลหรือไหลไม่หยุด หรืออาจมีอาการปวดหรือแสบร้อนขณะถ่ายปัสสาวะ
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะหลังอาจมีอาการดังต่อไปนี้:
อาการของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะอาจคล้ายกับการติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ สิ่งสำคัญคือพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยเมื่อมีอาการ
การรักษามีหลายวิธี และอาจใช้มากกว่า 1 วิธีรวมกัน ได้แก่:
ศัลยกรรม
เคมีบำบัด
การบำบัดทางธรรมชาติ
การรักษาด้วยรังสี
การรักษาขึ้นกับปัจจัยหลายประการ ได้แก่ :
ตำแหน่งและระยะของมะเร็ง
สุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย
วัยของผู้ป่วย
ความเชี่ยวชาญของแพทย์
เป็นตัวเลือกในการรักษาที่พิจารณาตามอาการดังนี้:
ศัลยกรรมผ่านทางกล้องส่องกระเพาะปัสสาวะ ( TUR) : ใช้รักษามะเร็งกระเพาะปัสสาวะระยะ 0 และ 1 โดยแพทย์จะสอดเครื่องมือผ่าตัดเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะเพื่อกำจัดเนื้องอกขนาดเล็กและเนื้อเยื่อที่ผิดปกติ และทำลายเซลล์มะเร็งทิ้ง
ศัลยกรรมตัดเอาถุงหรือกระเพาะปัสสาวะออก: ใช้รักษาเมื่อเซลล์มะเร็งมีขนาดใหญ่ หรือลุกลามลึกเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ ศัลยแพทย์จะผ่าตัดเอาถุงน้ำดี และกระเพาะปัสสาวะออกทั้งหมด หรือผ่าตัดเพียงเนื้อเยื่อมะเร็งออกไปเท่านั้น
ศัลยกรรมตกแต่ง: การรักษาที่ช่วยให้หลังการผ่าตัดถุงน้ำดีแล้ว ร่างกายยังสามารถกักเก็บและกำจัดปัสสาวะได้เอง โดยใช้เนื้อเยื่อในลำไส้มาทดแทนในกระเพาะปัสสาวะหรือบริเวณรอบ ๆ
เคมีบำบัดใช้ยาส่งไปยังเป้าหมาย และกำจัดเซลล์มะเร็งหรือเพื่อลดขนาดของเนื้องอก โดยศัลยแพทย์จะพิจารณาใช้ขั้นตอนการรักษานี้เพื่อผลข้างเคียงที่น้อยที่สุด
การใช้เคมีบำบัดยังสามารถรักษามะเร็งก่อนหรือหลังการผ่าตัดได้ ผู้ป่วยสามารถรับยาทางปาก ทางหลอดเลือดดำหรือผ่านกระเพาะปัสสาวะโดยการใช้สายสวนได้ (สวนไปตามท่อกระเพาะปัสสาวะ)
การรักษามะเร็งกระเพาะปัสสาวะในระยะเริ่มต้น ด้วยการกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง เป็นการรักษาทางชีวภาพหรือภูมิคุ้มกันบำบัด
รูปแบบการทำธรรมชาติบำบัดที่พบบ่อยที่สุดคือ การบำบัดด้วย Bacillus Calmette–Guerin (BCG) แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะใช้สายสวนนำแบคทีเรียเพื่อการรักษาเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ
แบคทีเรียจะเร้า และกระตุ้นให่ระบบภูมิคุ้มกันทำงาน เพื่อต่อสู้กับเซลล์มะเร็งในกระเพาะปัสสาวะ โดยปกติการรักษานี้จะต้องทำต่อเนื่อง ทุก ๆ สัปดาห์เป็นเวลาอย่างน้อย 6 สัปดาห์ มักเริ่มต้นไม่นานหลังจากทำศัลยกรรมทางเดินปัสสาวะ ผลข้างเคียงของการรักษาคือทำให้มีอาการคล้ายไข้หวัด มีไข้ และอ่อนเพลีย อาจมีอาการแสบร้อนในกระเพาะปัสสาวะร่วมด้วย
Interferon เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของการบำบัดด้วยวิธีธรรมชาติ ระบบภูมิคุ้มกันทำให้โปรตีนกลุ่มนี้ต่อสู้กับอาการติดเชื้อ และเกิดสารสังเคราะห์ที่สามารถต่อสู้กับมะเร็งได้บางครั้งอาจรักษาร่วมกับการใช้แบคทีเรีย
เป็นการรักษาที่มีอาการแทรกแซงน้อยกว่าการรักษามะเร็งกระเพาะปัสสาวะวิธีอื่น แพทย์อาจพิจารณาให้รักษาร่วมกับเคมีบำบัด สามารถจัดการเซลล์มะเร็งบริเวณผนังกล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะได้ เหมาะกับผู้ป่วยที่ไม่สามารถผ่าตัดได้
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะมีความเสี่ยงสูงที่จะกลับมาเป็นซ้ำ แพทย์มักแนะนำให้ตรวจติดตามอย่างสม่ำเสมอหลังการรักษา
มะเร็งกระเพาะปัสสาวะอาจไม่สามารถรักษาได้เสมอไป และอาจลุกลามเป็นภาวะเรื้อรังได้ การเข้ารับการดูแลโดยแพทย์เป็นประจำจะช่วยควบคุมมะเร็งได้
หากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญตรวจพบมะเร็งกระเพาะปัสสาวะในระยะ 0 โอกาสที่จะรอดชีวิตเป็นเวลาอย่างน้อย 5 ปีหลังการวินิจฉัยคือ 95% แต่หากมะเร็งลุกลามไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกายโอกาสในการรักษาจะลดลง หากการวินิจฉัยเกิดขึ้นในระยะที่ 4 อัตราการรอดชีวิตจะลดลงเหลือ 15%
การวินิจฉัยในระยะเริ่มต้นช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาที่ประสบความสำเร็จ แต่การรักษาก็ต้องทำอย่างต่อเนื่อง
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bladder-cancer/symptoms-causes/syc-20356104
https://www.cancer.gov/types/bladder/patient/bladder-treatment-pdq
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก