ทำไมการล้างมือจึงมีความสำคัญ
เชื้อโรคสามารถแพร่กระจายจากพื้นผิวไปยังนเมื่อมีการสัมผัสพื้นผิวและจากนั้นก็มาจับใบหน้าตัวเองโดยที่ยังไม่ได้ล้างมือ
การล้างมือที่ถูกสุขลักษณะคือวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันตัวเองและคนอื่นๆจากการสัมผัสเชื้อไวรัสต่าง ๆ ที่จะส่งผลกระทบต่อร่างกายได้
เราควรล้างมือบ่อยๆด้วยน้ำและสบู่เป็นเวลาอย่างน้อย 20 วินาที โดยเฉพาะหากต้องไปอยู่ในที่สาธารณะหรือเมื่อจาม ไอหรือสั่งน้ำมูก
ควรล้างมืออย่างเหมาะสมด้วยสบู่และน้ำไหลผ่านจะช่วยป้องกันโรคที่ส่งผลต่อคนที่สุขภาพมีปัญหา รวมถึงคนที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
การล้างมือสามารถป้องกันเราจากโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจเช่น โรคปอดอักเสบ และโรคติดเชื้อทางเดินอาหารที่เป็นสาเหตุของท้องร่วง ท้องเสีย โรคหลายอย่างอาจนำมาซึ่งการเสียชีวิตสำหรับในบางคนเช่นผู้สูงอายุ คนที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เด็กทารกและเด็กเล็ก คุณสามารถส่งต่อเชื้อโรคเหล่านี้ได้แม้คุณจะไม่ได้มีอาการป่วยก็ตาม
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ โรคปอดอักเสบ
วิธีล้างมือที่ดีที่สุดทำอย่างไร
การล้างมือด้วยสบู่และน้ำพบว่าช่วยลดเชื้อแบคทีเรียลงได้มากกว่าการล้างด้วยน้ำเปล่าเพียงอย่างเดียว สบู่ต้านเชื้อแบคทีเรียอาจไม่มีความจำเป็นที่ต้องใช้ทุกๆวันที่บ้าน การล้างด้วยสบู่และน้ำเปล่าก็ส่งผลที่มีประสิทธิภาพมากพอแล้ว
ขั้นตอนการล้างมือที่ถูกวิธีและมีประสิทธิภาพคือ:
- ล้างมือภายใต้น้ำที่ไหลผ่านด้วยอุณหภูมิปกติ การใช้น้ำอุ่นไม่ได้ส่งผลดีมากกว่าการใช้น้ำเย็นในการฆ่าเชื้อโรค
- เลือกสบู่ที่คุณชอบ สบู่มีทั้งแบบสบู่เหลว โฟมและชนิดที่เติมมอยเจอร์ไรเซอร์
- ถูจนเกิดฟองเป็นเวลาครึ่งนาทีหรือนานกว่านั้น เพื่อให้แน่ใจว่าถูสบู่ไปทุกส่วนของมือและข้อมือ รวมไปถึงใต้เล็บมือและระหว่างนิ้ว
- ล้างออกและปล่อยให้แห้ง
- หากใช้ห้องน้ำสาธารณะ ให้ใช้กระดาษชำระจีบก็อกน้ำเพื่อปิดและใช้บิดลูกบิดประตูห้องน้ำเมื่อจะออกจากห้องน้ำ
ควรล้างมือเมื่อไร
การล้างมือบ่อยๆ คือ พฤติกรรมที่ถูกสุขอนามัยที่คุณควรฝึกให้เคยชินเป็นประจำทุกวัน
ควรล้างมือหลังออกไปที่สาธารณะหรือสัมผัสพื้นผิวที่ต้องมีผู้คนมากมาย
พื้นผิวที่มักมีการจับต้องสัมผัสจากคนมากมายมีดังต่อไปนี้:
- ลูกบิดประตู
- ราวจับ
- ถังขยะนอกบ้าน
- ปุ่มเปิดปิดไฟ
- ปั้มน้ำมัน
- เครื่องคิดเงิน
- จอสกรีนแบบสัมผัส
- รถเข็นหรือตะกร้าในซุปเปอร์มาร์เก็ต
ควรล้างมือทุกครั้งเมื่อตกอยู่ในสถานการณ์ดังต่อไปนี้:
สำหรับการเตรียมอาหารและรับประทานอาหาร
- ทั้งก่อน ในระหว่างและหลังการเตรียมอาหารหรือทำอาหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากสัมผัสไก่สด ไข่ เนื้อหรือปลา
- ก่อนการรับประทานอาหารหรือดื่ม
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ เมนูอาหารเช้าเพื่อสุขภาพ
สำหรับการดูแลส่วนตัว การมีกิจกรรมทางเพศและการปฐมพยาบาลเบื้องต้น
- หลังการใช้ห้องน้ำ ทั้งที่บ้านและที่ห้องน้ำสาธารณะ
- หลังจากเปลี่ยนผ้าอ้อมให้ทารกหรือช่วยเด็กเล็กเข้าห้องน้ำ
- ก่อนการเปลี่ยนคอนแทคเลนส์
- หลังสั่งน้ำมูก จามหรือไอ โดยเฉพาะหากคุณกำลังป่วย
- ก่อนนรับประทานยา เช่นยาเม็ดหรือใช้ยาหยอดตา
- หลังการมีเพศสัมพันธุ์หรือทำกิจกรรมทางเพศ
- ก่อนการรักษาแผลไฟไหม้หรือบาดแผล ที่งกับตัวเองหรือกับคนอื่น
- หลังการใกล้ชิดกับคนป่วย
สถานที่ที่มีคนพลุกพล่านและสิ่งของสกปรก
- ทั้งก่อนและหลังการใช้ขนส่งสาธารณะ โดยเฉพาะหากต้องจับราวจับบนรถบัสหรือรถใต้ดิน
- หลังรับเงินทอนหรือใบเสร็จ
- หลังหยิบจับถังขยะสาธารณะ
- หลังสัมผัสพื้นผิวสกปรกที่เห็นได้ชัดเจนหรือเมื่อมือของคุณสกปรกอย่างเห็นได้
สถานที่ดูแลคนป่วยและสถานที่ทำงานอื่นๆ
- ทั้งก่อนและหลังการดูแลผู้ป่วยหากคุณเป็นผู้ที่มีอาชีพทางการแพทย์เช่น แพทย์ ช่างเทคนิคเอกเรย์หรือนักจัดกระดูก
- ก่อนและหลังการดูแลลูกค้าหากคุณมีอาชีพเป็นผู้แนะนำด้านความงาม ช่างเสริมสวย ช่างสักลายหรือผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลผิว
- ก่อนและหลังเข้าไปในโรงพยาบาล ห้องแพทย์ สถานพยาบาลหรือบ้านพักผู้สูงอายุ
การดูแลสัตว์
- หลังให้อาหารสัตว์ โดยเฉพาะหากสัตว์กินอาหารสด
- หลังพาสุนัขไปเดินเล่นหรือเก็บมูลสัตว์
ควรใช้เจลล้างมือเมื่อไรและอย่างไร
ทางองค์กรอาหารและยาได้ออกมาประกาศยกเลิกเจลล้างมือหลายชนิดเพราะมีสารเมทานอลเป็นส่วนประกอบ
เมทานอล คือแอลกอฮอล์เป็นพิษที่ส่งผลกระทบที่รุนแรง เช่นคลื่นไส้ อาเจียนหรือปวดศีรษะเมื่อมีปริมาณมากพอเข้าสู่ผิวหนัง และอาจเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงมากขึ้นเช่น ตาบอด ชักหรือระบบประสาทเสียหายสามารถเกิดขึ้นเมื่อมีการรับประทานเมทานอลเข้าไป การดื่มเจลล้างมือที่มีเมทานอลเป็นส่วนประกอบจะโดยตั้งใจหรืออุบัติเหตุก็ตามอาจทำให้ถึงขั้นเสียชีวิตได้
หากซื้อเจลลามือที่มีเมทานอลเป็นส่วนประกอบมา คุณควรหยุดใช้ทันที นำกลับไปคืนที่ร้านค้าหากเป็นไปได้ หากมีอาการที่มีผลมาจากการใช้ควรโทรปรึกษาแพทย์ หากมีอาการที่เป็นอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตให้โทรฉุกเฉินทันที
เจลล้างมือคือผลิตภัณฑ์ล้างมือในรูปแบบของเจล สะดวกต่อการพกพาและสามารถนำมาใช้เมื่อการล้างมือด้วยสบู่หรือน้ำไม่สามารถทำได้
แต่กระนั้นก็ตาม ไม่ควรใช้บ่อยแทนการล้างมือตามปกติ เพราะการล้างมือด้วยสบู่และน้ำเป็นประจำจะช่วยกำจัดสิ่งสกปรก เศษตกค้างและเชื้อโรคที่เป็นอันตรายได้ดีกว่าการใช้เจลล้างมือ
การใช้เจลล้างมือบ่อยเกินไปสามารถลดเชื้อแบคทีเรียตัวที่ดีจากมือและผิว
เมื่อต้องใช้เจลล้างมือเป็นส่วนมากให้จำไว้ว่า:
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีแอลกอฮอล์เป็นส่วนประกอบพื้นฐาน วิ่งที่สำคัญคือการตรวจดูส่วนผสมและวิธีการใช้ ควรมีเปอร์เซ็นต์แอลกอฮอล์อย่างน้อยไม่ต่ำกว่า 60 เปอร์เซ็นต์ เอทานอล แอลกอฮอล์และไอโซโพพริล แอลกอฮอล์เป็นสิ่งที่ยอมรับได้
- ถูมือของคุณ ใช้เจลแอลกอฮอล์ตามปริมาณที่แนะนำบนฉลากและถูมือทั้งสองข้างเข้าด้วยกัน รวมไปถึงตรงส่วนข้อมือและใต้เล็บ ทำเหมือนกับการล้างมือตามปกติ ถูจนกระทั่งเจลแห้ง
- พกติดตัวเสมอ เป็นความคิดที่ดีในการนำเจลล้างมือติดตัวไปกับคุณเสมอ สามารถนำออกมาใช้ในเวลาพาสุนัขไปเดินเล่น เดินทางหรือเข้าเรียน
เคล็ดลับในการล้างมือ
รักษาความสะอาดผิวเสมอและเพิ่มความชุ่มชื้นด้วยมอยเจอร์ไรเซอร์
แน่นอนการทำบางสิ่งบางอย่างที่มากไปอาจส่งผลเสียได้-รวมไปถึงการล้างมือก็เช่นกัน
การล้างมือบ่อยจนมือแห้ง แดงหรือสากนั่นอาจแสดงว่าคุณล้างมือมากเกินไป หากมือของคุณเริ่มแตกระแหงหรือมีเลือดออก อาจทำให้เกิดการติดเชื้อจากเชื้อโรคและแบคทีเรียได้
เพิ่อหลีกเลี่ยงมือแห้ง ให้ลองใช้สบู่ที่มีมอยเจอร์ไรเซอร์เช่นกลีซอร์ริน หรือใช้ครีมหรือโลชั่นหลังการล้างมือ
การเลือกสบู่และการจัดเก็บ
เพราะเชื้อโรคสามารถมีชีวิตอยู่บนก้อนสบู่ที่จัดเก็บไม่ดีได้ สบู่เหลวจึงดูจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า สบูเหลวน่านำมาใช้มากกว่าสบู่แบบก้อนในโรงเรียนหรือสถานที่ดูแลอื่นๆ
เคล็ดลับการล้างมือสำหรับเด็ก
หากคุณเป็นครู คนดูแลหรือพ่อแม่ การล้างมือให้เด็กอย่างมีประสิทธิผลถือเป็นเรื่องยาก ต่อไปนี้คือเคล็ดลับบางอย่างเพื่อการชักชวนให้เด็กล้างมือคือ:
- เลือกเพลงโปรดของเด็กและร้องไปด้วยในขณะล้างมือให้พวกเขา หากเพลงสั้นให้ร้องสองรอบ ให้พวกเด็กลองร้องเอง และทำเสียงตามแบบที่พวกเขาชอบ
- แต่งเพลงหรือกลอนที่เกี่ยวกับขั้นตอนการล้างมือและให้เด็กร้องหรือม่องบ่อยๆ โดยเฉพาะหลังการเข้าห้องน้ำ และก่อนการรับประทานอาหาร
- เลือกใช้สบู่ที่นำมาซึ่งความสนุก ชนิดโฟม สบู่หลวชนิดเปลี่ยนสีได้ และสบู่ที่มีกลิ่นที่เด็กชอบหรือขวดสบู่มีสีสันสดใส
- เล่นเกมส์สงครามนิ้วหัวแม่มือหรือการสะกดนิ่วมือร่วมกับเด็กในขณะล้างมือ
บทสรุป
การล้างมือด้วยสบูและน้ำไหลผ่านเป็นประจำคือวิธีที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการหยุดการแพร่เชื้อโรคและแบคทีเรีย
สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการล้างมือให้สะอาดทั้งก่อนและหลังการหยิบจับอาหารหรือรับประทาน สบู่ปกติถือเป็นสบู่ที่ใช้เป็นประจำได้ในทุกๆ วัน
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก