โรคภูมิเเพ้ผิวหนังเป็นอาการที่มีผื่นเกิดขึ้นซึ่งทำให้เกิดการติดเชื้อ มีอาการคัน มีรอยผิวเเตกและมีพื้นผิวที่ขรุขระ ซึ่งผื่นบางประเภทสามารถทำให้เกิดแผลพุพองได้
อาการโรคผิวหนังอักเสบ
อาการของโรคผื่นภูมิเเพ้ผิวหนัง (Atopic Dermatitis) มีลักษณะที่แตกต่างกันซึ่งขึ้นอยู่กับอายุของผู้ป่วย
ในกรณีทั่วไปโรคภูมิเเพ้ผิวหนังมีอาการไม่ร้ายเเรง โดยส่วนใหญ่อาการของโรคภูมิเเพ้ผิวหนังมีดังต่อไปนี้
- ผิวแห้งและมีการสะเก็ด
- มีผิวหนังเปลี่ยนแปลงเป็นสีแดงซึ่งเกิดขึ้นเเล้วหายไปเเละเกิดซ้ำขึ้นอีก
- ผิวหนังอักเสบคัน แดง
- มีแผลเปิดจากการเกิดผื่นเเละมีอาการเจ็บปวด
อาการโรคภูมิเเพ้ผิวหนังในเด็ก
อาการดังต่อไปนี้เป็นอาการโรคผื่นภูมิเเพ้ผิวหนังที่เกิดขึ้นกับเด็กที่มีอายุ 2 ปีหรือมากกว่า
- มีผื่นเกิดขึ้นที่รอยพับของข้อศอกเเละหัวเข่า
- เกิดผื่นขึ้นที่บริเวณคอ ข้อมือ ข้อเท้าและเกิดขึ้นที่ข้อพับบริเวณขาหนีบและขา
- มีผื่นที่มีลักษณะเป็นผิวขรุขระเกิดขึ้น
- ผื่นที่เกิดขึ้นสามารถมีสีเข้มหรือสีอ่อนได้
- มีผิวหนังหนาขึ้นและเเข็งตัวเรียกว่าโรคผิวหนังภูมิเเพ้หนา (Lichenification) ซึ่งทำให้เกิดอาการคันได้ถาวร
อาการโรคภูมิเเพ้ผิวหนังในผู้ใหญ่
อาการของโรคผื่นภูมิเเพ้ผิวหนังมีดังต่อไปนี้
- มีผื่นเกิดขึ้นเเละเกิดการตกสะเก็ดได้มากกว่าผื่นที่เกิดขึ้นในเด็ก
- โดยส่วนใหญ่มีผื่นเกิดขึ้นที่ข้อผับศอกและหัวเข่าหรือที่ต้นคอ
- มีผื่นปกคลุมร่างกายเป็นส่วนมาก
- บริเวณที่มีผื่นเป็นบริเวณที่มีผิวเเห้งมาก
- เป็นผื่นที่ทำให้เกิดอาการคันยาวนาน
- เกิดการติดเชื้อบนผิวหนัง
ผู้ใหญ่ที่มีอาการของโรคผื่นภูมิเเพ้ผิวหนังตั้งเเต่เด็กอาจจะยังคงมีอาการผิวหนังเเห้งเเละเกิดอาการระคายเคืองบนผิวหนังได้ง่ายและมีปัญหาภูมิเเพ้ผิวหนังที่มือรวมไปถึงปัญหาสายตาได้
อาการของโรคผื่นภูมิเเพ้ผิวหนังที่ปรากฎขึ้นบนผิวหนังขึ้นอยู่กับความถี่ที่ผู้ป่วยเกาผื่นนั้นหรือว่าผิวหนังบริเวณนั้นเกิดการติดเชื้อหรือไม่ การเกาและการขัดถูสามารถทำให้ผิวหนังเกิดอาการระคายเคืองและเพิ่มการติดเชื้อได้และยังทำให้อาการคันที่รุนเเรงมากขึ้น
การรักษาโรคภูมิแพ้ผิวหนังอักเสบ
ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาสำหรับโรคภูมิเเพ้ผิวหนังมีเพียงเเต่การรักษาตามอาการและการป้องกันการลุกลาม
แพทย์จะเเนะนำแผนการรักษาโดยใช้ปัจจัยที่ขึ้นอยู่กับอายุของคน อาการและโรคประจำตัว
ผู้ป่วยบางคนอาการผื่นแพ้ผิวหนังสามารถหายไปได้เองแต่ผู้ป่วยคนอื่นอาจมีอาการของภูมิเเพ้ผิวหนังตลอดชีวิต
คุณสามารถเลือกทางเลือกในการรักษาตามรายการด้านล่างนี้
การดูแลรักษาด้วยตัวเองที่บ้าน
มีหลายวิธีที่ผู้ป่วยโรคภูมิเเพ้ผิวหนังสามารถรักษาตัวเองได้ที่บ้านเพื่อช่วยให้ผิวมีสุขภาพดีและบรรเทาอาการต่างๆที่เกิดขึ้นได้
วิธีดูแลตัวเองมีดังต่อไปนี้
- การอาบน้ำอุ่น
- ทาโลชั่นบำรุงผิวภายใน 3 นาทีหลังจากการอาบน้ำเพื่อล็อกความชุ่มชื่น
- ทาโลชั่นเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นตลอดทั้งวัน
- สวมใส่เสื้อผ้าที่ทำจากใยคอตตอนและเส้นใยที่มีความอ่อนโยน
- หลีกเลี่ยงเสื้อที่มีเนื้อผ้าหยาบและเสื้อที่คับเกินไป
- ใช้เครื่องทำความชื้นเพื่อเพิ่มความชื้นในกับอากาศ
- ใช้สบู่อาบน้ำที่อ่อนโยนต่อผิวหรือใช้คลีนเซอร์ที่ไม่มีส่วนผสมที่เป็นด่างตอนอาบน้ำ
- ดูแลเเละรักษาผิวเป็นพิเศษเพื่อป้องกันโรคภูมิเเพ้ผิวหนังลุกลามในช่วงฤดูหนาว
- เมื่ออากาศแห้งหรือมีผิวเกิดอาการคันเนื่องจากการใช้ผ้าเช็ดตัว หลังจากอาบน้ำควรใช้ผ้าซับตัวเบาๆเเทนการใช้ผ้าเช็ดตัวเเรงๆ
- ถ้าหากเป็นไปได้ควรหลีกเลี่ยงการอยู่ในสิ่งเเวดล้อมที่เกิดการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิฉับพลันซึ่งทำให้เกิดเหงื่ออกได้
- เรียนรู้เเละหลีกเลี่ยงสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้บนผิวหนัง
- ตัดเล็บมือให้สั้นอยู่เสมอเพื่อป้องกันการเกาที่ทำให้เกิดแผลเปิดได้
นอกจากนี้ผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ผิวหนังยังสามารถใช้วิธีรักษาด้วยวิธีอื่นๆอย่างเช่นการใช้เจลเย็น น้ำมันมะพร้าวและน้ำส้มสายชูแอปเปิ้ลหมัก
การรักษาด้วยการใช้ยา
แพทย์สามารถเเนะนำให้ใช้ยาเพื่อรักษาอาการที่เกิดจากโรคภูมิแพ้ผิวหนังดังต่อไปนี้
- ยาที่ใช้ทาเฉพาะที่มีส่วนผสมของคอร์ติโคสตีรอยด์หรือยาทาชนิดครีม ยาเหล่านี้เป็นยาที่ใช้ทาเพื่อป้องกันการติดเชื้อและช่วยบรรเทาอาการส่วนใหญ่ที่มักเกิดจากโรคภูมิเเพ้ผิวหนังเช่นกรติดเชื้อเเละอาการคัน โดยผู้ป่วยสามารถใช้ครีมชนิดนี้ทาลงบนผิวหนังได้โดยตรงซึ่งยาทั้งสองชนิดนี้สามารถสั่งซื้อผ่านช่องทางออนไลน์ได้ อย่างไรก็ตามผู้ป่วยบางคนอาจได้รับยาชนิดนี้จากเเพทย์
- ยากดภูมิต้านทานโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ถ้าหากใช้ครีมหรือยาทางเฉพาะที่เเล้วไม่ได้ผล แพทย์จะสั่งยากดภูมิต้านทานโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังให้ใช้ซึ่งมีทั้งชนิดทานและชนิดฉีดเข้าร่างกาย โดยผู้ป่วยควรใช้ยาชนิดนี้ในช่วงเวลาสั้นเท่านั้นเพราะการใช้ยาชนิดนี้ในระยะยาวเมื่อผู้ป่วยหยุดใช้ยาเเล้วจะทำให้เกิดอาการเเพ้รุนเเรงขึ้น ดังนั้นผู้ป่วยควรใช้ยาชนิดอื่นควบคู่กันไป
- ยาปฏิชีวนะ แพทย์อาจสั่งยาปฏิชีวนะให้กับผู้ป่วยที่มีอาการของโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อจากแบคทีเรีย
- ยาต้านไวรัสเเละยาต้านเชื้อรา ยาชนิดนี้ใช้รักษาการติดเชื้อที่เกิดจากเชื้อราเเละไวรัส
- การใช้ยาต้านฮีสทามีน ยาชนิดนี้สามารถช่วยลดอาการคันที่เกิดขึ้นตอนกลางคืนได้ซึ่งเป็นปัญหารบกวนการนอนหลับ
- ยาทากลุ่ม calcineurin inhibitors ยาชนิดนี้ใช้เพื่อกดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันที่ช่วยลดการติดเชื้อและช่วยป้องกันการลุกลาม
- การทาโลชั่นเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิวเป็นการทาครีมหรือโลชั่นเพื่อป้องการการสูญเสียน้ำจากผิวเเละช่วยฟื้นฟูผิวหนังให้ดีขึ้น
- การรักษาด้วยแสงไฟได้แก่การฉายเเสงด้วยคลื่นเเสง UVA และ UVB ซึ่งการรักษาด้วยวิธีนี้สามารถลดการติดเชื้อในผิวหนังได้ โดยเเพทย์จะทำการตรวจดูความเปลี่ยนแปลงของผิวตลอดการรักษา
ถ้าหากผู้ป่วยได้รับการรักษาโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังด้วยวิธีใดวิธีหนึ่งเเล้วยังไม่ได้ผล ผู้ป่วยควรเปลี่ยนแผนการรักษาด้วยวิธีอื่น
และเเม้ว่าบริเวณที่เกิดโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังได้รับการรักษาให้หายดีขึ้นเเล้ว สิ่งสำคัญคือการดูเเลหลังการรักษาเพราะถ้าหากดูเเลผวไม่ดีเเล้วอาจมีโอกาสทำให้กลับมาเกิดอาการระคายเคืองได้อีกครั้ง
สาเหตุของโรคภูมิแพ้ผิวหนังอักเสบ
ปัจจุบันยังคงไม่มีใครทราบสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังโดยเฉพาะแต่แพทย์ส่วนใหญ่เชื่อว่าโรคนี้เกิดจากปัจจัยทางพันธุกรรมร่วมกับปัจจัยด้านสิ่งเเวดล้อม
สำหรับเด็กที่มีโอกาสเป็นผื่นภูมิแพ้ผิวหนังพ่อเเม่ควรพาเด็กไปตรวจโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังชนิดเรื้อรังด้วยและถ้าหากพ่อเเม่เคยเป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังชนิดเรื้อรังมาก่อน ลูกจะมีความเสี่ยงเป็นโรคนี้สูงขึ้นด้วย
ปัจจัยทางด้านสิ่งเเวดล้อมสามารถทำให้เกิดอาการของโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังได้เช่นกัน ซึ่งมีปัจจัยดังต่อไปนี้
- สารที่ก่อให้เกิดอาการระคายเคืองได้แก่สบู่อาบน้ำ ผงซักผ้า แชมพูสระผม น้ำยาเคมี น้ำผลไม้หรือผลไม้สด เนื้อสัตว์และผักผลไม้
- สารก่อให้เกิดภูมิเเพ้เช่นไรฝุ่น สัตว์เลี้ยง เกสรดอกไม้และเชื้อราซึ่งสารเหล่านี้สามารถก่อให้เกิดภูมิเเพ้ได้เรียกว่าโรคภูมิเเพ้ผิวหนังอักเสบ
- จุลินทรีย์ได้แก่เชื้อแบคทีเรียเช่นเชื้อ Staphylococcus aureus เชื้อไวรัสเเละเชื้อรา
- อุณหภูมิที่เพิ่มร้อนเเละหนาว ถ้าหากอาการร้อนเกินไปหรือหนาวเกินไปอย่างเช่นอาการร้อนสูงที่มีความชื้นต่ำจะทำให้มีเหงื่ออกเยอะมากซึ่งสามารถก่อให้เกิดโรคภูมิเเพ้ผิวหนังอักเสบได้
- การทานอาหารเช่นการทานผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนม ไข่ไก่ ถั่วและเมล็ดพืช ผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนมถั่วเหลือและข้าสาลีสามารถทำให้อาการแพ้ในผิวหนังเกิดการลุกลามขึ้นได้
- ความเครียดสาเหตุนี้ไม่ได้ทำให้เกิดโรคผิวภูมิเเพ้หนังโดยตรงเเต่สามารถทำให้อาการที่เกิดจากภูมิเเพ้ผิวหนังมีอาการที่รุนเเรงมากขึ้น
- ฮอร์โมนสำหรับผู้หญิงที่มีประสบการณ์เกี่ยวกับโรคภูมิเเพ้ผิวหนังอักเสบอาจมีการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนสามารถระหว่างการตั้งครรภ์และระหว่างมีประจำเดือน
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dermatitis-eczema/symptoms-causes/syc-20352380
- https://www.healthline.com/health/dermatitis
- https://www.nhs.uk/conditions/contact-dermatitis/
- https://my.clevelandclinic.org/health/articles/4089-dermatitis
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก