โรคซึมเศร้าจากฤดูกาลคือ อะไร
หลายคนมีช่วงเวลาที่รู้สึกเศร้า หรือรู้สึกว่าไม่เป็นตัวของตัวเอง บางครั้ง อารมณ์เหล่านี้เกิดขึ้นเมื่อเริ่มฤดูกาลบางฤดู และจบลงเมื่อฤดูกาลนั้นจบลง ผู้คนอาจเริ่มรู้สึกแย่เมื่อกลางวันสั้นกว่ากลางคืนในฤดูใบไม้ร่วง และฤดูหนาว เมื่อฤดูใบไม้ผลิมาถึงแล้วกลางวันยาวนานขึ้นก็จะรู้สึกดีขึ้น
ในบางกรณี อารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงอาจจะรุนแรง และส่งผลต่อความรู้สึก การคิด และการรับมือกับกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน หากคุณรู้สึกถึงความเปลี่ยนแปลงในอารมณ์ และพฤติกรรมเมื่อฤดูกาลเปลี่ยน คุณอาจเป็นโรคซึมเศร้าจากฤดูกาล (SAD)
ส่วนมาก อาการของ SAD จะเริ่มในปลายฤดูใบไม้ร่วง หรือช่วงเริ่มต้นของฤดูหนาว และหายไปในช่วงฤดูใบไม้ผลิ และฤดูร้อน ซึ่งเป็นภาวะซึมเศร้าที่พบได้ไม่บ่อย
สัญญาณและอาการของ SAD
SAD เป็นโรคซึมเศร้าชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล อาการจะเกิดขึ้นประมาณ 4-5 เดือนต่อปี
อาการส่วนใหญ่อาจมีดังนี้:
- รู้สึกซึมเศร้าเกือบทุกวัน
- ไม่มีความสนใจในกิจกรรมที่เคยชอบทำ
- ความเปลี่ยนแปลงของการอยากอาหาร และน้ำหนัก
- มีปัญหาการนอนหลับ
- รู้สึกขี้เกียจ หรือกระวนกระวายใจ
- รู้สึกไม่มีแรง
- รู้สึกไม่มีความหวัง หรือไม่มีค่า
- จดจ่อไม่ได้
- มีความคิดเกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย และการตายบ่อยครั้ง
อาการของ SAD ช่วงฤดูหนาว อาจมีดังนี้:
- นอนหลับมากเกินไป
- กินมากเกินไป อยากกินอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตมาก
- น้ำหนักขึ้น
- ปลีกตัวจากสังคม
อาการของ SAD ช่วงฤดูร้อนอาจมีดังนี้:
- นอนไม่หลับ
- เบื่ออาหาร น้ำหนักตัวลด
- พักน้อย กระวนกระวาย
- วิตกกังวล
- มีพฤติกรรมใช้ความรุนแรง
สาเหตุของ SAD
นักวิทยาศาสตร์ยังไม่เข้าใจถึงสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิด SAD การศึกษาชี้ให้เห็นว่าอาจมีการลดลงของสารเคมีเซโรโทนินในสมองของผู้ที่เป็นโรคนี้ แสงแดดยังเป็นตัวควบคุมโมเลกุลที่ช่วยให้เซโรโทนินอยู่ในระดับปกติ ในผู้ที่เป็นโรค SAD การควบคุมนี้ทำงานไม่ปกติ ทำให้ระดับของเซโรโทนินลดลงในหน้าหนาว
การขาดวิตามินดีอาจทำให้เกิดปัญหาเพราะวิตามินดีช่วยเพิ่มระดับเซโรโทนินในร่างกาย เราได้รับวิตามินดีจากอาหาร และร่างกายของเราจะสร้างวิตามินดีเมื่อได้รับแสงแดด การที่มีแสงน้อยในฤดูหนาวทำให้วิตามินดีลดลง ซึ่งอาจทำให้การสร้างเซโรโทนินลดลงด้วย
ความคิด ความรู้สึกลบ ๆ และความเครียดมักเกิดขึ้นในผู้ที่เป็น SAD ยังไม่ชัดว่าสิ่งเหล่านี้เป็น “สาเหตุ” หรือ “ผล” ของความผิดปกติทางอารมณ์ แต่ก็สามารถใช้เป็นตัวช่วยในการรักษาได้
การรักษา SAD
มีการรักษา SAD ที่สามารถช่วยผู้ที่เป็นโรคนี้ได้ มี 4 วิธี ดังนี้:
- แสงบำบัด (Light Therapy)
- การรักษาจิตบำบัด (Psychotherapy)
- การใช้ยาต้านซึมเศร้า
- การรับประทานวิตามินดี
ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีรักษาที่ดีที่สุดสำหรับคุณ
การป้องกัน SAD
เนื่องจากช่วงเวลาของการเกิดโรคซึมเศร้าจากฤดูหนาวนั้นไม่สามารถคาดการณ์ได้ ผู้ที่มีประวัติเกี่ยวกับการเป็นโรคนี้ควรเริ่มรักษาก่อนที่จะถึงฤดูใบไม่ร่วงเพื่อป้องกัน และลดความซึมเศร้า อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาพบว่าการบำบัดด้วยแสง และการรักษาจิตบำบัดในช่วงเวลานั้นไม่ได้ช่วยป้องกันภาวะซึมเศร้า มีเพียงยาต้านซึมเศร้าเท่านั้นที่ได้ผลในการป้องกัน แต่ก็มีผลข้างเคียงสูงเช่นกัน ดังนั้น หากผู้ที่เคยเป็นโรคนี้ต้องการที่จะรักษาเพื่อป้องกัน ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
นี่คือที่มาในบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/seasonal-affective-disorder/symptoms-causes/syc-20364651
- https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/seasonal-affective-disorder-sad/overview/
- https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/seasonal-affective-disorder
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก