โรคความดันต่ำคืออะไร
โรคความดันโลหิตต่ำ (Lowblood Pressure) คือการที่กล้ามเนื้อหัวใจทำหน้าที่ปั๊มเลือดเพื่อหมุนเวียนภายในร่างกาย เลือดที่มีออกซิเจนต่ำจะถูกปั๊มไปที่ปอดเพื่อรับออกซิเจน
หัวใจทำหน้าที่ปั๊มเลือดที่เต็มไปด้วยออกซิเจนเพื่อหมุนเวียนรอบร่างกายเพื่อหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อเเละเซลล์ ซึ่งการปั๊มเลือดแต่ละครั้งทำให้เกิดความดันเลือดขึ้น
ค่าของการวัดความดันเลือดแบ่งเป็น 2 ประเภทได้แก่
- ค่าความดันตอนที่หัวใจบีบตัว (Systolic pressure) หมายถึงการวัดค่าที่เกิดขึ้นในขณะที่หัวใจบีบตัวสูงสุดซึ่งเกิดที่หัวใจห้องล่างด้านซ้าย
- ค่าความดันตอนที่หัวใจคลายตัว (Diastolic pressure ) คือค่าความดันที่เกิดขึ้นระหว่างหัวใจเต้นเเละหัวใจคลายตัวเพื่อเปิดรับเลือดเข้าสู่หัวใจ
การอ่านค่าความดันเลือดสามารถอ่านได้ทั้งค่าตอนที่หัวใจบีบตัวสูงสุดเเละค่าตอนที่หัวใจคลายตัว เลบที่ปรากฎขึ้นจากการดันความดันจะขึ้นต้นด้วยเลขตัวใหญ่ก่อนซึ่งหมายถึงความดันที่เกิดขึ้นขณะที่หัวใจบีบตัวและตามด้วยเลขตัวเลขหมายถึงความดันที่เกิดขึ้นเมื่อหัวใจคลายตัว
โดยปกติคนเรามีความดันอยู่ที่เลขตัวบน 120 และเลขตัวล่างคือ 80 หรือ 120/80 mmHg ความดันเมื่อหัวใจบีบตัวคือ 120mmHg และความดันเมื่อหัวใจคลายตัวคือ 80mmHg ตัวย่อ mmHfg ของหน่วยวัดความดันหมายถึงมิลลิเมตรปรอท
ระดับของความดันเลือดอาจมีกรผันผวนขึ้นถึง 30 หรือ 40 mmHg ในช่วงระหว่างวันและความดันเลือดจะลดลงในขณะที่นอนหลับหรือพักผ่อน
การออกกำลังกาย ความเครียดและความกังวลใจที่สูงเป็นสาเหตุก่อให้เกิดความดันเลือดสูงขึ้น ความดันเลือดขึ้นอยู่กับสถานการณ์ต่างดังนั้นเมื่ออ่านค่าดันที่ปรากฎขึ้นควรอ้างอิงถึงการทำกิจกรรมของผู้ที่ถูกวัดความดันด้วย
ผู้ใหญ่ที่อ่านค่าความดันได้ 90/60 mmHg หรือต่ำกว่ามีโอกาสเกิดภาวะความดันต่ำหรือโรคความดันต่ำได้
อาการความดันต่ำ
หลายคนที่มีความดันต่ำเเต่ไม่มีอาการใดๆเกิดขึ้น ผู้ที่มีสุขภาพเเข็งเเรงมากอาจมีความดันที่ต่ำและมีสุขภาพร่างกายเเข็งเเรงดี ในขณะที่ผู้อื่นอาจมีอาการของโรคที่เกิดขึ้นแบบเรื้อรังเช่นความไม่สมดุลของฮอร์โมนหรือโรคที่เกิดขึ้นเฉียบพลันเช่นปฏิกิริยาภูมิแพ้รุนแรงอย่างเฉียบพลันที่สามารถกระตุ้นการเกิดโรคความดันต่ำได้
อาการทั่วไปได้เเก่
- การมองเห็นภาพไม่ชัด
- มีอาการหนาวสั่น ตัวเย็นเเละผิวซีด
- อาการซึมเศร้า
- เกิดอาการเวียนศีรษะ เป็นลมและคลื่นไส้
- เหนื่อยล้าเเละอ่อนเเรง
- หัวใจเต้นผิดปกติ
- อาการหายใจเหนื่อยเเละหอบ
- อาการคอเเห้ง
ถ้าหากภาวะความดันต่ำเกิดขึ้นไม่รุนเเรงและไม่มีอาการดังกล่าวเหล่านี้ ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา
ถ้าหากภาวะความดันเลือดลดลงต่ำมากกว่าปกติ เลือดและออกซิเจนอาจไปหล่อเลี้ยงสมองเเละอวัยวะที่สำคัญไม่เพียงพอ ในกรณีนี้คนไข้จำเป็นต้องได้รับการรักษา ภาวะความดันที่ต่ำทำให้เกิดปัญหาอื่นๆตามมา
สาเหตุความดันต่ำ
ภาวะความดันเลือดต่ำสามารถเกิดจากหลายสาเหตุได้แก่
โรคหัวใจ
โรคหัวใจเต้นช้ากว่าปกติหรือลิ้นหัวใจมีปัญหาโรคหัวใจวายและภาวะหัวใจล้มเหลวเกิดจากความเลือดต่ำเกินไปสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการที่หัวใจไม่สามารถปั๊มเลือดได้เพียงพอเพื่อทำให้ความดันสูงขึ้นได้
ความดันเลือดตกเมื่อยืนขึ้นหรือภาวะความดันโลหิตต่ำหรือตกจากการเปลี่ยนท่าทาง
การเปลี่ยนท่าทางอย่างเช่นการยืนขึ้นนั่งลงหรือนอนลงส่งผลต่อการลดลงของความดันแต่การเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว อาการนี้มักเกิดขึ้นกับผู้ใหญ่ที่มีอายุมากขึ้น ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานมีอาการนี้ได้ถ้าหากระบบระบบประสาทอิสระหรือระบบประสาทอัตโนมัติถูกทำลาย
ภาวะความดันต่ำที่เกิดขึ้นหลังจากการรับประทานอาหาร
บางครั้งความดันต่ำเกิดขึ้นหลังจากการกินอาหารทำให้เกิดอาการปวดหัวเล็กน้อย งุนงงและเป็นลมได้ อาการนี้มักเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุโดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคความดันเลือดสูง โรคเบาหวานหรือโรคพาคินสัน
หลังจากทานอาหารลำไส้ต้องการเลือดเพื่อหล่อเลี้ยงตอนที่กำลังย่อยอาหาร หัวใจเกิดการบีบตัวเร็วขึ้นและหลอดเลือดในส่วนอื่นๆของร่างกายแคบลงเพื่อช่วยรักษาความดันเลือดเมื่ออายุมากขึ้นกระบวนการนี้จึงมีประสิทธิภาพลดลง
เพื่อทำให้ภาวะความดันต่ำนี้ลดลงควรนอนลงหลังทานอาหารเพื่อลดการทานคาร์โบไฮเดรตและควรทานอาหารมื้อเล็กๆแต่บ่อยขึ้น
การใช้ห้องน้ำ การกลืนเเละการไอ
ภาวะความดันต่ำอาจเกิดขึ้นเมื่อเข้าห้องน้ำเนื่องจากการปัสสาวะหรืออุจจาระกระตุ้นเส้นประสาทเวกัสทำให้ระดับอะซีทิลโคลินซึ่งเป็นสารสื่อประสาททำงานมากขึ้น
การกลืนเเละการไอทำให้เกิดอาการหน้ามืดได้เช่นกันเนื่องจากเกิดการกระตุ้นเส้นประสาทเวกัส
การใช้ยา
การใช้ยาที่ทำให้ความดันเลือดต่ำลงได้แก่
ยาไว้อากร้าหรือยาซินเดนาฟิลสามารถทำให้ความดันเลือดต่ำลงได้
- ยากลุ่มแอลฟา-บล็อกเกอร์
- ยากลุ่มบีต้า – บล็อกเกอร์
- ยาเเก้โรคซึมเศร้า
- ยาขับปัสสาวะ
- ยาสำหรับรักษาโรคพาคินสัน
- ยาซินเดนาฟิลหรือเป็นที่รู้จักในชื่อยาไวอากร้าโดยเฉพาะการใช้ยานี้ร่วมกับยาขยายหลอดเลือดในกลุ่มไนเตรต
สารสื่อประสาทอะซีทิลโคลินทำให้หลอดเลือดขยายตัวและลดความดันเลือดที่เข้าไปหล่อเลี้ยงสมองทำให้เกิดอาการเวียนหัวเเละหน้ามืดเป็นลมโดยส่วนใหญ่อาการนี้จะหายเองได้อย่างรวดเร็ว
การใช้ยาชา
ระหว่างการผ่าตัดเมื่อความดันเลือดลดต่ำลงสามารถลดการสูญเสียเลือดได้
ปัญหาเกี่ยวกับระดับฮอร์โมน
ต่อมไทรรอยด์เป็นต่อมที่กักเก็บฮอร์โมนที่ช่วยควบคุมการทำงานหลายอย่างของฮอร์โมนได้แก่อัตราการเต้นของหัวใจเเละความดันเลือด ต่อมหมวกไตทำหน้าที่เกี่ยวกับการตอบสนองต่อความเครียด ปัญหาที่เกิดขึ้นกับต่อมเหล่านี้สามารถทำให้เกิดโรคความดันต่ำได้
ภาวะความดันโลหิตที่เกิดจากการยืนเป็นระยะเวลานาน
ภาวะความดันโลหิตที่เกิดจากการยืนเป็นระยะเวลานานเกิดขึ้นเนื่องจากความผิดพลาดในการส่งสัญญาณระหว่างหัวใจและสมองอาการนี้มักเกิดขึ้นในผู้ที่มีอายุน้อย
เมื่อคนยืนนานช่วงระยะหนึ่งเลือดจะเกิดการสะสมอยู่ที่ขา หัวใจจะทำการรักษาความดันเลือดให้เป็นปกติแต่ในบางคนเกิดการส่งสัญญาณประสาทที่ผิดปกติส่งผลให้อัตราการเต้นของหัวใจต่ำลงทพให้ความดันเลือดลดลงก่อให้เกิดอาการเวียนศีรษะ คลื่นไส้และหน้ามืดเป็นลม
การตั้งครรภ์
ความดันเลือดมักมีอัตราลดลงระหว่างการตั้งครรภ์เพราะระบบการหมุนเวียนเลือดกำลังขยายออกในช่วงระหว่างการตั้งครรภ์ ความดันเลือดเมื่อหัวใจบีบตัว (Systolic pressure ) จะลดลงประมาณ 5-10 ในขณะที่ความดันเลือดขณะที่หัวใจคลายตัว(diastolic pressure)จะลดลง 10-25 ตัวเลขความดันที่ลดลงนี้เป็นปกติเเละไม่มีปัญหาใดๆที่ต้องกังวล
การได้รับสารอาหารที่ไม่เพียงพอ
ผู้ป่วยจะมีภาวะบกพร่องของพฤติกรรมการกินจะมีอัตราการเต้นของหัวใจผิดปกติและมีความดันเลือดต่ำนอกจากนี้โรคบูลิเมียหรือโรคกินเเล้วล้วงคอเป็นสาเหตุทำให้เกิดภาวะเกลือแร่ในร่างกายไม่สมดุลได้จึงก่อให้เกิดอาการหัวใจเต้นผิดปกติและอาจทำให้หัวใจล้มเหลวได้ซึ่งอาการเหล่านี้ก่อให้เกิดภาวะความดันต่ำร้ายแรง
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/low-blood-pressure/symptoms-causes/syc-20355465
- https://www.nhs.uk/conditions/low-blood-pressure-hypotension/
- https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/low-blood-pressure
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก