ไวรัสตับอักเสบเอ (Hepatitis A) เป็นไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อและการอักเสบของตับ มักไม่ค่อยส่งผลให้ตับถูกทำลายอย่างรุนแรงหรืออันตรายถึงชีวิตและไม่ก่อให้เกิดโรคตับเรื้อรัง
ซึ่งต่างกับไวรัสตับอักเสบบีหรือซี ตรงที่จะไม่ก่อให้เกิดโรคตับเรื้อรัง โดยเมื่อผู้ป่วยได้รับเชื้อแล้วก็จะมีภูมิคุ้มกัน ซึ่งจะทำให้ไม่ติดได้เชื้ออีกเลย
ไวรัสตับอักเสบเอ (HAV) พบได้บ่อยในพื้นที่ที่มีสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมต่ำ ซึ่งขาดการดูแลสุขอนามัยที่เพียงพอ โดยมักการแพร่กระจายผ่านอาหารและน้ำที่ปนเปื้อนหรือสัมผัสคนใกล้ชิด ส่วนมากพบว่าเด็กมักเป็นสื่อกลางในการแพร่กระจายโรค
การพัฒนาด้านสุขอนามัย, นโยบายด้านสาธารณสุข, สาธารณูปโภคที่ดี และวัคซีนป้องกันไวรัสซึ่งถูกใช้ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2538 โดยปัจจัยเหล่านี้ส่งผลสู่การลดจำนวนผู้ป่วยทั่วโลก
อย่างไรก็ตามการระบาดก็ยังคงเกิดขึ้น โดยในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2559 เกิดการระบาดในสหรัฐฯ โดยพบผู้คนติดเชื้อจำนวน 143 คน ซึ่งเชื่อมโยงกับสตรอเบอร์รี่แช่แข็งจำนวนหนึ่ง แต่ไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต
ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) สนับสนุนให้ฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันการติดเชื้อและยับยั้งแพร่กระจายของโรค
ผู้ติดเชื้อหลายรายไม่มีอาการป่วยเกิดขึ้น แต่หากมีอาการโดยปกติจะใช้เวลาประมาณ 15 ถึง 50 วัน หลังการติดเชื้อซึ่งส่วนมากในผู้ใหญ่จะพบอาการคล้ายกับไข้หวัด
ซึ่งรวมถึงอาการ
เด็กที่อายุต่ำกว่า 6 ปี มักไม่แสดงอาการ
อาการดีซ่านจะส่งผลในผู้ป่วยตามสถิติดังนี้
อาการมักจะผ่านไปภายใน 3 ถึง 6 เดือนจากการติดเชื้อครั้งแรก แต่ประมาณ 15 เปอร์เซ็นต์ของผู้ป่วยจะมีอาการต่อเนื่องหรือเกิดอาการซ้ำเป็นเวลา 6 ถึง 9 เดือน
ไวรัสตับอักเสบเอ อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตในผู้ป่วยสูงอายุและในผู้ที่เป็นโรคตับเรื้อรังอยู่แล้ว
ผู้ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบเอจะขับไวรัสออกทางอุจจาระ และสามารถส่งต่อได้เมื่อผู้ที่ไม่ติดเชื้อรับประทานอาหารหรือน้ำที่ปนเปื้อนอุจจาระของผู้ติดเชื้อ
ไวรัสสามารถอยู่ได้นานหนึ่งเดือนหรือมากกว่านั้นในน้ำทะเล, น้ำจืด, น้ำเสีย และดิน
การติดเชื้อส่วนใหญ่จะถูกส่งต่อจากสัมผัสหรือคลุกคลีกับคนใกล้ชิด, สมาชิกในครอบครัวที่ติดเชื้อ หรือคู่นอน ไม่ใช่การติดต่อแบบผ่าน ๆ หรือทั่วไป
ผู้ที่ไม่ได้รับการฉีดวัคซีนหรือติดเชื้อก่อนหน้านี้จะมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง
ปัจจัยอื่น ๆ ที่เพิ่มความเสี่ยง ได้แก่ :
การฉีดวัคซีนตามปกติของเด็กทารกทุกคนเริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2542 และในปี พ.ศ. 2549 ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) แนะนำให้มีการฉีดวัคซีนสำหรับเด็กทุกคนใน ที่มีอายุ 12 ถึง 23 เดือน
อย่างไรก็ตาม การติดเชื้ออาจส่งผลกระทบต่อผู้ที่มีความเสี่ยงสูงและผู้ที่ไม่ได้รับการฉีดวัคซีน
ในสถานที่ ที่ไม่มีการควบคุมหรือการฉีดวัคซีน อาจเกิดการระบาดครั้งใหญ่ได้ ซึ่งในปี พ.ศ. 2531 การระบาดเพียงครั้งเดียวในเซี่ยงไฮ้ส่งผลให้มีผู้ติดเชื้อถึง 300,000 คน
การตรวจเลือดสามารถยืนยันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบเอได้ ซึ่งแอนติบอดีสามารถตรวจได้ทั้งการติดเชื้อเฉียบพลันและการติดเชื้อในอดีตที่ผ่านมา
ควรรายงานการติดเชื้อแบบเฉียบพลันต่อเจ้าหน้าที่สาธารณสุขหรือผู้ที่เกี่ยวข้องในพื้นที่เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อแพร่กระจายต่อไป
ไม่มีการรักษาที่เฉพาะเจาะจง แต่การรักษาสามารถประคับประคองอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น ภาวะขาดน้ำและอาการอ่อนเพลีย
ซึ่งรวมถึง:
ผู้ป่วยที่มีอาการคลื่นไส้และอาเจียน อาจต้องเข้ารับการรักษาเพื่อให้ของเหลวผ่านทางหลอดเลือดดำ (IV)
ภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้นได้ยาก และผู้ป่วยส่วนใหญ่หายจากอาการ โดยประมาณ 85 เปอร์เซ็นต์ของผู้ติดเชื้อจะหายจากอาการภายใน 3 เดือนและส่วนใหญ่จะหายเป็นปกติภายใน 6 เดือน
สำหรับผู้ที่ไม่ได้รับการฉีดวัคซีนและทราบว่าได้รับเชื้อไวรัสตับอักเสบเอ ยังสามารถเข้ารับวัคซีนหรือภูมิคุ้มกันโกลบูลินได้ภายใน 2 สัปดาห์หลังจากได้รับเชื้อ
ซึ่งอาจรวมถึง:
วิธีการในการรักษาจะขึ้นอยู่กับอายุและสถานะสุขภาพของแต่ละบุคคล
การป้องกันขึ้นอยู่กับการสร้างภูมิคุ้มกันและการปฏิบัติตามสุขอนามัยที่ดี
ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (CDC) แนะนำให้มีการฉีดวัคซีนป้องกันตามปกติดังนี้:
ควรได้รับวัคซีนสองครั้งโดยฉีดห่างกัน 6 ถึง 12 เดือน โดยคนส่วนใหญ่จะมีระดับแอนติบอดีในการป้องกันเชื้อได้ภายใน 1 เดือนหลังได้รับวัคซีนครั้งแรก ซึ่งการรับวัคซีนครั้งสอบจะทำหน้าที่เป็นตัวกระตุ้น
เชื้อไวรัสตับอักเสบเอสามารถอยู่รอดได้นานถึง 4 ชั่วโมงบนมือและนิ้ว ดังนั้นการล้างมือและการปฏิบัติตามสุขอนามัยที่ดีสามารถช่วยป้องกันการแพร่เชื้อได้
ควรล้างมือหลังจากใช้ห้องน้ำ, เปลี่ยนผ้าอ้อม และก่อนหรือหลังรับประทานอาหาร
พื้นผิวสัมผัสทั่วไปสามารถทำความสะอาดได้ด้วยน้ำยาฟอกขาว โดยสามารถผสมให้เจือจาง 1:100 ส่วน
นักท่องเที่ยวควรหลีกเลี่ยงอาหารดิบ และอาหารที่อาจล้างในน้ำที่มีการปนเปื้อน
น้ำดื่มควรบรรจุขวดที่ได้มาตรฐานหรือต้มในอุณหภูมิอย่างน้อย 185 °ฟาเรนไฮต์ (F) หรือ 85 °เซลเซียส (C) เป็นเวลาอย่างน้อย 1 นาที การเติมไอโอดีนลงในน้ำหรือการใช้คลอรีนสามารถฆ่าไวรัสได้เช่นกัน
ไวรัสตับอักเสบเอ คือ การติดเชื้อเฉียบพลันที่อาจส่งผลต่อตับ และสามารถคงอยู่ได้หลายสัปดาห์หรือหลายเดือน
ความเสี่ยงในแพร่ระบาดลดลงอย่างมากนับตั้งแต่มีการฉีดวัคซีนป้องกัน
ผู้ที่กำลังเดินทางไปยังประเทศที่มีสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมต่ำ ควรเข้ารับการฉีดวัคซีนก่อนเดินทาง
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก