ตัวเหา (Head Lice) ที่อยู่บนหนังศีรษะมีลักษณะตัวเล็ก ไม่มีปีกเป็นแมลงปรสิตชนิดหนึ่งที่อาศัยอยู่ในผมบนหนังศีรษะของมนุษย์ ตัวเหาทำให้เกิดปัญหาบนหนังศีรษะและเป็นโรคที่มีการติดต่อ การกำจัดตัวเหาทำได้ยากและตัวเหามีการวางไข่บนหนังศีรษะจำนวนมาก
การติดเหาบนหนังศีรษะเกิดจากตัวเหาจากศีรษะของผู้ที่มีเหาคนหนึ่งสู่อีกคนหนึ่งด้วยการสัมผัสศีรษะของกันเเละกัน
เพื่อการอยู่รอดของตัวเหาบนศีรษะของมนุษย์เหาจำเป็นต้องกินเลือดเป็นอาหาร ตัวเหาสามารถอยู่บนศีรษะของคนได้ประมาณ 30 วัน ถ้าหากตัวเหาหล่นออกจากศีรษะตัวเหาจะตายภายใน 1 ถึง 2 วัน
ตัวเหาไม่สามารถบินหรือกระโดดได้แต่บางครั้งตัวเหาสามารถเกิดการติดต่อผ่านสิ่งของที่ใช้ร่วมกันได้ ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงการใช้หวี ที่คาดผม หูฟังแบบคาดหัว ผ้าเช็ดตัว เสื้อผ้าหรือหมวกร่วมกับผู้ที่ติดเหา
การติดเหาไม่ได้เกิดจากผมแห้งหรือการรักษาหนังศีรษะที่ไม่ดีและเหาสามารถเกิดขึ้นบนผมที่มีความยาวเท่าไหร่ก็ได้ การติดเหาไม่สามารถติดต่อกันผ่านสัตว์เลี้ยงได้
ตัวเหาบนศีรษะสามารถมีชีวิตรอดใต้น้ำได้เป็นเวลาหลายชั่วโมงและระดับสารคลอลีนที่อยู่ในสระว่ายน้ำไม่สามารถทำลายตัวเหาได้ อย่างไรก็ตามตัวเหาไม่เกิดการแพร่กระจายในสระว่ายน้ำได้ ตัวเหามักจะเกาะบนศีรษะเเน่นเมื่อผมอยู่ในน้ำ
อาการคันเป็นอาการพื้นฐานของการติดเชื้อจากปรสิต
เนื่องจากเป็นอาการที่เกิดจากการแพ้น้ำลายของเหา บางคนอาจแพ้เเละเกิดอาการระคายเคืองกับน้ำลายของเหาอย่างรุนเเรงและมีการคันหนังศีรษะมากแต่บางคนอาจไม่มีอาการแพ้น้ำลายของตัวเหาหรือสามารถต้านทานและมีอาการคันเล็กน้อยแม้ว่าจะเกิดการติดเหาอีกครั้ง
บางคนไม่มีอาการคันศีรษะใน 2 ถึง 6 สัปดาห์แรกของการติดเหาเนื่องจากใช้เวลานานสักพักก่อนเกิดอาการระคายเคือง
เพราะฉะนั้นการติดเชื้อจากตัวเหาจึงไม่มีอาการที่สังเกตุได้อย่างชัดเจน
อาการอื่นๆได้แก่
ก่อนการรักษาด้วยการใช้ยาจากแพทย์ มีขั้นตอนในการรักษาที่สามารถดูแลการติดเชื้อจากตัวเหาได้
การใช้หวีเปียกหวีผมหรือหวีที่ใช้สำหรับการกำจัดไข่เหาสามารถนำมาหวีผมเพื่อให้ไข่เหาหลุดออกจากผมและหนังศีรษะ แต่นักวิจัยยังไม่พบข้อสรุปที่ชัดเจนของการใช้วิธีนี้
เมื่อผมเปียกสามารถใช้น้ำมันที่ทำให้ผมลื่นขึ้นได้อย่างเช่นการใช้ครีมบำรุงผม
การใช้หวีเปียกหวีผมควรหวีผมให้ทั่วทั้งหนังศีรษะตั้งเเต่โค่นหนังศีรษะไปจนถึงปลายผมควรทำอย่างน้อยสองครั้งและควรทำแบบนี้ซ้ำทุกๆ 3 ถึง 4 วันเป็นเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์หลังจากนั้นจะไม่พบตัวเหาบนหนังศีรษะอีกต่อไป
งานวิจัยทางคลีนิคแนะนำว่าน้ำมันจากพืชบางชนิดมีสารพิษที่ส่งผลต่อการวางไข่ของตัวเหาซึ่งผลิตภัณฑ์นี้ได้แก่
ในงานวิจัยหนึ่งพบว่าสเปรย์ฉีดผมที่มีส่วนผสมของน้ำมันมะพร้าวมีประสิทธภาพในการทำความสะอาดและกำจัดตัวเหาบนหนึงศีรษะได้ดีกว่าใช้ยารักษาเหาที่ชื่อว่า permethrin
หนึ่งในประโยชน์ของน้ำมันมะพร้าวมีผลต่อประสิทธิภาพทางกายภาพมากกว่าระบบประสาทดังนั้นตัวเหาจึงไม่สามารถต่อต้านได้ การใช้ไดร์ความร้อนเป่าผมหรือการหมักผมสามารถทำให้ตัวเหาตายได้
รักษาเหาบนหนังศีรษะมากมายที่สามารถหาซื้อได้ทั่วไป
ยารักษาโรคเหาบนหนังศีรษะที่สามารถหาซื้อได้ทั่วไปมีส่วนผสมของตัวยา permethrin หรือ pyrethrins ปริมาณ 1 เปอร์เซนต์ เเม้ว่าบางครั้งตัวเหามีพัฒนาการต่อต้านผลิตภัณฑ์เหล่านี้แล้วก็ตาม
ขั้นตอนการรักษาเหาบนหนังศีรษะด้วยผลิตภัณฑ์ยามีขั้นตอนดังตอนไปนี้
ถ้ามีคนในครอบครัวเป็นเหาทุกคนในบ้านควรตรวจสอบเหาบนศีรษะด้วยเช่นกันและผู้ที่มีเหาบนหนังศีรษะควรได้รับการรักษาโรคเหา
นี่คือการสรุปข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเหาบนหนังศีรษะ รายละเอียดเพิ่มเติมอยู่ในบทความ
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก