โรคต้อหิน (Glaucoma) คือการที่ความดันตาสูงทำให้เส้นประสาทภายในดวงตาถูกทำลาย
จากโครงสร้างตามีบริเวณช่องว่าขนาดเล็กที่อยู่ตรงหัวตาเรียกว่าช่องหน้าลูกตา (anterior chamber) ซึ่งในบริเสณนี้จะมีน้ำหล่อเลี้ยงอยู่ใกล้กับเนื้อเยื่อที่ชุ่มไปด้วยน้ำ หากผู้ป่วยเป็นโรคต้อหินในดวงตาน้ำที่หล่อเลี้ยงบริเวณหัวตาจะค่อยๆไหลออกจากดวงตาจึงทำให้ของเหลวเหล่านี้เกิดขึ้นปริมาณมากเเละทำให้ความดันภายในดวงตาเพิ่มมากขึ้น
นอกจากนี้ถ้าหากความดันสูงขึ้นเเละลดลงจนควบคุมได้แล้วเส้นประสาทของตาและส่วนอื่นๆของดวงตาได้รับความเสียหายซึ่งนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นได้
โดยปกติโรคต้อหินสามารถเกิดขึ้นในตาทั้งสองข้าง แม้ว่าดวงตาข้างใดข้างหนึ่งจะมีอาการรุนเเรงกว่าอีกข้างหนึ่ง
ผู้เชี่ยวชาญยังไม่เเน่ใจเกี่ยวกับสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคต้อหินในดวงตาแต่อาการต้อหินสามารถแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะดังต่อไปนี้
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคต้อหินมีหลายปัจจัยได้แก่
ผู้ป่วยที่ใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์เป็นระยะเวลายาวนานมักมีอาการร้ายเเรงหลายอย่างเกิดขึ้นได้รวมถึงโรคต้อหินในดวงตา ซึ่งผู้ที่ใช้ยาหยอดตาที่มีส่วนผสมของยาคอร์ติโคสเตียรอยด์มักมีความเสี่ยงเพิ่มมากขึ้น
ต้อหินเป็นโรคชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นภายในดวงตา
ประเภทของโรคต้อหินแบ่งเป็น 2 ประเภทหลักๆได้แก่ต้อหินมุมเปิดเเละต่อหินมุมปิด
ต้อหินมุมปิด (ต้อหินมุมปิดเเบบเฉียบพลัน)
โรคต้อหินชนิดนี้เกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันในผู้ป่วยที่มีเคยมีอาการเจ็บปวดในดวงตาและสูญเสียการมองเห็นแบบเฉียบพลัน
โชคดีที่อาการเจ็บปวดเหล่านี้สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการไปพบเเพทย์และผลจากการรักษาทันทีสามารถช่วยป้องกันอาการเจ็บปวดรุนเเรงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้
อาการเบื้องต้นของต้อหินมุมเปิด (โรคต้อหินแบบเรื้อรัง)
โรคต้อหินประเภทนี้มีกระบวนการเกิดขึ้นอย่างช้าๆซึ่งผู้ป่วยจะไม่สามารถสังเกตุอาการใดๆได้จนกระทั่งเกิดการสูญเสียการมองเห็น โดยผู้ป่วยที่เป็นโรคต้อหินชนิดนี้หากปล่อยไว้แล้วไม่รักษาสามารถทำให้เกิดอาการบาดเจ็บรุนเเรงแบบถาวรได้
โรคต้อหินความดันต่ำ
โรคต้อหินชนิดนี้พบได้น้อยมากซึ่งสาเหตุของการเกิดโรคต้อหินชนิดนี้ผู้เชี่ยวชาญยังไม่มั่นใจว่าเกิดจากอะไร แม้ว่าความดันภายในดวงตาเป็นปกติเเต่เส้นประสาทที่ถูกทำลายยังสามารกเกิดขึ้นได้เนื่องจากเลือดที่เข้าไปหล่อเลี้ยงในเส้นประสาทของตาลดลง
ต้อหินที่เกิดจากเม็ดสีของตาหลุดไปอุดท่อระบายน้ำที่หล่อเลี้ยงดวงตา
โดยทั่วไปโรคต้อหินแบบมุมเปิดชนิดนี้เกิดในคนวัยผู้ใหญ่ตอนต้นหรือตอนกลาง
เซลล์เม็ดสีที่เกิดขึ้นในม่านตาเกิดการแพร่กระจายไปทั่วภายในดวงตา ถ้าหากเซลล์ชนิดนี้เกิดขึ้นในท่อน้ำที่หล่อเลี้ยงลูกตาเม็ดสีเล่านี้สามารถหลุดเข้าไปอุดท่อระบายน้ำจึงทำให้ความดันตาสูงขึ้น
สัญญาณเเละอาการของต้อหินแบบมุมเปิดและปิดมีความแตกต่างกัน นอกจากนี้อาการต้อหินมุมปิดที่เกิดขึ้นแบบเฉียบพลันค่อนข้างมีความแตกต่างอีกด้วย
การรักษาต้อหินทำได้ด้วยการเพิ่มประสิทธิภาพการไหลของน้ำที่หล่อเลี้ยงภายในดวงตาหรือลดการสร้างน้ำหล่อเลี้ยงหรือสามารถทำได้ทั้งสองวิธี
โดยส่วนใหญ่การรักษาอาการต้อหินมักเริ่มต้นด้วยการใช้ยาหยอดตา
เนื่องด้วยการรักษาต้อหินด้วยการใช้ยาหยอดตามีประสิทธิภาพที่ดีที่สุดและเป็นการป้องกันผลข้างเคียงที่สามารถเกิดขึ้นได้ ทั้งนี้ควรใช้ยาหยอดตาตามคำแนะนำของเเพทย์
ตัวอย่างของยาหยอดตาได้แก่
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาหยอดตาได้แก่อาการตาเเดง ขนตายาวและดวงตาเปลี่ยนสี นอกจากนี้บางครั้งยังสามารถทำให้เกิดจอประสาทหลุดลอกและทำให้หายใจลำบาก ถ้าหากใช้ยาหยอดตารักษาเเล้อาการยังไม่ดีขึ้นแพทย์จะสั่งให้ทานยากลุ่ม oral carbonic anhydrase inhibitor
เนื่องจากผลข้างเคียงจากการใช้ยาเกิดขึ้นได้น้อยกว่าหากทานยาหลังมื้ออาหาร โดยผลข้างเคียงเบื้องต้นได้แก่อาการชาที่ปลายนิ้วมือเเละนิ้วเท้าและปวดปัสสาวะบ่อย อย่างไรก็ตามอาการเหล่านี้สามารถหายไปได้เองภายในไม่กี่วัน
โดยทั่วไปมักจะไม่มีอาการผื่นขึ้น มีนิ่วในไต ปวดท้อง น้ำหนักลด เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ร่างกายอ่อนเพลียและได้รับรสชาติแปลกๆเมื่อดื่มน้ำเย็น
หากการใช้ยารักษาโรคต้อหินไม่ได้ผลหรือผู้ป่วยไม่สามารถทนกับความเจ็บปวดของโรคต้อหินได้ การผ่าตัดจึงเป็นทางเลือกหนึ่ง โดยเป้าหมายของการผ่าตัดคือการลดความดันที่เกิดขึ้นภายในตาตัวอย่างของการผ่าตัดได้แก่
โรคต้อหินมุมปิดแบบเฉียบต้องได้รับการรักษาอย่างรวดเร็วเพื่อลดความดันสูงในดวงตาเเละจำเป็นต้องนอนในโรงพยาบาลเพื่อดูอาการต่อไป
โดยปกติมักการผ่าตัดด้วยการใช้เเสงเลเซอร์เพื่อสร้างรูขนาดเล็กที่ม่านทำให้ทางระบายออกของน้ำในลูกตาทำงานได้ดีขึ้นวิธีการนี้เรียกว่าการยิงแสงเลเซอร์ผ่านขอบม่านตาเพื่อสร้างรูระบายน้ำหล่อเลี้ยงตา
ถ้าหากเกิดต้อหินภายในตาข้างใดข้างหนึ่งแล้ว แพทย์จะตัดสินใจรักษาดวงตาทั้งสองข้างเพราะเมื่อเกิดโรคต้อหินขึ้นที่ตาข้างใดข้างหนึ่งเเล้ว ดวงตาอีกข้างหนึ่งสามารถเกิดต้อหินขึ้นได้ด้วยเช่นกัน
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก