โรคฮิสทีเรีย (Histrionic Personality Disorder) หรือ HPD คือภาวะทางจิตใจที่มีลักษณะพฤติกรรมที่ผิดปกติ และเรียกร้องความสนใจ และมีภาพลักษณ์ที่ผิดกับความเป็นจริง
HPD ไม่ถือว่าเป็นปัญหาสุขภาพจิตที่รุนแรง แต่รบกวนชีวิตประจำวันในเรื่องของสังคม หน้าที่การงานและอื่นๆ ได้ สาเหตุของ HPD ยังไม่ชัดเจน ถือว่าเป็นหัวข้อที่ท้าทายในการวินิจฉัยและรักษา บทความนี้จะกล่าวถึงลักษณะของ HPD และวิธีการจัดการ
อะไรคือฮิสทีเรีย (HPD)?
บุคลิกภาพ หมายถึง การรวมกันของลักษณะต่างๆ ที่ทำให้เกิดรูปแบบความคิดและพฤติกรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของแต่ละบุคคล
เนื่องจากบุคลิกภาพแต่ละบุคคลแตกต่างกันอย่างมาก จึงเป็นเรื่องยากที่จะระบุว่าอะไรคือบุคลิกภาพที่ “ปกติ”
อย่างไรก็ตามบางคนแสดงลักษณะบางอย่างที่อาจถือว่าไม่เหมาะสม หรือผิดปกติในชีวิตประจำวัน เราเรียกว่า โรคทางบุคลิกภาพ หรือโรคเรียกร้องความสนใจ และโรคขาดความรัก
ลักษณะนิสัยหลายๆ อย่างที่รวมกันเป็นบุคลิกภาพ อาจมีบางบุคลิกภาพที่ผิดปกติ แต่เป็นที่ยอมรับ
คู่มือการวินิจฉัย และสถิติเกี่ยวกับความผิดปกติทางจิต (DSM-5) สำหรับใช้กำหนดบุคลิกภาพ ซึ่งจัดพิมพ์โดยสมาคมจิตแพทย์อเมริกัน
The DSM-5 แบ่งบุคลิกภาพทั้ง 10 ประการเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้:
- Cluster A: ความแปลกประหลาด
- Cluster B: อารมณ์ผิดปกติ และเอาแน่เอานอนไม่ได้
- Cluster C: วิตกกังวล และมีอารมณ์หวาดกลัว
HPD เป็นความผิดปกติของบุคลิกภาพเพียงอย่างเดียวที่เกี่ยวข้องกับลักษณะทางกายภาพอย่างชัดเจน การจำแนกผู้ป่วย HPD ได้แก่ :
- ดราม่า
- ใช้อารมณ์
- อารมณ์แปรปรวน
- เรียกร้องความสนใจและความชื่นชอบจากผู้อื่น
ตัวอย่างเช่นคน ๆ หนึ่งอาจใช้ความพยายามอย่างมาก เพื่อพูดสิ่งที่เกินจริง บางสิ่งที่พวกเขาได้ประสบความสำเร็จ เพื่อให้ได้รับความชื่นชมจากคนอื่นๆ
HPD พัฒนาในช่วงวัยรุ่น และอาจส่งผลเสียต่อความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันในสังคม การเรียน หรือการทำงาน ทำให้ผู้ที่เป็น HPD อาจมีปัญหาในการเรียนที่โรงเรียน หรือการทำงาน
HPD สามารถเกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรม สังคมและพัฒนาการร่วมกัน ตัวอย่างเช่น การได้รับบาดเจ็บในวัยเด็กอาจนำไปสู่การพัฒนา HPD ทำให้พวกเขาเป็นคนที่มักวิตกกังวลเสมอ
ความผิดปกตินี้พบได้บ่อยในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย อย่างไรก็ตามาผู้หญิงมีแนวโน้มที่จะมีอาการ HPD มากกว่าผู้ชาย
อาการของฮิสทีเรีย HPD
อาการของ HPD เป็นอาการทางจิต และส่งผลในระยะยาว
- ต้องการได้รับความสนใจจากผู้อื่นอย่างมาก
- พฤติกรรมที่ดราม่า และดึงดูด
- ไม่สบายใจ เมื่อได้รับความสนใจ
- หมกมุ่นอยู่กับภาพลักษณ์ตัวเอง
- พฤติกรรมทางเพศที่มีคนรักหลายคน
- ไม่มั่นคงทางอารมณ์
- การใช้รูปลักษณ์ทางกายอย่างมากในการดึงดูดความสนใจ
- ชอบแนะนำผู้อื่น
- หุนหันพลันแล่น
บุคคลที่มี HPD สามารถมีภาวะซึมเศร้าหรือเป็นโรควิตกกังวล
บุคคลที่มี HPD จะมีทักษะในการจัดการสถานการณ์ทางสังคม เพื่อให้ตนเองเป็นที่ได้รับความสนใจ พวกเขาอาจแสดงพฤติกรรมที่ไม่คาดคิด และไร้เหตุผล
พฤติกรรมต้องการความสนใจที่ไม่เหมาะสม และความผันผวนทางอารมณ์ชี้ให้เห็นว่าบุคคลที่มี HPD จะพัฒนาความสัมพันธ์ที่ไม่มั่นคง และผิวเผินกับคนรอบข้าง
การรักษาฮิสทีเรีย
นักบำบัดจะวินิจฉัยความวิตกกังวล หรือปัจจัยอื่นๆที่ทำให้เป็น HPD
นักบำบัดจะแนะนำการวางกรอบรูปแบบความคิด และพฤติกรรม เพื่อปรับปรุงพฤติกรรมการเข้าสังคม และการใช้ชีวิตประจำวัน
อย่างไรก็ตามผู้ป่วย HPD จะรู้สึกว่าบุคลิกภาพของตนเองไม่จำเป็นต้องปรับปรุงหรือรักษา
หากเป็นอย่างนั้นผู้ที่เป็น HPD สามารถขอรับการรักษาภาวะสุขภาพจิตที่เกี่ยวข้องแทน เช่น ขอรับการรักษาภาวะซึมเศร้า อาจรักษาด้วยตัวยาหรือจิตบำบัด
ข้อเท็จจริงที่ควรรู้เกี่ยวกับฮิสทีเรีย
- HPD เป็นความผิดปกติกลุ่ม Cluster B ซึ่งคือ ความผิดปกติของบุคลิกภาพต่อต้านสังคม และหลงตัวเอง
- ยังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริง เพราะมีการวิจัยน้อยมากๆ
- การรักษา HPD มักใช้วิธีบำบัดจิต
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.webmd.com/mental-health/histrionic-personality-disorder
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542325/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542325/
- https://www.healthline.com/health/histrionic-personality-disorder
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก