โรคปากนกกระจอก (Angular Cheilitis) คือ ภาวะการอักเสบที่มุมปากเกิดเป็นรอยบวมแดงในมุมปากและเป็นแผลหรือเป็นแผลที่มุมปาก ปากแห้งและแตกบริเวณที่ริมฝีปาก
โรคปากนกกระจอกสามารถเกิดได้ที่มุมปากทั้งสองข้างได้ในเวลาเดียวกัน
สิ่งสำคัญที่สังเกตเห็นได้ชัดเจนของการเป็นโรคปากนกกระจอกคือความระคายเคืองรวมไปถึงอาการเจ็บที่มุมปาก มุมหนึ่งหรือทั้งสองมุมอาจมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วยเช่น
ผู้ป่วยจะรู้สึกแสบร้อนที่บริเวณริมฝีปาก เจ็บปากขณะทานอาหาร หากมีการระคายเคืองรุนแรงอาจทำให้ทานอาหารยาก จนทำให้ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอหรืออาจทำให้น้ำหนักตัวลดได้
โรคปากนกกระจอกส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อราที่ผิวหนัง ซึ่งถือเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด เชื้อราที่ทำให้เกิดโรคนี้คือเชื้อแคนดิดา (Candida) ซึ่งเป็นเชื้อชนิดเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคผื่นผ้าอ้อมในเด็กทารก นอกจากนี้ โรคปากนกกระจอกยังเกิดจากสาเหตุอื่นๆอีก
ผู้ที่มีความเสี่ยงและแนวโน้มที่จะเป็นโรคปากนกกระจอก ซึ่งจะเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุเช่น
เงื่อนไขทางสุขภาพบางอย่างที่มีความเสี่ยงสูงขึ้นเช่น
เป็นเรื่องปกติสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานที่จะมีอาการของโรคปากนกกระจอกร่วมด้วยเนื่องจากการติดเชื้อ (เชื้อราเช่น Candida )จะช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ร่างกายต้องการใช้น้ำตาลในเลือดเพื่อเป็นแหล่งพลังงาน หากเป็นโรคเบาหวานก็จะมีกลูโคสในเลือดมากเกินไป ซึ่งการที่มีระดับกลูโคสที่มากเกินไปจะไปกระตุ้นให้เชื้อรา เจริญได้มากขึ้น เช่นกันทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลงและส่งผลให้เกิดการติดเชื้อเกิดได้ง่ายขึ้น
คุณสามารถป้องกันสภาวะการเป็นโรคปากนกกระจอกได้โดยการรักษาระดับน้ำตาลในเลือด เลือกทานอาหารสุขภาพ ออกกำลังกายและใช้อินซูลินย่างถูกต้อง สิ่งสำคัญคือไม่ควรสูบบุหรี่
แพทย์จะตรวจสอบปากของคุณอย่างใกล้ชิดเพื่อดูรอยแตก สีแดง บวม หรือแผลพุพอง และซักประวัติอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับนิสัยและชีวิตประจำวันของคุณที่มีผลต่อการวินิจฉัยโรคปากนกกระจอก
แต่ในบางครั้งแพทย์อาจจะต้องเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อหรือรอยแผลบริเวณรอบๆเพื่อไปส่งตรวจหาเชื้อโรคที่แท้จริงว่าเป็นเชื้อรา Cheilitis หรือเชื้อแบคทีเรีย labialis หรือ lichen planus ในห้องปฏิบัตการ เพื่อให้แน่ใจถึงสาเหตุเพราะมีอาการที่คล้ายคลึงกัน
การรักษาเน้นการกำจัดเชื้อโรคและทำให้แผลบริเวณที่เป็นนั้นแห้งเพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำ แพทย์จะแนะนำครีมต้านเชื้อราเพื่อรักษาการติดเชื้อ เช่น
หากการติดเชื้อเกิดจากเชื้อแบคทีเรียแพทย์จะสั่งยาต้านเชื้อแบคทีเรียเช่น
แต่ทว่าการเป็นโรคปากนกกระจอกที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อของเชื้อราหรือแบคทีเรียแพทย์อาจแนะนำให้คุณใช้ปิโตรเลียมเจลลี่ทาบริเวณที่อักเสบ เป็นการป้องกันปากจากความชุ่มชื้นเพื่อให้แผลที่มุมปาก
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก