โรคดักแด้ (Epidermolysis Bullosa) คือ กลุ่มอาการที่เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมที่พบได้ยากซึ่งทำให้ผิวบอบบาง และพุพองได้ง่าย โดยแผลพุพองมักเกิดจากการเกาหรือถูผิวหนัง การสัมผัสกับความร้อน การเสียดสีหรือการได้รับบาดเจ็บเล็กน้อย
สำหรับโรคดักแด้เป็นอาการความผิดปกติที่ผิวหนัง พบได้ตั้งแต่เกิด เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรม ซึ่งถ่ายทอดจากพ่อแม่สู่ลูกหรือเกิดจากการกลายพันธุ์เฉพาะราย ลักษณะใหญ่ๆ มี 2 กลุ่มๆ คือ โรคเกล็ดปลา โรคเกล็ดงู หรือที่เรียกว่า อิกไทโอซีส (Ichthyosis) เป็นโรคถ่ายทอดทางพันธุกรรม พบไม่บ่อยมีความรุนแรงแตกต่างกันและอัตราการเกิดแตกต่างกัน ชนิดไม่รุนแรงอาจพบได้บ่อย ส่วนชนิดรุนแรงมากพบในอัตรา 1:100,000 หรือบางชนิด พบ 1:300,000 รายประชากร เป็นข้อมูลในภาพรวมทั่วโลก ส่วนในประเทศไทยยังไม่มีการรวบรวมสถิติ
ผมร่วงเป็นอาการที่พบได้ในผู้ป่วยโรคดักแด้ เพราะผู้ป่วยโรคดักแด้มีผิวบอบบางมาก ทำให้ได้รับความเสียหายได้ง่าย แม้แต่การสัมผัสเพียงเล็กน้อย การได้รับการกระทบเบาๆ ก็สามารถทำให้เกิดแผลได้ เสื้อผ้าที่สัมผัสหรือถูกับผิวหนังสามารถทำให้เป็นแผลพุพองได้
ในบางคนอาจจะไม่มีอาการรุนแรงมากนัก เมื่อเกิดแผลพุพองสามารถหายได้โดยทิ้งรอยแผลเป็นน้อยที่สุดหรือไม่มีเลย
อาการที่เกิดนั้นขึ้นกับประเภทของโรคดักแด้ โดยจะแสดงอาการดังนี้
หากเป็นโรคดักแด้ในระดับเนื้อเยื่อจะมีอาการดังต่อไปนี้
โดยทั่วไปอาการจะเกิดขึ้นในช่วงที่อายุยังน้อยๆ โดย Kindler syndrome เป็นโรคดักแด้กชนิดหนึ่ง ที่จะเกิดแผลพุพองตั้งแต่แรกเกิด อย่างที่เราเรียกกันว่าเด็กดักแด้
โดยปกติผิวหนังของคนเราจะประกอบไปด้วย 2 ชั้น
โดยปกติแล้วจะมีจุดยึดโปรตีนระหว่างชั้นผิวหนังที่ประกอบไปด้วยคอลลาเจน ป้องกันไม่ให้ผิวหนังทั้ง 2 ชั้นหลุดลอก หรือเคลื่อนตัวออกจากกัน
ผู้ป่วยโรคดักแด้ไม่มีจุดยึดโปรตีนเหล่านี้ ดังนั้นเมื่อเกิดการเสียดสีบนผิวหนัง ผิวหนังทั้ง 2 ชั้น จะหลุดออกจากกัน และสร้างบาดแผลพุพอง
แผลพุพองยังสามารถเกิดขึ้นได้ในเนื้อเยื่อภายในร่างกายอีกด้วย เช่น ในปากและหลอดอาหาร ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถกินอาหารแข็งๆ ได้ และอาจส่งผลต่อระบบทางเดินปัสสาวะอีกด้วย
ทางการแพทย์เรียกผู้ป่วยโรคดักแด้ที่อายุน้อยว่า“ เด็กดักแด้” เพราะผิวหนังของพวกเขาบอบบางราวกับผิวของดักแด้
โรคดักแด้มีความรุนแรงตั้งแต่น้อยไปจนถึงรุนแรงมาก มักจะเกิดขึ้นที่มือ และเท้า โรคดักแด้รุนแรงนั้นส่งผลกระทบต่อร่างกาย และภาวะแทรกซ้อนบางอย่าง เช่น การติดเชื้อ ความยากลำบากในการรับประทานอาหาร และการสูญเสียผิวหนัง โดยสามารถส่งผลถึงกับชีวิตได้
ผู้ป่วยโรคดักแด้บาดแผลจะหายช้ามาก โดยสามารถส่งผลให้ร่างกายผิดปกติหรือพิการได้ และยิ่งรุนแรงมากยิ่งมีความเสี่ยงสูงในการเป็นมะเร็งผิวหนัง
เกิดจากความผิดปกติของยีน โดยผู้ป่วยได้รับการสืบทอดทางพันธุกรรม กรณีโรคดักแด้แบบ JEB ทั้งพ่อและแม่ต้องมียีนที่ผิดปกติ แต่สำหรับประเภทอื่น ๆ พ่อหรือแม่เพียงคนเดียวที่มีความผิดปกติก็สามารถถ่ายทอดถึงลูกได้ ในกรณีอื่น ๆ ความผิดปกติอาจเกิดขึ้นระหว่างการสร้างไข่หรือตัวอสุจิ ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าความผิดปกติเกิดขึ้นในยีนเคราตินหรือคอลลาเจน
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาโรคดักแด้ ทำได้เพียงบรรเทาอาการ และป้องกันความเสียหายของผิวหนัง การติดเชื้อ และภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ
ผู้ป่วยบางรายจำเป็นต้องได้รับกำลังใจ และการบำบัดจิต เพื่อช่วยรักษาคุณภาพชีวิตที่ดี
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก