วุ้นตาหมายถึงจุดหรือรอยด่างที่เรามองเห็นได้ ซึ่งมีลักษณะคล้ายวุ้นลอยไปมาเมื่อเราพยายามมองที่วุ้นตา โดยปกติวุ้นตาอยู่บนลูกตาตามปกติ โดยมีลักษณะคล้ายวุ้นใสทำหน้าที่กรองแสงให้กับดวงตา
โดยปกติอาการวุ้นในตาเสื่อม (Eye Floaters) ไม่จำเป็นต้องทำการรักษา เนื่องจากไม่ได้ก่อให้เกิดอันตรายต่อการมองเห็น อย่างไรก็ตามในบางกรณีวุ้นตาเสื่อมอาจทำให้เกิดปัญหาด้านการมองเห็นและจำเป็นต้องลอกวุ้นตาออกเพื่อฟื้นฟูการมองเห็นให้ชัดเจนมากขึ้น
นอกจากนี้อาการวุ้นตาเสื่อมยังเป็นสัญญาณแรกของภาวะจอประสาทตาเสื่อม
อาการวุ้นในตาเสื่อมเป็นปรากฎการธรรมชาติเนื่องจากวุ้นตาช่วยทำให้ลูกตาคงอยู่ในรูปทรงกลม
วุ้นตาลอยเกิดขึ้นเมื่อวุ้นในโพรงลูกตาเริ่มหดตัวลง เมื่อวุ้นตาหดตัวลงสามารถแตกตัวออกเป็นสายคล้ายเส้นด้าย ซึ่งแพทย์เรียกปรากฎการนี้ว่า ภาวะวุ้นลูกตาลอก
ภาวะวุ้นลูกตาลอกทำให้เกิดเส้นวุ้นตาที่มีลักษณะคล้ายเส้นด้าย ซึ่งเส้นวุ้นตาเหล่านี้สามารถรบกวนแสงที่เข้ามาตกกระทบที่จอประสาทตาได้ ส่งผมทำให้เกิดเงาขนาดเล็กภายในดวงตาและมองเห็นเป็นวุ้นลอยไปมาได้
โดยส่วนใหญ่โรควุ้นตาเสื่อมเป็นหนึ่งในความผิดปกติที่เกิดได้เมื่อคนเรามีอายุมากขึ้น โดยอาการวุ้นตาเสื่อมนี้มักเกิดขึ้นกับผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ขึ้นไป
ทุกคนสามารถเกิดอาการวุ้นตาเสื่อมได้และคนส่วนใหญ่มักละเลยปัญหาที่เกิดขึ้นนี้ ซึ่งอาการวุ้นตาเสื่อมทำให้หลายคนเคยมองเห็นจุดเล็กๆลอยผ่านไปมาหรือเส้นด้ายใสๆเหมือนเมฆในท้องฟ้า
แม้ว่าตอนแรกหลายคนอาจเกิดอาการระคายเคืองหรือมองเห็นภาพไม่ชัดเนื่องจากมีวุ้นตาลอยไปมา โดยส่วนมากวุ้นตามักเกิดขึ้นที่บริเวณใต้ดวงตาหรือใต้ลานตา
อย่างไรก็ตามจักษุแพทย์มักแนะนำให้คนทั่วไปสังเกตุอาการเบื้องต้นปัญหาวุ้นตาเสื่อมและเข้ารับการตรวจการมองเห็นตั้งแต่ครั้งแรกที่มีอาการในวุ้นตาเสื่อมเกิดขึ้น เพื่อป้องกันปัญหาที่รุนเเรงในอนาคต
แม้ว่าอาการวุ้นตาเสื่อมสามารถเกิดขึ้นได้ตามปกติเมื่อคนเรามีอายุมากขึ้น แต่การเกิดวุ้นตาเสื่อมแบบเฉียบพลันอาจเป็นสัญญาณของภาวะจอประสาทตาหลุดลอกได้
จอประสาทตาลอกเป็นความผิดปกติ โดยมักมีอาการอื่นๆเกิดขึ้นร่วมกับอาการวุ้นตาลอยในโพรงลูกตา บางคนอาจเคยมีอาการแสงแฟลชเข้าตา โดยที่ไม่ได้มีแสงแฟลชจริงๆ โดยเฉพาะแสงที่เข้าสู่ด้านข้างของลานตา นอกจากนี้อาจเกิดการสูญเสียการมองเห็นที่ด้านข้างลานตาได้เช่นกัน
ปัญหาจอประสาทตาลอกเป็นอาการที่ร้ายเเรงและสามารถทำให้ตาบอดได้ ถ้าหากปล่อยไว้ไม่รักษา สำหรับผู้ที่มองเห็นพบอาการวุ้นตาลอยและมีปัญหาการมองเห็นอื่นๆร่วมด้วย ควรไปพบจักษุแพทย์เพื่อตรวจลูกตาทันที
นอกจากนี้ยังมีปัญหาอื่นที่เป็นสาเหตุของอาการวุ้นตาเสื่อมอย่างรุนเเรงได้แก่
ตาติดเชื้อ
ตาอักเสบ
จอประสาทตาฉีกขาดหรือได้รับบาดเจ็บ
อาการบาดเจ็บที่ลูกตาอย่างร้ายแรง
เบาหวานเข้าจอประสาทตา
เลือดออกที่เยื่อบุตา
เนื้องอกในดวงตา
สำหรับผู้ที่มีอาการวุ้นตาเสื่อมเฉียบพลัน ควรไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยโรคอย่างเหมาะสม
อาการส่วนใหญ่ที่เกิดขึ้นกับผู้ที่มีอาการวุ้นตาเสื่อมสามารถมองเห็นได้มีดังต่อไปนี้
วุ้นตาที่ลอยอยู่ภายในโพรงประสาทตามีรูปร่างที่หลากหลาย ได้แก่
เห็นเงาหรือรอยด่าง
เส้นเล็ก
วงแหวน
ใยแมงมุม
เส้นใยที่มีรูปร่างผิดปกติ
นอกจากนี้อาการวุ้นตาเสื่อมที่ลอยไปมาสามารถทำให้มองเห็นเป็นเงามืดหรือบางครั้งอาจมองเห็นเป็นภาพที่ค่อยๆเบลอหรือภาพที่ไม่ชัดเจน
แม้ว่าอาการวุ้นตาเสื่อมยังไม่มีวิธีป้องกันหรือรักษาโดยตรง ดังนั้นสิ่งที่ช่วยได้คือการรักษาสุขภาพตาให้เป็นปกติมากที่สุด โดยสามารถปฏิบัติได้ตามวิธีดังต่อไปนี้
รักษาน้ำหนักตัวให้เป็นปกติ
ทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพและมีวิตามินบำรุงสายตา
เลิกสูบบุหรี่
สวมใส่แว่นตากันแดดเมื่อออกไปข้างนอก
สวมใส่แว่นตาเมื่อจำเป็น
พักผ่อนสายตาบ่อยๆ
โดยส่วนใหญ่ภาวะวุ้นตาเสื่อมไม่จำเป็นต้องทำการรักษา
แม้ว่าวุ้นตาที่ลอยอยู่ในโพรงลูกตาจะทำให้เกิดอาการระคายเคืองการมองเห็น แต่ปัญหานี้ยังไม่มีวิธีรักษาโดยเฉพาะ
โดยส่วนใหญ่ภาวะวุ้นตาเสื่อมมักเกิดขึ้นที่บริเวณส่วนล่างของลานการมองเห็น จักษุแพทย์ได้ให้ข้อมูลว่าภาวะวุ้นตาเสื่อมสามารถหายไปเองได้ภายในระยะเวลา 3 สัปดาห์
พบได้น้อยมากที่อาการวุ้นตาลอยในโพรงลูกตาจะเกิดขึ้นจำนวนมากและทำให้เกิดปัญหาด้านการมองเห็น โดยส่วนใหญ่จักษุแพทย์จะแนะนำให้ผู้ที่มีปัญหาดังกล่าวเข้ารับการผ่าตัดน้ำวุ้นลูกตา
โดยปกติจักษุแพทย์จะทำการผ่าตัดให้กับผู้ป่วยที่มีอาการวุ้นตาเสื่อมรุนเเรงหรือมีความเสี่ยงเกิดภาวะแทรกซ้อนอย่างเช่นโรคต้อกระจกและจอประสาทหลุดลอก
สำหรับวิธีรักษาอาการวุ้นตาเสื่อมอื่นๆนอกเหนือจากการผ่าตัดน้ำวุ้นลูกตาได้แก่
การรักษาด้วยเลเซอร์ที่เรียกว่าการใช้เลเซอร์ โฟกัสผ่านเลนส์พิเศษเพื่อทำลายวุ้นตาที่ลอยบนลูกตาและทำให้มองเห็นวุ้นตาน้อยลง อย่างไรก็ตามวิธีเลเซอร์ไม่ได้เหมาะกับทุกคน
จักษุแพทย์จำเป็นต้องวินิจฉัยอาการและปัญหาของผู้ที่มีอาการตาเสื่อม เนื่องจากแต่ละคนอาจได้รับประโยชน์จากการรักษาด้วยแสงเลเซอร์แตกต่างกัน
หลายคนอาจเคยมองเห็นวุ้นตาลอยในโพรงลูกตาเพียงจุดเดียวหรือหลายจุด ซึ่งวุ้นตาที่มองเห็นอาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองได้แต่ส่วนใหญ่ไม่ได้ทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็น
ในกรณีที่พบได้น้อยมากที่วุ้นในน้ำลูกตารบกวนการมองเห็นและจำเป็นต้องทำการผ่าตัดน้ำวุ้นลูกตา สำหรับการมองเห็นวุ้นตาแบบเฉียบพลันอาจเป็นสัญญาณของความผิดปกติร้ายแรงได้เช่น จอประสาทตาลอก ซึ่งเป็นความผิดปกติที่ทำให้สูญเสียการมองเห็นได้ หากไม่รีบทำการรักษา
สำหรับผู้ที่สังเกตเห็นวุ้นตาเพิ่มมากขึ้นอย่างเฉียบพลัน ควรไปพบจักษุแพทย์ทันทีเพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยโรคอย่างถูกต้อง
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eye-floaters/symptoms-causes/syc-20372346
https://www.healthline.com/health/how-to-get-rid-of-eye-floaters
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก