สะเก็ดเงิน (Psoriasis) คือ ภาวะภูมิคุ้มกันในร่างกายบกพร่องทำให้เกิดการสร้างเซลล์อย่างรวดเร็วบนผิวหนัง เมื่อมีเซลล์เกิดขึ้นมากเกินไปจนทำให้ผิวหนังเเข็งขึ้นกลายเป็นแผ่นหลุดออกไปทำให้เกิดแผลเเละเป็นผื่นคันทำให้รู้สึกไม่สบายตัว
โรคสะเก็ดเงินมีหลายชนิดขึ้นอยู่กับลักษณะและขนาดที่ปรากฎขึ้นรวมถึงตำแหน่งที่ปรากฎขึ้นบนร่างกาย
สภาพเเวดล้อมมักกระตุ้นการลุกลามของโรคสะเก็ดได้เพราะยังไม่มีการรักษาอาการของโรคสะเก็ดเงินให้หายขาด แต่ปัจจุบันมีการพัฒนาการรักษาโรคสะเก็ดเงินขึ้นเพื่อลดการลุกลามและความรุนแรงของโรค
ในบทความนี้เราจะอธิบายเกี่ยวกับประเภทของโรคสะเก็ดเงินและอาการของโรครวมไปถึงวิธีการรักษา
ประเภทของโรคสะเก็ดเงิน
มีโรคสะเก็ดเงินหลายแบบดังต่อไปนี้
โรคสะเก็ดเงินชนิดแผ่นหนา
มีผู้ป่วยด้วยโรคสะเก็ดเงิน 80-90 % โดยปกติผู้ป่วยจะมีอาการติดเชื้อบนผิวหนังเกิดตุ่มสีแดงที่ถูกปกคลุมด้วยผื่นสีเงินอีกที่ มักพบผื่นลักษณะแบบนี้ที่บริเวณข้อศอก หัวเข่า หนังศีรษะและแผ่นหลัง
โรคสะเก็ดเงินบริเวณซอกพับ
โรคสะเก็ดเงินบริเวณซอกพับเกิดขึ้นบนบริเวณดังต่อไปนี้
- รักแร้
- ขาหนีบ
- ผิวใต้หน้าอก
- ผิวบริเวณซอกพับเช่นบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์และสะโพก
โรคสะเก็ดเงินบริเวณซอกพับมีตุ่มสีแดง โดยปกติเเล้วมีผื่นหนาเกิดขึ้นเหมือนที่โรคสะเก็ดเงินแบบหนา ตุ่มสีแดงที่เกิดขึ้นอาจมีผิวเรียบเเละสีสด อาการระคายเคืองจากการขัดถูและเหงื่อสามารถทำให้อาการของโรคสะเก็ดเงินชนิดนี้เลวร้ายขึ้นเนื่องจากบริเวณซอกพับเป็นบริเวณที่ผิวเรียบและอาการเป็นผื่นคันนี้มักเกิดขึ้นในผู้ที่มีน้ำหนักเกินด้วย
โรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นแดงลอกทั่วตัว
โรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นแดงลอกทั่วตัวโดยปกติมักเกิดการติดเชื้อแต่พบได้ยากที่ผื่นชนิดนี้กระจายไปทั่วร่างกายทำให้เกิดผืนแดงลอกทั่วทั้งตัวได้ ผู้ป่วยที่มีอาการของผื่นสะเก็ดหนาไม่คงที่ รอยแผลของผื่นสะเก็ดเงินไม่มีขอบเขตเเน่นอนอาจทำให้เกิดการลุกลามกลายเป็นผืนแดงลอกทั่วทั้งตัวได้ซึ่งทำให้เกิดอาการผิวหนังลอกเป็นสะเก็ดหรือผิวซีด เกิดอาการคันบ่อยๆและทำให้แผลเจ็บปวด
โรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นแดงลอกทั่วตัวขัดขว้างการรักษาสมดุลทางเคมีของร่างกาย การรบกวนนี้อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดการสูญเสียโปรตีนเเละของเหลวที่ก่อให้เกิดโรคร้ายเเรง
อาการบวมน้ำเป็นอาการบวมที่เกิดจากการสะสมของเหลวในร่างกาย มักเกิดขึ้นบริเวณรอบๆของข้อเท้า ทำให้ร่างกายควบคุมอุณหภูมิได้ยากทำให้เกิดอาการหนาวสั่นนอกจากนี้โรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นแดงลอกทั่วตัวยังก่อให้เกิดโรคปอดบวมและภาวะหัวใจล้มเหลว อาการของโรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นแดงลอกทั่วตัวเป็นอันตรายกับทุกคน หากพบอาการผื่นสะเก็ดเงินแบบนี้เกิดขึ้นควรเข้าพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างถูกต้อง
ผู้ป่วยที่เป็นโรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นแดงลอกทั่วตัวอาจจะต้องใช้เวลารักษาตัวในโรงพยาบาลนานหากอาการของโรคมีความร้ายเเรงมาก
โรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นขนาดเล็ก
โรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นขนาดเล็กมักเกิดขึ้นในเด็กหรือวัยรุ่น มีตุ่มแดงขนาดเล็กเกิดขึ้นเป็นจุดๆบนผิวหนัง โดยปกติตุ่มที่เกิดขึ้นจะไม่หนาเหมือนตุ่มผื่นของสะเก็ดเงินชนิดแผ่นหนา
อาการของโรคที่เกิดจากกระตุ้นของโรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นขนาดเล็กได้แก่
- การติดเชื้อในระบบหายใจ
- การติดเชื้อสเตร็ปโตค็อกคัส
- ภาวะต่อมท่อนซิลอักเสบ
- ภาวะเครียด
- อาการบาดเจ็บบนผิวหนัง
- ยาที่ใช้ในการรักษาได้แก่ ยารักษาโรคมาลาเรีย ยาลิเทียมและ beta-blocker
โรคสะเก็ดเงินชนิดผื่นขนาดเล็กสามารถหายไปเองได้โดยไม่ต้องรักษาและจะไม่กลับมาเป็นอีก อย่างไรก็ตามเมื่อเวลาผ่านไปอาจจะเกิดอาการผิวหนังตกสะเก็ดเป็นผื่นหนาขึ้นอีกครั้งได้
โรคสะเก็ดเงินชนิดตุ่มหนอง
โรคสะเก็ดเงินชนิดตุ่มหนองนี้เกิดขึ้นในผู้ใหญ่มากกว่าเด็กซึ่งสามารถพบได้เพียง 5% ของผู้ป่วยที่เป็นโรคสะเก็ดเงิน
ลักษณะอาการที่ปรากฎขึ้นมาลักษณะเป็นตุ่มหนองสีขาวหรือตุ่มแผลผุพองโดยมีสีแดงอยู่รอบตุ่มนี้ซึ่งสามารถเกิดขึ้นบริเวณใดก็ได้บนร่างกายเช่น มือ เท้าหรือพื้นที่ส่วนใหญ่ของร่างกาย โรคสะเก็ดเงินชนิดนี้ไม่ทำให้เกิดอาการติดเชื้อและไม่เป็นโรคเรื้อรัง
โรคสะเก็ดเงินชนิดตุ่มหนองมีวัฏจักรของการเกิดโรคที่เริ่มต้นด้วยการเกิดตุ่มหนองสีขาวและมีผิวหนังสีเเดงล้อมรอบตุ่มนี้และโรคสะเก็ดเงินชนิดตุ่มหนองนี้สามารถเกิดขึ้นได้ทุกส่วนของร่างกายมนุษย์โดยส่วนใหญ่จะเกิดบนบริเวณปกติ
อาการของโรคสะเก็ดเงิน
อาการโรคสะเก็ดเงินได้แก่ผื่นแดงมีแผลและผิวหนังหลุดลอกทำให้เกิดการตกสะเก็ดซึ่งเป็นอาการที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่านอกจากนี้ยังมีผิวสีเงินปกคลุมบนผื่นสีแดงนี้ ซึ่งผื่นแบบนี้มักทำให้เกิดอาการคันเเละปวดเเสบปวดร้อนที่บริเวณผิวหนัง
อาการของโรคสะเก็ดเงินเริ่มจากการลุกลามที่เกิดขึ้นบนผิวหนังในระยะเวลาที่ไม่เท่ากันขึ้นอยู่กับการฟื้นฟูของผิวหนังบริเวณที่เกิดโรคสะเก็ดเงิน การฟื้นฟูของผิวหนังใช้เวลาประมาณ 1-12 เดือนต่อการเกิดผื่นสะเก็ดเงินหนึ่งครั้ง ระยะเวลาระหว่างช่วงการลุกลามของแผลสะเก็ดเงินและการฟื้นฟูผิวหนังบริเวณนั้นเป็นสิ่งที่คาดการณ์ได้ยากอย่างไรก็ตามลักษณะและขนาดของผื่นที่เกิดจากโรคสะเก็ดเงินนั้นมีลักษณะที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับชนิดของโรคสะเก็ดเงิน
ข้อมูลจากองค์กรโรคสะเก็ดเงินนานาชาติ
- โรคสะเก็ดเงินขนาดเล็กปกคลุมร่างกายน้อยกว่า 3%
- โรคสะเก็ดเงินขนาดปานกลางปกคลุมร่างกาย 3-10%
- โรคสะเก็ดเงินขนาดรุนเเรงปกคลุมร่างกายมากกว่า 10%
แผลที่เกิดจากผิวหนังถลอกสามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่บนร่างกายเมื่อเกิดสะเก็ดเงินเล็กๆบนข้อศอก หัวเข่า แผ่นหลังหรือแม้แต่บนหนังศีรษะ
สาเหตุของการเกิดโรคสะเก็ดเงิน
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุของการเกิดโรคสะเก็ดที่แน่นอน นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าเกิดจากโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง โรคภูมิคุ้มกันบกพร่องส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ทำหน้าที่สร้าง T cell เพื่อป้องกันการติดเชื้อในร่างกาย ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินมักมีปัญหากับโครงสร้างยีนทำให้ระบบภูมิคุ้มกันเข้าไปรักษาผิดที่ T cell ทำหน้าเข้าไปต่อสู้กับบริเวณที่เกิดการติดเชื้อหรือรักษาบาดแผลจึงทำให้เกิดการสร้างสารเคมีเพื่อป้องกันการติดเชื้อ โรคสะเก็ดเงินเกิดจากการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันที่ทำงานผิดปกติทำให้เกิดการสร้างเซลล์ผิวหนังมากเกินไป โดยเฉพาะเซลล์ผิวหนังที่หลุดลอกมักสามารถฟื้นฟูได้เองภายในเวลา 21-28 วันแต่ผู้ป่วยด้วยโรคสะเก็ดเงินมักมีผิวหนังหลุดลอกทุก 2-6 วัน
ผลกระทบที่เกิดขึ้นจากโรคสะเก็ดเงินของแต่ละคนแตกต่างกันและมีอาการที่คล้ายกันได้แก่
- อาการเครียดเเละวิตกกังวล
- เกิดบาดแผลทำให้เจ็บปวดบนผิวหนัง
- เกิดการติดเชื้อ
- เกิดการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน
ยาที่สามารถรักษาอาการลุกลามของโรคสะเก็ดเงินได้แก่
- ยาลิเทียม
- ยารักษาโรคมาลาเรีย
- ยาควีดีนีน
- ยาลดการอักเสบ indomethacin
ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินมักมีอาการเเพ้อาหารและแพ้อากาศแต่ยังไม่มีงานวิจัยที่สนับสนุนทฤษฎีนี้ สิ่งสำคัญที่สุดคือโรคสะเก็ดเงินไม่สามารถติดต่อกันได้ องค์ความรู้นี้ทำให้ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงินสามารถอยู่ร่วมกับสังคมได้อย่างปกติ
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/psoriasis/symptoms-causes/syc-20355840
- https://www.healthline.com/health/psoriasis
- https://www.nhs.uk/conditions/psoriasis/
- https://www.cdc.gov/psoriasis/index.htm
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก