อาการเจ็บลิ้น (Sore Tongue) คือ ความรู้สึกปวดหรือไม่สบายที่ส่วนใดส่วนหนึ่งหรือทั่วบริเวณลิ้น ความรู้สึกเจ็บปวดเกิดจากระบบประสาทตอบสนองต่อความเสียหายหรือการอักเสบของเนื้อเยื่อ หากมีอาการเจ็บลิ้นคุณอาจรู้สึกเหมือนโดนแทงที่ลิ้น โดนกระแทก แสบร้อน หรือ รู้สึกคล้ายถูกเข็มแทง
ลิ้นประกอบด้วยกล้ามเนื้อเป็นส่วนใหญ่ ลิ้นที่เจ็บหรือปวดเป็นผลจากการอักเสบ ของการติดเชื้อ การบาดเจ็บ ความผิดปกติและกระบวนการที่ผิดปกติอื่นๆ ภาวะที่ทำให้เกิดอาการเจ็บลิ้นที่พบได้บ่อยคือ ลิ้นอักเสบ (Glossitis) คือการอักเสบของลิ้นซึ่งส่งผลให้ลิ้นบวม และเปลี่ยนสี ซึ่งเกิดจากการระคายเคือง การติดเชื้อ หรือความผิดปกติอื่นๆ
อาการเจ็บลิ้นอาจเกิดขึ้นเองและหายไปได้เองโดยฉับพลัน ขึ้นอยู่กับสาเหตุ เช่น การกัดลิ้นตัวเอง เป็นต้น หากอาการเจ็บลิ้นเกิดขึ้นเป็นเวลานาน และมีแนวโน้มว่าจะมีอาการหนักขึ้นเรื่อยๆ นั่นอาจจะเป็นสัญญาณของภาวะที่ร้ายแรง เช่น มะเร็ง เป็นต้น
ในบางกรณีการเจ็บลิ้นอาจเป็นสัญญาณของโรคหรือภาวะที่ร้ายแรงหรือเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ เช่น มีอาการแพ้อย่างรุนแรง (Anaphylactic) หากมีอาการหายใจลำบาก ลิ้น ปาก หรือหน้าบวม หรือไม่สามารถครองสติสัมปชัญญะได้ให้รีบไปพบแพทย์ทันที
หากคุณไม่มีอาการที่กล่าวมาข้างต้นแต่ยังมีอาการเจ็บลิ้นมากกว่า 2-3 วัน และแย่ลงเรื่อยๆ ให้รีบไปพบแพทย์เพื่อขอคำปรึกษาเกี่ยวกับอาการของคุณ
อาการเจ็บลิ้นอาจมีอาการอย่างอื่นร่วมด้วย ซึ่งจะแตกต่างกันไปตามความผิดปกติหรือสภาพที่เป็นสาเหตุของโรค อาการโดยทั่วไปคือ ลิ้นบวม สีของลิ้นเปลี่ยนไป ผิวสัมผัสของลิ้นเปลี่ยนไป เคี้ยวและกลืนอาหารลำบาก อาการที่มักเกิดขึ้นพร้อมกันกับอาการเจ็บลิ้น ได้แก่:
ในบางกรณีอาการเจ็บลิ้นอาจบอกถึงภาวะที่ร้ายแรงหรืออันตรายถึงชีวิต ถือเป็นอาการเจ็บป่วยในภาวะฉุกเฉินที่ต้องได้รับการรักษาเร่งด่วน หรือมีคนดูแลอย่างใกล้ชิด ซึ่งภาวะที่ได้กล่าวถึง จะมีอาการดังต่อไปนี้:
เจ็บลิ้นคืออาการของโรค หรือภาวะความผิดปกติต่างๆ สาเหตุที่ทำให้เจ็บลิ้นบางครั้งอาจมีเพียงเล็กน้อย เช่น การฉีกขาด หรือฟกช้ำจากการกัดลิ้นของตัวเอง แต่ในบางกรณีอาจต้องได้รับการดูแลรักษาจากแพทย์อย่างเร่งด่วน เช่น การติดเชื้อ หรือมะเร็งในช่องปาก
สาเหตุที่พบบ่อยของอาการเจ็บลิ้น คือภาวะปากอักเสบ เป็นภาวะที่ลิ้นบวม และเปลี่ยนสี ซึ่งภาวะปากอักเสบนี้เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ยีสต์ หรือไวรัส นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นๆ เช่นการได้รับสารระคายเคืองต่างๆ การสัมผัสกับอาหารหรือเครื่องดื่มร้อนจัด อาหารรสจัด รวมถึงการอักเสบต่างๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้มีผลต่อการเจ็บลิ้นได้
อาการเจ็บลิ้น ที่เกิดจากการติดเชื้อ มีดังนี้:
การเจ็บลิ้นสามารถเกิดขึ้นจากการได้รับสารระคายเคืองหรือการบาดเจ็บ เช่น:
อาการเจ็บลิ้นอาจเกิดจากโรคผิดปกติและภาวะอื่นๆ เช่น:
ในการวินิจฉัยสาเหตุของการเจ็บลิ้นนั้น แพทย์ผู้วินิจฉัยจะมีคำถามที่หลากหลายเพื่อหาสาเหตุของอาการได้ถูกต้อง การตอบคำถามที่ถูกต้องและเหมาะสม จะทำให้การวินิจฉัยโรคเป็นไปได้อย่างถูกต้องแม่นยำขึ้น คำถามเหล่านี้อาจจะประกอบไปด้วย:
ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวกับการเจ็บลิ้นอาจเกิดขึ้นได้และมีความแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการ เนื่องจากอาการเจ็บอาจเกิดจากสาเหตุของโรคที่ร้ายแรง การปฏิเสธการรักษาอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนและเสียหายอย่างถาวรได้ สิ่งสำคัญคือต้องไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาและต้องปฏิบัติตามแผนการรักษา เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้น ซึ่งภาวะแทรกซ้อนดังกล่าวมีดังนี้:
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก