โรคมะเร็งท่อน้ำดีหรือ Cholangiocarcinoma คือโรคมะเร็งที่เกิดในท่อน้ำดี ซึ่งเป็นท่อที่ทำหน้าที่ลำเลียงน้ำย่อยอาหาร ท่อน้ำดีเชื่อมต่ออยู่กับตับและถุงน้ำดีรวมถึงลำไส้เล็ก โดยส่วนใหญ่โรคมะเร็งท่อน้ำดีเป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป แต่อย่างไรก็ตามโรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกวัย

แพทย์ได้แบ่งประเภทของโรคมะเร็งที่เกิดในถุงน้ำดีออกเป็นหลายประเภทได้แก่

• โรคมะเร็งท่อน้ำดีในตับ (Intrahepatic cholangiocarcinoma) เป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นกับส่วนหนึ่งของท่อน้ำดีในตับและบางครั้งถูกจัดให้อยู่ในประเภทของโรคมะเร็งตับ
• โรคมะเร็งท่อน้ำดีที่เกิดนอกตับเป็นโรคมะเร็งที่เกิดนอกตับ ซึ่งบางครั้งเรียกว่า perihilar cholangiocarcinoma
• มะเร็งท่อน้ำดีส่วนปลาย (Distal cholangiocarcinoma) 
• เกิดขึ้นที่ท่อน้ำดีบริเวณที่ใกล้กับลำไส้เล็กมากที่สุด

โรคมะเร็งถุงน้ำดีเป็นโรคมะเร็งชนิดที่รักษายากมากที่สุด

อาการมะเร็งท่อน้ำดี

สัญญาณเเละอาการของโรคมะเร็งถุงน้ำดีได้แก่

• ผิวหนังเเละตาขาวเป็นสีเหลือง (อาการดีซ่าน)
• มีอาการคันที่ผิวหนังอย่างรุนเเรง
• อุจจาระเป็นสีขาวซีด
• อ่อนล้า
• ปวดท้อง
• น้ำหนักลดลงแบบไม่ได้ตั้งใจ

ควรไปพบเเพทย์เมื่อไหร่

ควรไปพบเเพทย์ถ้าหากคุณมีอาการร่างกายอ่อนล้าอย่างรุนเเรง ปวดท้อง ดีซ่านหรือมีลักษณะอาการที่รบกวนคุณ โดยแพทย์ทั่วไปจะเเนะนำให้คุณไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคที่เกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร (แพทย์ระบบทางเดินอาหาร)

สาเหตุมะเร็งท่อน้ำดี

โรคมะเร็งถุงน้ำดีเกิดจากเซลล์ในท่อน้ำดีเกิดการกลายพันธุ์ในระดับ DNA ซึ่งเป็นสารพันธุกรรมที่ทำหน้าที่ออกคำสั่งเพื่อควบคุมการทำงานของสารเคมีทุกอย่างในร่างกาย

เมื่อ DNA เกิดการกลายพันธุ์คำสั่งการทำให้มีเซลล์เติบโตขึ้นและไม่สามารถควบคุมได้ จนกลายเป็นเนื้องอกมะเร็งในที่สุด ซึ่งการเกิดก้อนเนื้องอกมะเร็งจำนวนมากนี้ ยังไม่สามารถทราบสาเหตุของการกลายพันธุ์ของสารพันธุกรรมที่ทำให้เกิดโรคมะเร็ง 

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งท่อน้ำดีได้แก่

• ท่อน้ำดีอักเสบแข็งปฐมภูมิ เป็นโรคที่เกิดจากท่อน้ำดีเเข็งและมีแผลเป็นเกิดขึ้นที่ท่อน้ำดี
• โรคตับเรื้อรัง บาดแผลบนตับที่เกิดจากโรคตับเรื้อรังเป็นปัจจัยเสี่ยงที่เพิ่มโอกาสของการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดี 
• ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับท่อน้ำดีตั้งแต่เกิด ผู้ที่มีถุงน้ำดีโป่งพองตั้งแต่เกิด โดยส่วนใหญ่มีถุงน้ำดีที่มีขนาดใหญ่ขึ้นผิดปกติ จึงมีความเสี่ยงเป็นโรคมะเร็งท่อน้ำดีมากขึ้น
• พยาธิตับ ในประเทศบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มักเกิดการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับเนื่องจากการทานอาหารที่สุกๆดิบๆ หรือการใช้น้ำในเเม่น้ำทำอาหาร
• อายุเพิ่มมากขึ้น โดยส่วนใหญ่โรคมะเร็งท่อน้ำดีเกิดขึ้นกับผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป
• การสูบบุหรี่ เกี่ยข้องกับการเพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งท่อน้ำดี

วิธีการป้องกัน

ไม่มีวิธีป้องกันโรคมะเร็งท่อน้ำดีที่ใช้ได้ผลที่สุด แต่คุณสามารถลดความเสี่ยงของการเกิดโรคได้ด้วยการปฏิบัติตนดังต่อไปนี้

• หยุดสูบบุหรี่ การสูบบุหรี่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งถุงน้ำดี ถ้าหากคุณเคยพยายามเลิกบุหรี่เเล้วแต่ไม่สำเร็จ ควรปรึกษาเเพทย์เพื่อหาวิธีช่วยให้คุณสามารถเลิกบุหรี่ได้สำเร็จ
• ลดปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคตับ โรคตับเรื้อรังเกี่ยวข้องกับการพเพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งท่อน้ำดี เนื่องจากสาเหตุบางอย่างของโรคตับไม่สามารถป้องกันได้ ดังนั้นคุณควรรักษาสุขภาพตับของคุณให้ดีที่สุด
  ตัวอย่างเช่น การลดความเสี่ยงของการเกิดตับอักเสบ (ตับแข็ง) ดื่มแอลกอฮอลในปริมาณที่พอเหมาะ รวมถึงควรรักษาน้ำหนักให้อยู่ในระดับที่ดีต่อสุขภาพ นอกจากนี้ตอนที่ต้องทำงานกับสารเคมีควรปฏิบัติตามขั้นตอนเพื่อรักษาความปลอดภัย

งานวิจัยในปี 2016 แสดงให้เห็นว่ายาแอสไพรินสามารถลดความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งในท่อน้ำดีได้ โดยงานวิจัยได้ทำการศึกษาข้อมูลของคนทั่วไปเกือบ 4,800 คน สำหรับงานวิจัยในอนาคตจำเป็นต้องใช้ยาแอสไพรินในระยะเวลาที่ยาวนานขึ้นเพื่อป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholangiocarcinoma/symptoms-causes/syc-20352408
• https://medlineplus.gov/genetics/condition/cholangiocarcinoma/
• https://cholangiocarcinoma.org/
• https://www.nhs.uk/conditions/bile-duct-cancer/