Ceftriaxone คือยารักษาภาวะติดเชื้อแบคทีเรียได้หลากหลาย ยานี้อยู่ในกลุ่มยาปฏิชีวนะเซฟาโลสปอริน ทำงานโดยหยุดการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ยานี้ไม่แนะนำให้ใช้ในทารกแรกเกิดที่มีระดับบิลิรูบินในเลือดสูง และทารกที่คลอดก่อนกำหนด เนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียง ควรสอบถามรายละเอียดการใช้ยาจากแพทย์ หรือเภสัชกร
ยานี้เข้าสู่ร่างกายด้วยการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ หรือหลอดเลือดดำ ให้ใช้ตามคำแนะนำของแพทย์ โดยทั่วไปจะใช้วันละ 1 หรือ 2 ครั้ง ปริมาณการใช้ยาขึ้นกับสภาพอาการของผู้ป่วย และการตอบสนองต่อการรักษาของผู้ป่วย ดื่มน้ำมาก ๆ ในขณะที่ใช้ยานี้ เว้นแต่แพทย์จะสั่งเป็นอย่างอื่น
หากกำลังใช้ยานี้รักษาตัวเอง ต้องศึกษาวิธีการใช้ และคำแนะนำการใช้ยาจากแพทย์หรือเภสัชกร หลีกเลี่ยงการผสมยาเซฟไตรอะโซนกับของเหลวที่มีส่วนผสมของแคลเซียมผ่านทางหลอดเลือดดำ (เช่น สารละลายริงเกอร์ สารละลายฮาร์ทมันน์ สารอาหารทางหลอดเลือด-TPN/PPN)
หากจำเป็นต้องรับแคลเซียมควรปรึกษาเภสัชกร เกี่ยวกับวิธีการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย ก่อนใช้ยานี้ให้ตรวจสอบผลิตภัณฑ์ด้วยสายตา หากพบสิ่งปนเปื้อนหรือการเปลี่ยนสี ห้ามนำมาใช้งาน จัดเก็บและทิ้งเวชภัณฑ์อย่างเหมาะสม
หากใช้ยา Ceftriaxone ในรูปแบบสำเร็จรูปแช่แข็ง ให้ละลายยาที่อุณหภูมิห้อง หรือในตู้เย็น กรณีละลายในตู้เย็นให้ทิ้งไว้ที่อุณหภูมิห้องอย่างน้อย 1 ชั่วโมงก่อนนำไปใช้ ห้ามละลายโดยใส่อ่างน้ำร้อน หรือไมโครเวฟ หลังจากละลายแล้วควรเขย่าให้เข้ากัน พร้อมบีบถุงเพื่อตรวจหารอยรั่ว หากถุงรั่วห้ามนำมาใช้งาน เมื่อละลายยาแล้ว ห้ามแช่แข็งซ้ำใหม่อีกครั้ง
เพื่อให้ได้ผลการรักษาที่ดีที่สุด ควรใช้ยาปฏิชีวนะนี้ในช่วงเวลาที่ห่างเท่า ๆ กัน เพื่อให้จดจำเวลาได้ ควรกำหนดการใช้ยานี้ในแต่ละวันให้ตรงกันทุกวัน
ใช้ยานี้ตามที่แพทย์กำหนด แม้ว่าอาการจะหายหลังการรักษาไปไม่นาน การหยุดใช้ยาที่เร็วเกินไป อาจส่งผลให้เกิดการติดเชื้อซ้ำได้
แจ้งให้แพทย์ทราบ หากอาการของผู้ป่วยไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง
หลังฉีดยา Ceftriaxone อาจมีอาการบวม แดง หรือปวดบริเวณที่ฉีด หากอาการเหล่านี้ไม่ดีขึ้น หรือแย่ลง ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบทันที
แพทย์จะพิจารณาการใช้ยาจากคุณประโยชน์ในการรักษา มากกว่าความเสี่ยงของผลข้างเคียง หลายคนที่ใช้ยานี้ไม่มีผลข้างเคียงที่รุนแรง
แจ้งให้แพทย์ทราบทันที หากพบอาการข้างเคียงที่ร้ายแรง ได้แก่ รอยช้ำ/เลือดออกง่าย เหนื่อยล้าผิดปกติ อาการของโรคถุงน้ำดี (เช่น ปวดท้อง/กระเพาะอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน) สัญญาณของปัญหาที่ไต (เช่น ปริมาณปัสสาวะที่เปลี่ยนแปลงไป), ปัสสาวะมีสีชมพู / มีเลือดปน / มีสีเข้ม, ปวดปัสสาวะบ่อย ๆ, ปวดหลัง / สีข้าง, ตาเหลือง / ผิวเหลือง, การเคลื่อนไหวที่ไม่สามารถควบคุมได้, การเปลี่ยนแปลงของสภาพจิตใจ / อารมณ์ (เช่นความสับสน), อาการชักเกร็ง
ยา Ceftriazone แทบจะไม่ทำให้เกิดภาวะลำไส้รุนแรง (อาการท้องร่วงที่เกี่ยวข้องกับเชื้อ Clostridium difficile) เนื่องจากเป็นแบคทีเรียที่ดื้อยาชนิดหนึ่ง ภาวะนี้อาจเกิดขึ้นระหว่างการรักษา หรือหบัวการรักษาไปอีกหลายสัปดาห์ถึงหลายเดือน แจ้งให้แพทย์ทราบทันทีที่เกิดอาการ: ท้องร่วงไม่หยุด ปวดท้องหรือกระเพาะอาการ / ตะคริว มีเลือด / มูกในอุจจาระ
ห้ามใช้ยาแก้ท้องร่วง หรือยาโอปิออยล์ หากมีอาการที่กล่าวมานี้ เนื่องจากยาชนิดนี้อาจทำให้อาการแย่ลงได้
การใช้ Ceftriaxone dose เป็นเวลานานหรือซ้ำ ๆ กันอาจส่งผลให้เกิดเชื้อราในช่องปาก หรือการติดเชื้อยีสต์ ติดต่อแพทย์หากสังเกตเห็นจุดสีขาวในปาก การเปลี่ยนแปลงของตกขาว หรืออาการอื่น ๆ
กรณีที่ใช้ Ceftriaxone ร่วมกับยาที่ทำให้มึนงง (เช่น ลิโดเคน) เมื่อฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ อาจทำให้เกิดปัญหาเลือดร้ายแรงที่พบได้ยาก (ภาวะ Methemoglobinemia) จำเป็นต้องขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ทันที เมื่อพบผลข้างเคียงที่รุนแรง มีอาการผิวซีด / มีสีเทา / สีน้ำเงิน หัวใจเต้นเร็ว หายใจถี่
อาการแพ้อย่างรุนแรงของยานี้พบได้ยาก แต่หากสังเกตเห็นอาการแพ้อย่างรุนแรง ทั้ง: ผื่น คัน/บวม (โดยเฉพาะบริเวณใบหน้า / ลิ้น / คอ) อาการวิงเวียนศีรษะที่รุนแรง หายใจลำบาก ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
นี่ยังไม่ใช่ผลข้างเคียงที่เป็นไปได้ทั้งหมด หากสังเกตเห็นผลกระทบอื่น ๆ ที่ไม่ได้ระบุเอาไว้ สามารถปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรได้
ก่อนใช้ยา Ceftriaxone ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงอาการภูมิแพ้ หรือใช้ยาปฏิชีวนะอื่น ๆ (เช่น เพนิซิลลิน, เซฟาโลสปอริน และอื่น ๆ ) บางครั้งอาการแพ้ อาจมาจากส่วนผสมที่ไม่ออกฤทธิ์ในการรักษา จึงควรแจ้งเภสัชกรให้ทราบรายละเอียดเพิ่มเติม
ก่อนใช้ยานี้ แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับประวัติการรักษาของผู้ป่วย โดยเฉพาะโรคถุงน้ำดี โรคไต โรคตับ โรคกระเพาะ/ลำไส้ (เช่น ลำไส้ใหญ่อักเสบ)
ห้ามให้ผลิตภัณฑ์ที่มีแคลเซียมเข้าทางหลอดเลือดดำ (รวมถึงสารละลายทางหลอดเลือดดำ เช่น สารละลาย Ringer, สารละลาย Hartmann, สารอาหารทางหลอดเลือด-TPN/PPN) ห้ามใช้ยากับทารกแรกเกิดที่อายุน้อยกว่า 1 เดือน เพราะอาจทำให้เกิดปัญหาร้ายแรงต่ออวัยวะสำคัญ
ยา Ceftriaxone อาจทำให้วัคซีนชนิดแบคทีเรียที่มีชีวิต (เช่น วัคซีนไทฟอยด์) ไม่ทำงานได้ ไม่ควรฉีดวัคซีน / รับวัคซีนใด ๆ ในขณะที่ใช้ยานี้ เว้นแต่แพทย์จะพิจารณา
ก่อนเข้ารับการผ่าตัด แจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบผลิตภัณฑ์การรักษาทั้งหมดที่ใช้อยู่ (ทั้งยาที่สั่งโดยแพทย์ ยาที่ไม่ต้องสั่งโดยแพทย์ และผลิตภัณฑ์สมุนไพร)
ควรแจ้งแพทย์ ในกรณีที่ผู้ป่วยกำลังตั้งครรภ์ก่อนใช้ยานี้
ยานี้สามารถผ่านจากน้ำนมแม่ไปยังทารกได้ แต่อาจเป็นผลกระทบเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย อย่างไรก็ดีควรปรึกษาแพทย์ก่อนให้นม
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก