อาการเล็บขบเกิดจากขอบหรือมุมของเล็บเจริญเติบโตขึ้นเข้าไปในผิวหนังที่อยู่ใกล้กับเล็บ
เล็บขบ (Ingrown Toenail) อาการปกติทั่วไปเมื่อเป็นเล็บขบคือมีอาการเจ็บปวดและทำให้เกิดอาการบวมเต็งสีแดงและเกิดการติดเชื้อได้ ส่วนใหญ่มักพบการติดเชื้อที่หัวแม่เท้าไม่ว่าจะเป็นด้านใดด้านหนึ่งของหัวแม่เท้า
โดยปกติทั่วไปอาการเล็บขบที่เกิดขึ้นสามารถดูแลและรักษาที่บ้านได้แต่ถ้ามีอาการเจ็บปวดรุนแรงมากควรไปพบผู้เชี่ยวชาญเพื่อรักษาและป้องกันและบรรเทาอาการเจ็บปวด
สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวเช่นโรคเบาหวานหรือโรคหลอดเลือดเเดงส่วนปลายตีบมีแนวโน้มที่จะเกิดโรคแทรกซ้อนขึ้นได้ง่ายมากกว่าคนทั่วไป
ปัจจัยดังต่อไปนี้เป็นสาเหตุของการเกิดเล็บขบ
สิ่งที่ใช้สวมเท้า รองเท้าหรือถุงเท้าที่ใช้สวมหัวเเม่เท้าหรือเท้าเป็นปัจจัยที่เพิ่มโอกาสของการเกิดเล็บขบได้ การใส่รองเท้าที่รัดเกินไปทำให้เท้าถูกบีบรัดจนเล็กลงเเละเท้าสั้นลง นอกจากนี้ถุงเท้าที่มีขนาดเล็กเกินไปยังสามารถทำให้เกิดอาการเล็บขบได้ด้วยเช่นกัน
การตัดเล็บสั้นเกินไปอย่างเช่นการตัดเล็บแบบตรงไม่มีส่วนที่โค้งหรืองอตรงขอบเล็บทำให้เล็บสามารถเจาะเข้าไปในผิวหนังได้
การบาดเจ็บที่หัวเเม่เท้าอย่างเช่นการที่มีของหล่นใส่หัวเเม่เท้า การเตะของแข็งและอุบัติเหตุต่างๆที่เกิดขึ้นกับหัวเเม่เท้าเป็นสาเหตุทำให้เกิดเล็บขบได้
รูปร่างของเล็บเท้าโค้งผิดปกติ ปัจจัยนี้ทำให้เกิดความเสี่ยงที่ทำให้เล็บเท้าเจาะเข้าไปบริเวณเนื้อเยื่ออ่อนทีนิ้วหัวเเม่เท้าทำให้เกิดการติดเชื้อได้
ลักษณะในการเดิน วิธีการเดินหรือการยืนส่งผลต่การเกิดเล็บขบได้ด้วยเช่นกัน
การรักษาความสะอาดเท้าที่ไม่ดีหรือเหงื่อออกที่เท้ามากเกินไปเกิดขึ้นเมื่อผิวหนังบริเวณเท้ามีเหงื่อออกมามากเกินไปเป็นการเพิ่มโอกาสเกิดเล็บขบที่มีการติดเชื้อราได้
การติดเชื้อเล็บขบจากพันธุกรรมสามารถเกิดขึ้นได้หากคนในครอบครัวมีอาการเล็บขบ
ปัจจัยทางพันธุกรรมบางคนเกิดมามีเล็บเท้าที่ใหญ่เกินไปทำให้มีโอกาสเกิดเล็บชบได้มากกว่าคนอื่น
อาการของโรคเล็บขบที่หัวเเม่เท้าอาจทำให้มีอาการเจ็บแวดมาก ในตอนเเรกผิวที่อยู่ข้างเล็บเท้าอาจจะแข็งขึ้นและบวมขึ้น
เล็บเท้าอาจจะรู้สึกเจ็บปวดและเกิดแรงกดดันทำให้เกิดการติดเชื้อและเกิดการสร้างผิวหนังทับซ้อนกันขึ้นที่หัวเเม่เท้า เล็บขบทำให้เลือดไหลออกมาเเละมีหนองสีขาวหรือสีเหลือเกิดขึ้น นอกจากนี้ยังมีการสร้างของเหลวภายในเล็บขบอีกด้วย
การรักษาเล็บขบเมื่อเป็นแล้วควรรักษาให้เร็วที่สุดเมื่อเกิดอาการเล็บขบขึ้น โดยเฉพาะคนที่เป็นโรคเบาหวานเพราะโรคนี้ทำให้เส้นประสาทเกิดการอักเสบที่เท้าหรือขารวมถึงการอักเสบทั่วทั้งเท้าได้
ผู้ป่วยควรเข้าพบแพทย์เมื่อเกิดอาการดังต่อไปนี้
ผู้เชี่ยวชาญที่ให้การรักษาจะทำการกำจัดเล็บบางส่วนที่แทงเข้าไปในผิวหนังออก ซึ่งคุณหมอจำเป็นต้องนำตัวเล็บและฐานออกเพื่อป้องกันปัญหาเล็บขบเกิดขึ้นอีกครั้ง เมื่อเล็บเกิดใหม่คุณหมอจะใช้สำลีวางไว้ที่บริเวณฐานเล็บเพื่อหยุดยั้งไม่ให้เล็บเจาะเข้าไปในผิวหนังอีกและควรเปลี่ยนแผ่นสำลีทุกวัน ศัลยแพทย์เท้าเเละข้อเท้าไม่เเนะนำให้ใช้วิธีวางแผ่นสำลีที่ฐานเล็บด้วยตัวเองที่บ้านเพราะเป็นการเพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้อได้ ถ้าหากมีการติดเชื้อที่เล็บขบเกิดขึ้นแพทย์มักจะจัดยาปฏิชีวนะให้ผู้ป่วย
ถ้าหากยังคงมีปัญหาเล็บขบเกิดขึ้นอยู่หมอที่รักษาโรคเกี่ยวกับเท้าอาจเเนะนำให้นำเล็บเท้าออกด้วยการผ่าตัดวิธีการรักษานี้เรียกว่าการเอาเล็บเท้าออก
แพทย์จะทำการตัดขอบเล็บออกเพื่อทำให้ขอบเล็บเล็กลง นอกจากนี้คุณหมอจะกำจัดหนังที่พับเข้าไปบริเวณรอบๆเล็บเท้าออก ซึ่งการรักษาต้องให้ยาชาเฉพาะในการรักษาผู้ป่วยจะรู้สึกตัวเเต่จะเกิดอาการชาเฉพาะส่วนที่ทำการรักษา โดยปกติทั่วไปการรักษาเล็บขบบางกรณีการใช้ยาชาเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องใช้
ถ้าเล็บหนาเกินไปหรือมีลักษณะบิดเบี้ยวอาจจะต้องเอาเล็บทั้งหมดออกอีกครั้งด้วยการใช้ยาชาเฉพาะที่
การรักษาด้วยการนำเล็บออกไม่ทำให้เจ็บปวดมากและคนส่วนใหญ่สามารถกลับไปใช้ชีวิตปกติได้ทันทีในวัถัดไป
ถ้าอาการเล็บขบเกิดขึ้นอาจต่อเนื่อง เซลล์ที่ฐานเล็บถูกทำลายเเละหายไปทำให้เล็บของนิ้วเท้าไม่เกิดขึ้นมาอีก
ซึ่งเชื้อเล็บขบสามารถทำลายด้วยการใช้สารเคมีที่ชื่อว่าฟีนอล (phenaol) หรือทำลายด้วยวิธีการใช้เลเซอร์
แม้ว่าคุณหมอจะใช้ยาชาเฉพาะจุดนิ้วหัวเเม่เท้าอาจจะรู้สึกอ่อนนุ่มขึ้นเมื่อยาชาหมดฤทธิ์ ยาที่ใช้รักษาโรคเล็บขบได้แก่ กลุ่มยา Ibuprofen หรือกลุ่มยา acetaminophen เช่น ยาไทลินอลหรือยาพารเซลตามอลสามารถช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดจากเล็บขบได้
เมื่อเวลาผ่านไป 1 ถึง 2 อาทิตย์ผู้ป่วยที่มีอาการเล็บขมจะมีอาการดีขึ้นเล็บเท้าที่เป็นเล็บขบจะอ่อนนุ่มขึ้นทำให้สามารถใส่รองเท้าเเตะเปิดเท้าได้
เมื่อเกิดอาการเล็บขบที่เล็บเจาะเข้าไปในผิวหนังทำให้แบคทรีเรียสามารถเข้าไปในแผลได้ ซึ่งทำให้เกิดอาการติดเชื้อและบริเวณที่ติดเชื้อจะกลายเป็นสีแดงและบวมขึ้นทำให้เกิดอาการเจ็บปวดและเลือดออกได้ ถ้าหากคุณสังเกตุเห็นเล็บขบเกิดขึ้น คุณจำเป็นต้องรักษาบริเวณที่เกิดเล็บขบให้สะอาดและเเห้งอยู่เสมอเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ผู้ที่มีอาการติดเชื้อจำเป็นต้องได้รับการรักษาทางการเเพทย์ร่วมด้วยไม่ว่าจะเป็นการรักษาเบื้องต้นจากผู้เชี่ยวชาญได้แก่ ศัลยแพทย์หรือแพทย์รักษาโรคเกี่ยวกับเท้า
ผู้เชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคส่วนใหญ่มักเเนะนำให้ผู้ป่วยดูเเลรักษาเล็บขบด้วยตนเองที่บ้าน
เคล็ดลับสำหรับการรักษาเล็บขบมีดังต่อไปนี้
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก