อาการเเพ้ (Allergies) คือการที่ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของคนเราทำงานตอบสนองกับสิ่งที่มากระตุ้นมากเกินไปอย่างเช่นการแพ้อาหาร เกสรดอกไม้ ยาหรือพิษของผึ้ง
สาเหตุของโรคภูมิแพ้
เมื่อร่างกายเกิดปฏิกิริยาตอบสนองด้วยอาการแพ้เกิดขึ้น สารที่ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้จะจับกับแอนติบอดี้ที่ร่างกายสร้างขึ้นเรียกว่าอิมมูโนกลบบูลิน( immunoglobin E : IgE) ซึ่งเป็นแอนติบอดี้ที่ทำหน้าที่ต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอมและสารที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย
เมื่อสารก่อภูมิแพ้จับกับแอนติบอดี้ IgE ซึ่งเกิดขึ้นกับเซลล์จำเพาะได้แก่ เซลล์เม็ดเลือดขาวที่ชื่อว่า mast cell เมื่อสารที่ก่อให้เกิดภูมิเเพ้จับกับเซลล์ดังกล่าวนี้จะมีการปล่อยสารเคมีที่กระตุ้นทำให้เกิดอาการตอบสนองกับสิ่งที่เเพ้
ฮีสทามีน (Histamine) เป็นหนึ่งในสารเคมีเหล่านี้ที่ทำให้กล้ามเนื้อบริเวณทางเดินหายใจและผนังหลอดเลือดเกิดการหดตัว นอกจากนี้ยังกระตุ้นโพรงจมูกให้เกิดการสร้างน้ำมูกเพิ่มมากขึ้นอีกด้วย
โรคภูมิแพ้คืออะไร
อาการภูมิแพ้ Allergy คือ การที่ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของคนมีปฏิกิริยาตอบสนองกับสารที่เป็นอันตรายกับร่างกายมากเกินไป
เมื่อผู้คนได้สัมผัสกับสารที่ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้เป็นครั้งเเรก โดยปกติทั่วไปพวกเขายังไม่มีแสดงอาการตอบสนองกับสิ่งที่แพ้ทันที เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันมักใช้ระยะเวลาเพื่อสร้างปฏิกิริยาตอบสนองกับสารนั้นๆ
ในช่วงที่ระบบภูมิคุ้มกันกำลังเรียนรู้และจดจำสารที่ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้ได้นั้น ในขณะเดียวกันก็ได้สร้างสารแอนตี้บอดี้เพื่อตอบสนองกับสารที่ทำให้เกิดภูมิเเพ้เมื่อเกิดการสัมผัสกับสารชนิดนั้นอีก โดยการสร้างแอนตี้บอดี้แบบนี้เรียกว่าการตอบสนองต่อสิ่งเร้า (sensitization)
อาการภูมิแพ้
การตอบสนองด้วยอาการเเพ้เกิดจากการติดเชื้อเเละอาการระคายเคือง อย่างไรก็ตามอาการแพ้เเบบเฉพาะจะขึ้นอยู่กับประเภทของสารที่ก่อให้เกิดภูมิเเพ้ตัวอย่างเช่นอาการแพ้สามารถเกิดได้ที่ลำไส้ ผิวหนัง โพรงจมูก หลอดลม ดวงตาหรือทางเดินหายใจ
ด้านล่างนี้คือสิ่งที่สามารถกระตุ้นและทำให้เกิดอาการเเพ้ได้รวมถึงอาการที่เกิดขึ้นเมื่อคนมีอาการแพ้ตอบสนองกับสิ่งเหล่านี้
ภูมิแพ้ฝุ่นเเละเกสรดอกไม้
- มีอาการคัดจมูก
- มีอาการคันที่ตาเเละจมูก
- มีน้ำมูกไหล
- ตาบวมและมีน้ำตาคลอ
- มีอาการไอ
ภูมิแพ้อาหาร
- อาเจียน
- ลิ้นบวม
- มีอาการชาในปาก
- มีอาการบวมที่ริมฝีปาก ใบหน้าและลำคอ
- มีอาการกระเพาะเป็นตะคริว
- หายใจสั้น
- มีเลือดออกที่ช้องทวารหนักโดยส่วนใหญ่เกิดขึ้นกับเด็ก
- มีอาการคันในปาก
- มีอาการท้องเสีย
อาการแพ้แมลงกัดต่อย
- มีเสียงหายใจหวีด
- มีอาการบวมเกิดขึ้นที่บริเวณที่เกิดแมลงกัดต่อย
- ความดันเลือดลดลงแบบกระทันหัน
- เกิดผื่นคันที่ผิวหนัง
- หายใจสั้นๆ
- มีความรู้สึกกระสับกระส่าย
- มีอาการเป็นโรคลมพิษหรือผื่นสีเเดงที่ทำให้เกิดอาการคันมากซึ่งเป็นผื่นที่แพร่กระจายไปทั้งร่างกาย
- มีอาการเวียนศีรษะ
- มีอาการไอ
- มีอาการแน่นหน้าอก
อาการแพ้ยา
- มีเสียงหายใจหวีด
- มีอาการบวมที่ริมฝีปาก ใบหน้าและลำคอ
- มีผื่นเกิดขึ้น
- มีอาการคัน
ถ้าหากมีอาการเหล่านี้เกิดอย่างรุนเเรงสามารถก่อให้เกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้อย่างรุนแรงได้
การรักษาการแพ้
วิธีการจัดการกับอาการแพ้ที่ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงสารที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้แต่วิธีการนี้อาจเป็นไปไม่ได้เสมอไป ดังนั้นการรักษาอาการแพ้ด้วยการใช้ยาจึงสามารถช่วยบรรเทาอาการภูมิแพ้ได้
การใช้ยารักษาอาการแพ้
การใช้ยาไม่สามารถรักษาอาการแพ้ได้แต่สามารถช่วยทำให้ผู้ป่วยสามารถจัดการเเละตอบสนองต่ออาการเเพ้ได้
มียาหลายชนิดที่ใช้รักษาอาการเเพ้เเละสามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป แต่อย่างไรก็ตามก่อนซื้อยาใช้เองผู้ป่วยควรพูดคุยเกี่ยวกับอาการเเพ้ที่เกิดขึ้นกับเภสัชกรหรือเเพทย์ก่อน
ทาเลือกในการรักษาอาการเเพ้มีดังต่อไปนี้
- ยาต้านฮิสทามีนยาชนิดนี้เป็นยาที่ใช้ป้องกันการทำงานของสารฮิสทามีนที่ระบบภูมิคุ้มกันได้ปล่อยออกมาระหว่างการตอบสนองกับสารก่อภูมิเเพ้
- ยาหดหลอดเลือดเป็นยาที่ช่วยป้องกันอาการคัดจมูก
- ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์เป็นตัวยาที่อยู่ในยาแบบชนิดเม็ด ชนิดครีมทา ยาพ่นจมูกหรือยาสูดพ่นเป็นยาที่ช่วยลดอาการอักเสบ
- การรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัดเป็นการรักษาอาการเเพ้ที่ทำให้ผู้ที่มีอาการเเพ้สามารถทนต่อสารที่ก่อให้เกิดอาการเเพ้ได้โดยผู้ป่วยจะได้รับการฉีดวัคซีนภูมิเเพ้หรือทานยาภูมิเเพ้แบบเม็ดเข้าไปในร่างกาย
- กลุ่มยาลูโคไตรอีน รีเซพเตอร์ แอนทาโกนิสต์ (ยาต้านลิวโคไตรอีน) ยาชนิดนี้สามารถช่วยรักษาอาการเเพ้ได้หากการรักษาอื่นๆใช้ไม่ได้ผล ซึ่งยาชนิดนี้จะทำหน้าที่ป้องกันการเกิดสารเคมีที่ทำให้เกิดอาการบวม
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.healthline.com/health/allergies
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/allergies/symptoms-causes/syc-20351497
- https://www.nhs.uk/conditions/allergies/
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-with-seasonal-allergies-faqs.html
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก