คอพอก (Goiter) : อาการ สาเหตุ การรักษา

คอพอก (Goiter) : อาการ สาเหตุ การรักษา

07.12
3692
0

คอพอกคืออาการที่เกิดขึ้นจากต่อมไทรรอยด์มีขนาดใหญ่ขึ้นเป็นสาเหตุทำให้คอบวม

โรคคอพอก (Goiter) ส่วนใหญ่เกิดจากความผิดปกติของต่อมไทรรอยด์ แต่ไม่ได้หมายความว่าต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ อย่างไรก็ตามในบางกรณีโรคคอพอกสามารถเป็นสัญญาณที่เกิดขึ้นจากโรคไทรอยด์ที่จำเป็นต้องทำการรักษา

Goiter

โรคคอพอกคืออะไร 

โรคคอพอกเกิดจากต่อมไทรอยด์มีขนาดใหญ่ขึ้น

ต่อมไทรอยด์คือต่อมที่ลักษณะเป็นรูปผีเสื้ออยู่ด้านหน้าของหลอดลม ซึ่งทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนเกี่ยวกับการเจริญเติบโตและกระบวนการเผาผลาญของร่างกาย

ในกรณีส่วนใหญ่โรคคอพอกจัดว่าเป็นโรคคอพอก “ธรรมดา” ที่ไม่เกี่ยวกับอาการอักเสบหรือความเสียหายต่อการทำงานของต่อมไทรอยด์และไม่มีอาการใดเกิดขึ้น โดยส่วนใหญ่ไม่ทราบสาเหตุของการเกิดโรคที่ชัดเจน 

บางคนมีอาการคอโตเล็กน้อย ในขณะที่คนอื่นๆมีอาการคอพอกที่ทำให้หลอดลมหดลงและทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับการหายใจ

โรคต่อมไทรอยด์โตไม่ได้หมายความว่าต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติเสมอไป ผู้ที่มีอาการคอพอกอาจเกิดขึ้นจากสาเหตุดังต่อไปนี้

  • ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป หรือเรียกว่า hyperthyroidism 
  • ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนน้อยเกินไปหรือเรียกว่า hypothyroidism
  • การสร้างฮอร์โมนตามปกติหรือเรียกว่า euthyroidism 

โดยส่วนใหญ่โรคคอพอกมักเกิดขึ้นกับู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยเฉพาะผู้หญิงที่อยู่ในวัยหมดประจำเดือน ซึ่งโดยปกติโรคคอพอกและโรคไทรอยด์มักเกิดขึ้นหลังอายุ 40 ปี

อาการโรคคอพอก

อาการโรคคอพอกส่วนใหญ่มีเพียงอาการคอบวมเท่านั้น โดยอาการคอบวมมีขนาดใหญ่เพียงพอที่มือสามารถคลำเจอได้ 

ขนาดของอาการคอบวมและความรุนเเรงที่เกิดจากโรคคอพอกขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล

เมื่อมีอาการอื่นๆเกิดขึ้น มีอาการส่วนใหญ่ได้แก่

  • แน่นคอ ไอและเสียงแหบ
  • มีปัญหาเกี่ยวกับการกลืน
  • ในกรณีที่รุนเเรงสามารถก่อให้เกิดอาการหายใจลำบากได้

อาการอื่นๆอาจเกิดขึ้น ซึ่งเป็นอาการที่มีวาเหตุเกิดจากโรคคอพอก

โรคต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไปหรือ Hyperthyroidism สามารถทำให้เกิดอาการดังต่อไปนี้ 

  • เกิดความวิตกกังวล
  • หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
  • ตื่นตัวมากกว่าปกติ
  • เหงื่อออกมากขึ้น
  • ภูมิคุ้มกันตอบสนองต่อความร้อนเร็วเกินไป
  • อ่อนล้า 
  • หิวมากขึ้น
  • ผมร่วง
  • น้ำหนักลดลง

โรคต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไปหรือ Hypothyroidism สามารถทำให้เกิดอาการดังต่อไปนี้ 

  • ไม่สามารถทนต่ออากาศหนาวได้
  • อาการท้องผูก
  • ขี้ลืม
  • บุคลิกภาพเปลี่ยนแปลงไป
  • ผมร่วง
  • น้ำหนักเพิ่มขึ้น

สาเหตุของโรคคอพอก

สาเหตุที่สามารถทำให้เกิดโรคคอพอกได้แก่

การขาดแคลนไอโอดีน

โดยส่วนใหญ่โรคคอพอกเกิดขึ้นภายนอกสหรัฐอเมริกาเนื่องจากการขาดแคลนอาหารที่มีไอโอดีน ต่อมไทรรอยด์จำเป็นต้องใช้ไอโอดีนเพื่อผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ซึ่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย การ 

อาหารขาดแคลนไอโอดีนมักพบในพืชและอาหารมัสวีรัตแบบวีแกน แต่ปัญหาการขาดแคลนไอโอดีนพบได้น้อยสำหรับผู้ที่ทานอาหารวมัสวีรัตที่อาศัยอยู่ในประเทศที่มีผู้ประกอบการเติมเกลือไอโอดีนในอาหาร 

อาหารที่มีไอโอดีนได้แก่

  • อาหารทะเล
  • การปลูกพืชในดินที่อุดมไปด้วยธาตุไอโอดีน
  • นมวัว

บางพื้นที่ของโลก มีอัตราการเกิดโรคคอพอสูงคิดเป็น 80% ได้แก่พื้นที่ห่างใกล้ที่อยู่ในหุบเขาของประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ละตินอเมริกาและแอฟริกากลาง

โรคต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism)

โรคนี้เกิดจากการที่ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป เมื่อต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์น้อยเกินไปจะทำให้เกิดการกระตุ้นต่อมไทรอยด์ให้ทำงานมากขึ้นจึงเป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการต่อมไทรอยด์โต

โดยปกติโรคนี้เกิดจากโรคต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังจากภูมิคุ้มกัน ซึ่งเป็นโรคที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโจมตีเนื้อเยื่อที่มีสุขภาพดีและทำให้ต่อมไทรอยด์เกิดการอักเสบ

ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป (Hyperthyroidism)

ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไปเป็นอีกสาเหตุหนึ่งของโรคคอพอก โดยผู้ที่เป็นโรคนี้เนื่องจากต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์น้อยเกินไป  

โดยปกติอาการนี้เกิดขึ้นเนื่องจากโรคเกรฟส์ซึ่งเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันร่างกายบกพร่องและทำลายตัวเองจึงทำให้ต่อมไทรอยด์บวม

สาเหตุอื่นๆ

สาเหตุส่นน้อยที่ทำให้เกิดโรคคอพอกได้แก่

  • การสูบบุหรี่ : สารไทโอไซยาเนทในบุหรี่รบกวนการดูดซึมของไอโอดีนและทำให้ต่อมไทรอยด์โตได้ 
  • การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน : การตั้งครรภ์ ช่วงเจริญพันธุ์และภาวะหมดประจำเดือนสามารถเกิดผลกระทบต่อการทำงานของต่อมไทรอยด์ได้
  • โรคต่อมไทรอยด์อักเสบ : การอักเสบสามารถทำให้เกิดการติดเชื้อที่ทำให้เกิดโรคคอพอกได้
  • ลิเทียม : เป็นยารักษาอาการทางจิตที่รบกวนการทำงานของต่อมไทรอยด์
  • การทานไอโอดีนมากเกินไป : สามารถกระตุ้นทำให้เกิดอาการต่อมไทรอยด์โตได้
  • การฉายเเสงบำบัด : สามารภกระตุ้นทำให้ต่อมไทรอยด์บวมได้ โดยเฉพาะการฉายเเสงที่คอ
  • โรคมะเร็งในลำคอ : เป็นโรคที่เกิดขึ้นกับผู้หญิงเป็นส่วนใหญ่

ผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีมีความเสี่ยงเป็นโรคคอพอกได้มากกว่า ถ้าหากเป็นผู้ที่มีสมาชิกในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคคอพอก

การรักษาโรคคอพอก

โดยส่วนใหญ่โรคคอพอกสามารถป้องกันด้วยการทานไอโอดีนให้เพียงพอซึ่งมีหลายประเทศที่ได้เพิ่มเกลือไอโอดีนเข้าไปในอาหาร นอกจากนี้ยังอาหารเสริมที่มีไอโอดีนวางขายในร้านขายยา

ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพการรักษาโตคอพอกสามารถรักษาจากสาเหตุของการเกิดโรค ถ้าหากเกิดโรคคอพอกเพียงเล็กน้อยและต่อมไทรอยด์ทำงานปกติ ผู้ที่มีอาการดังกล่าวไม่จำเป็นต้องทำการรักษา 

โรคต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism)

ในกรณีที่ต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำเกินไปจะทำการรักษาด้วยการใช้ฮอร์โมนไทรอยด์สังเคราะห์ทดแทน

โดยแพทย์จะค่อยให้ฮอร์โมนไทรอกซิน (T4) เพิ่มขึ้นจนกระทั่งวัดค่าได้ว่าการทำงานของต่อมไทรอยด์กลับมาเป็นปกติ  

ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป (Hyperthyroidism)

สำหรับโรคคอพอกที่เกิดจากการทำงานของต่อมไทรรอยด์มากเกินไป การรักษามีจุดประสงค์เพื่อลดฮอร์โมนส่วนเกินที่ผลิตออกมา

ยาต้านไทรอยด์เช่นยากลุ่ม thionamide เป็นยาที่ใช้เพื่อลดระดับฮอร์โมนไทรอยด์ส่วนเกินให้ต่ำลง

ทางเลือกในการรักษาอื่นๆเช่นการใช้แร่ไอโอดีนเพื่อลดการทำงานของต่อมไทรอยด์และทำให้ต่อมไทรอยด์หยุดผลิตฮอร์โมน

การผ่าตัด

แพทย์จะทำการผ่าตัดเพื่อลดขนาดของอาการบวมสำหรับอาการคอพอกที่ทำให้เกิดปัญหาเช่นอาการหายใจลำบากและกลืนลำบากเท่านั้น

โดยปกติศัลพแพทย์จะทำการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ออกบางส่วนหรือนำออกทั้งหมดและใช้ยาชาร่วมด้วย 

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

Комментарии (0)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *