การติดเชื้อรา (Fungal Infection) สามารถเกิดขึ้นได้เป็นเรื่องธรรมชาติ การติดเชื้อราเกิดเมื่อเชื้อราเข้าโจมตีส่วนต่างๆของร่างกายและมีจำนวนมากเกินกว่าภูมิคุ้มกันของร่างกายจะจัดการได้
เชื้อราอาศัยอยู่ได้ในอากาศ ดิน น้ำ และต้นไม้ และมีเชื้อราบางชนิดอาศัยอยู่ในร่างกายคนตามธรรมชาติด้วย
เหมือนจุลินทรีย์ทั่วไป เชื้อรามีทั้งที่เป็นโทษและเป็นประโยชน์ต่อคน เมื่อเชื้อราที่เป็นโทษโจมตีร่างกายคน ก็ยากที่จะฆ่ามัน เพราะมันยังมีชีวิตในสิ่งแวดล้อมและทำให้คนติดเชื้อได้อีก เมื่ออาการกำลังจะดีขึ้น
ในบทความนี้ จะกล่าวถึงผู้ที่มีความเสี่ยงสูงที่จะติดเชื้อรา และอาการ การรักษาสำหรับการติดเชื้อราทั่วไป
อาการของการติดเชื้อรา ขึ้นกับชนิดของเชื้อรา แต่อาการทั่วไปคือ
ความจริงแล้ว ใครก็เป็นฮ่องกงฟุตได้ พบบ่อยในอากาศที่อบอุ่น และในหน้าร้อน ซึ่งเชื้อราจะเจริญได้ดีมาก
อาการแตกต่างกันเล็กน้อยในแต่ละคน ส่วนใหญ่ก็เช่น
ใช่ว่าเท้าที่คันทุกเท้าจะเป็นฮ่องกงฟุต แพทย์มักวินิจฉัยโรคโดยการขูดผิวหนังไปตรวจดูด้วยกล้องจุลทรรศน์เพื่อหาเชื้อรา
มีเชื้อราต่างกันสองสามชนิดที่ทำให้เกิดฮ่องกงฟุต แสดงอาการแตกต่างกันไปขึ้นกับชนิดของเชื้อรานั้นๆ
ฮ่องกงฟุต มักรักษาด้วยยารักษาโรคผิวหนังแก้เชื้อรา ซึ่งมีขายทั่วไป การติดเชื้อที่รุนแรงอาจต้องให้ยากินเพิ่ม ต้องรักษาเท้าให้สะอาดและแห้งเพื่อช่วยฆ่าเชื้อรา
การป้องกัน คือให้เท้าสัมผัสอากาศมากๆ ดูแลให้เท้าสะอาดและแห้งเสมอ จะเป็นการดีหากใส่รองเท้าแตะในที่อาบน้ำรวมและห้องเปลี่ยนเสื้อผ้า
candida ที่เติบโตมากเกินไป ทำให้สมดุลย์ของยีสต์และแบคทีเรียในช่องคลอดเปลี่ยนแปลง ซึ่งอาจเกิดจาก ยาปฏิชีวนะ ความเครียด และ ฮอร์โมนไม่สมดุลย์ หรือจากการกินอาการไม่ครบหมู่ หรือทุกอย่างรวมกัน
เชื้อ Candida ยังทำให้การเกิดติดเชื้อที่เล็บเท้า และผื่นผ้าอ้อมอีกด้วย
บางครั้งอาจมีผื่น การติดเชื้อยีสต์ควรต้องรักษาทันที เพราะอาการจะรุนแรงขึ้น หากไม่รักษา
อาการติดเชื้อยีสต์นี้ง่ายต่อการวินิจฉัย แพทย์มักถามประวัติการเจ็บป่วย เช่นการติดเชื้อยีสต์ก่อนหน้านี้ หรือการเคยติดเชื้อกามโรค และประวัติการเพิ่งได้รับยาปฎิชีวนะมาไม่นาน
แพทย์จะตรวจดูผนังของช่องคลอด และอาจขูดเซลล์ไปตรวจ ถ้าจำเป็น
การรักษาการติดเชื้อยีสต์นั้นขึ้นกับความรุนแรง การรักษามาตรฐานคือ ทาครีม ยาเม็ดหรือยาเหน็บช่องคลอด ซึ่งแพทย์จะสั่งให้ หรือไปหาซื้อตามร้านขายยา การติดเชื้อที่ซับซ้อนอาจต้องการการรักษาที่ซับซ้อนขึ้นด้วย
การป้องกันการติดเชื้อยีสต์ เริ่มจากกินอาการที่สมดุลย์และสุขอนามัยที่ดี สวนใส่เสื้อผ้าที่ไม่คับแน่นและทำจากเส้นใยธรรมชาติอาจช่วยป้องกันการติดเชื้อ ซักชุดชั้นในด้วยน้ำร้อนและเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อยๆเมื่อมีประจำเดือน ช่วยป้องกันการเติบโตของยีสต์
สังคังเป็นรูปแบบหนึ่งของการติดเชื้อที่ผิวหนังที่พบบ่อย
ยีสต์ชอบบริเวณที่อบอุ่นและชื้น และเจริญเติบโตได้ดีในส่วนของร่างกายที่ชุ่มชื้น เช่น ขาหนีบ ก้น และต้นขาด้านใน สังคังพบบ่อยในหน้าร้อนหรือในเขตร้อนชื้น
สังคังติดต่อได้โดยการสัมผัสโดยตรงกับผู้มีเชื้อหรือสิ่งของที่มีเชื้อติดอยู่
สังคังมีอาการคันและผื่นแดง ผื่นมักเป็นรูปกลม อาการอื่นๆเช่น
สังคังมีรูปร่างที่เฉพาะ และสามารถวินิจฉัยได้เพียงมองเห็น แต่หากแพทย์ไม่แน่ใจ อาจขูดผิวหนังไปตรวจและยืนยัน
การรักษามักใช้ยาทา และรักษาสุขอนามัย ส่วนใหญ่อาการจะดีขึ้นเมื่อใช้ยาทาที่หาซื้อได้จากร้านขายยา การทำความสะอาดผิวหนังและทำให้แห้ง จะช่วยฆ่าเชื้อราได้
การป้องกันคือสวมเสื้อผ้าที่หลวมและทำจากวัสดุธรรมชาติ ใส่ชั้นในผ้าฝ้าย การหลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ที่ติดเชื้อเป็นสิ่งสำคัญ หลีกเลี่ยงการใช้ของใช้ร่วมกันเช่นผ้าขนหนูและเครื่องกีฬา ก็ช่วยได้
กลากคือการติดเชื้อที่ผิวหนังจากเชื้อราที่อาศัยอยู่บนเนื้อเยื่อที่ตายแล้ว เช่นผิวหนัง ผม และเล็บ กลากเป็นเชื้อราที่ทำให้เกิดสังคังและฮ่องกงฟุต แต่ถ้าเกิดที่อื่นๆบนร่างกาย เราเรียกว่า กลาก
กลากมีรูปร่างเฉพาะที่สังเกตได้ชัดเจน เป็นแผ่นสีแดง คันหรือลอกเป็นขุยและจะเปลี่ยนเป็นวงแหวนนูนสีแดง และเกิดได้หลายๆวง
ขอบนอกของวงแหวนเป็นสีแดงและนูน ในขณะที่ด้านในอาจเป็นปกติหรือเป็นขุย
กลากติดต่อได้ง่าย ติดต่อจากการที่ผิวหนังสัมผัสกัน หรือจากการสัมผัสสัตว์เลี้ยงเช่นสุนัข เชื้อราอยู่ได้ในวัตถุ เช่น ผ้าขนหนู เสื้อผ้าและแปรงผม
เชื้อรากลากอยู่ได้ในดินและโคลน ผู้ที่เล่นหรือทำงานในดินโคลนอาจเป็นกลากได้
โรคของผิวหนังชนิดอื่นอาจดูคล้ายกลาก แพทย์มักขูดผิวหนังไปตรวจหายีสต์เพื่อให้แน่ใจ หลังจากนั้น แพทย์จะรักษาตามความรุนแรงของโรค
การใช้ครีมและขี้ผึ้งยามักได้ผลดีสำหรับกลาก และซื้อได้ตามร้านขายยา หากเป็นกลากที่หนังศีรษะหรือกลากที่รุนแรง แพทย์อาจต้องสั่งยาเพิ่ม
สุขอนามัยที่ดี ช่วยรักษาและป้องกันกลาก จึงควรให้ผิวหนังสะอาดและแห้งเสมอเพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อ
ความปลอดภัยในที่สาธารณะ เช่นการสวมรองเท้าแตะในห้องอาบน้ำหรือห้องแต่งตัว และหลีกเลี่ยงการใช้ผ้าขนหนูและอุปกรณ์ร่วมกัน
การติดเชื้อราที่ผิวหนังส่วนใหญ่รักษาได้ด้วยยาทาที่ซื้อได้ตามร้านขายยา การติดเชื้อรุนแรงอาจต้องมีวิธีการรักษาเพิ่มเติม
ควรป้องกันและหลีกเลี่ยงการติดเชื้อที่ผิวหนังไปพร้อมๆกัน
ควรไปปรึกษาแพทย์เมื่อเริ่มมีอาการเพื่อหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง และรักษาการติดเชื้อได้ง่ายดาย
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก