โรคเท้าช้าง (Elephantiasis) เป็นโรคที่เกิดขึ้นในเขตร้อน โดยมีสาเหตุเกิดจากพยาธิโรคเท้าช้างที่ได้รับการเเพร่เชื้อจากการโดนยุงกัด ทำให้เกิดผิวที่หนาและเเข็งขึ้นรวมกันกลายเป็นผิวที่มีลักษณะคล้ายกับผิวหนังของช้าง
โรคเท้าช้างหรือคำศัพท์ทางการเเพทย์เรียกว่า lymphatic filariasis คือชื่อโรคที่มีอาการบวมเกิดขึ้นที่แขนหรือขา
องค์การอนามัยโลก ได้ทำการประเมินว่ามีผู้ที่เป็นโรคเท้าช้างอยู่ประมาณ 120 ล้านคนทั่วโลก
เมื่อคุณได้อ่านบทความนี้คุณจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับการรักษาเเละสาเหตุของโรคเขตร้อนชนิดนี้
คนส่วนใหญ่ที่ติดเชื้อยังไม่มีอาการใดเกิดขึ้นแต่การติดเชื้อจะเข้าไปทำลายระบบต่อมน้ำเหลืองและไต
สำหรับผู้ที่เป็นโรคเท้าช้างส่วนใหญ่มักเคยมีอาการบวมเกิดขึ้นที่บริเวณดังต่อไปนี้
ผู้ที่ป่วยเป็นโรคเท้าช้างจะมีปัญหาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันร่างกายที่ทำงานผิดปกติเนื่องจากระบบต่อมน้ำเหลืองถูกทำลายและทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรียในผิวหนังจึงทำให้ผิวหนังเเห้งและหนา รวมไปถึงการเกิดแผลเปื่อยที่เกิดจากการติดเชื้อซ้ำ
อาการอื่นๆที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำได้แก่มีไข้และหวัด
มีเชื้อพยาธิตัวกลม 3 ชนิดที่ทำให้เกิดโรคเท้าช้าง
เชื้อพยาธิตัวกลมที่ชื่อว่า Wuchereria bancrofti เป็นเชื้อที่ทำให้เกิดโรคเท้าช้างได้ 90 เปอร์เซ็นต์ ส่วนเชื้อ Brugia malayi มักทำให้เกิดโรคชนิดอื่น
ยุงเป็นพาหะทำให้เกิดการเเพร่เชื้อที่ทำให้เกิดโรคเท้าช้าง
อันดับเเรก ยุงจะเกิดการติดเชื้อจากตัวอ่อนของพยาธิในขณะที่ยุงกำลังกินเลือดจากคนทติดเชื้อโรคเท้าช้าง
จากนั้นยุงที่ติดเชื้อจะไปกัดคนอื่นและนำตัวอ่อนของพยาธิเข้าไปในกระเเสเลือดของอีกคน
ในที่สุดตัวอ่อนของพยาธิจะย้ายเข้าไปอยู่ในตท่อน้ำเหลืองผ่านกระเเสเลือดและเจริญเติบโตขึ้นในต่อมน้ำเหลือง
ผู้ที่เกิดการติดเชื้อสามารถทานยาเพื่อฆ่าพยาธิในเลือดได้ โดยยาที่ใช้รักษานี้จะช่วยยับยั้งการอเกิดโรคอื่นๆแต่ไม่สามารถฆ่าเชื้อพยาธิให้หมดไปได้
ยาฆ่าพยาธิที่แพทย์สั่งให้ผู้ป่วยได้แก่
สำหรับอาการอื่นๆที่เกิดขึ้นจากโรคเท้าช้างสามารถรักษาด้วยยาดังต่อไปนี้
อย่างไรก็ตามผู้ที่ป่วยด้วยโรคเท้าช้างทุกคนไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยยาเนื่องจากในกระเเสเลือดอาจจะไม่มีพยาธิอาศัยอยู่เเล้วแต่ยังคงมีอาการเท้าบวมอยู่ ดังนั้นผู้ป่วยสามารถจัดการกับอาการบวมเเละการติดเชื้อในผิวหนังด้วยวิธีการดังต่อไปนี้
การรักษาด้วยวิธีการผ่าตัดสามารถทำได้ แต่แพทย์ไม่ค่อยแนะนำให้ใช้การรักษาวิธีนี้ โดยการผ่าตัดจะทำเพื่อนำเนื้อเยื่อที่เกิดความเสียหายออกไปหรือบรรเทาเเรงกดดันในบริเวณที่เกิดการติดเชื้อบางที่เช่น ถุงอัณฑะ
ผู้ป่วยโรคเท้าช้างสามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมหรือมองหากำลังจาก
วิธีป้องกันการเกิดโรคเท้าช้างที่ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงไม่ให้ถูกยุงกัด
ผู้ที่เคยไปเที่ยวหรืออาศัยอยู่ในประเทศที่มีความเสี่ยงของการเกิดยุงกัดควรปฏิบัติตนดังต่อไปนี้
โรคเท้าช้างเป็นโรคที่เกิดขึ้นในเขตร้อนโดยมียุงเป็นพาหะนำโรค ดังนั้นผู้ที่อาศัยอยู่ในเขตร้อนหรือเขตกึ่งร้อนมีความเสี่ยงในการติดเชื้อสูง อย่างไรก็ตามผู้ที่ไปท่องเที่ยวในประเทศเขตร้อนมีความเสี่ยงในการติดเชื้อโรคเท้าช้างได้น้อยกว่า ข้อมูลจากกรมควบคุมและป้องกันโรค
หากผู้ที่มีอาการผิวหนังบวมและผิวหนังหนาขึ้นอย่างผิดปกติควรไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด ทั้งนี้โรคเท้าช้างสามารถด้วยการใช้ยารักษาและปรับเปลี่ยนวิธีการใช้ชีวิตรวมไปถึงการได้รับกำลังใจจากคนรอบข้าง
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก