พาร์กินโซนิซึม (Parkinson’s disease) คือโรคที่เกิดขึ้นเมื่อผู้ป่วยมีอาการและความผิดปกติของสมองที่เกี่ยวข้องกับโรคพาร์กินสัน แต่ก็อาจมีสาเหตุอื่นร่วมได้
ผู้ที่ป่วยเป็นโรคพาร์กินโซนิซึมจะมีความผิดปกติอื่นๆที่ทำให้เกิดอาการทางระบบประสาท ตั้งแต่ภาวะสมองเสื่อมไปจนถึงไม่สามารถมองขึ้นลงได้
โรคพาร์กินสัน Pakinson คือความผิดปกติและการตายของสมองส่วนที่ผลิตสารโดพามีน โดพามีนเป็นสารสื่อประสาททำหน้าที่ส่งสัญญาณระหว่างสมองกับเซลล์ประสาท และมีหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย
ในบทความนี้ เราจะพูดถึงอาการของโรคพาร์กินสัน การวินิจฉัยโรค และวิธีการรักษา
อาการของโรคพาร์กินสัน
คนที่เป็นโรคพาร์กินโซกินสันมักจะเริ่มมีอาการในช่วงอายุ 50-80 ปี อ้างอิงจากศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยเท็กซัส เซาท์เวสเทิร์น
โรคพาร์กินสันอาจทำให้มีอาการที่อตกต่างกันไป อาการเกี่ยวข้องกับโรคที่เราสามารถพบได้บ่อยมีดังนี้ :
- แสดงออกทางสีหน้าได้อย่างลำบาก
- กล้ามเนื้อกระตุก
- เคลื่อไหวได้ช้าลง
- มีการเปลี่ยนแปลงทางคำพูด
- มือสั่นข้างเดียว
ผู้ป่วยโรคพาร์กินสันอาจมีอาการบางอย่างตามที่กล่าวมาข้างต้น เพราะว่าการทำงานของสมองของพวกเขาจะได้รับความผิดปกติอื่นๆร่วมด้วย
ตัวอย่างเช่น ผู้ป่วยโรคพาร์กินสันมักจะมีอาการมือสั่น ที่พบได้มากในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน
อาการอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับโรคพาร์กินโซนิซึมมีดังนี้ :
- โรคสมองเสื่อม
- ปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาทเช่น การควบคุมการเคลื่อนไหวหรืออาการกระตุก
- ปัญหาเกี่ยวกับการทรงตัว
- มีอาการอย่างเฉียบพลัน
สาาเหตุต่างๆที่ทำให้เกินโรคพาร์กินสัน ตัวอย่างเช่น โรคสมองเสื่อมจากมวลเลวี่จะมีอาการที่ชี้เฉพาะเจาะจง
สาเหตุของโรคพากินสัน
โรคพาร์กินสันสามารถเกิดได้จากโรคพาร์กินสันโดยตรงหรือเกิดจากอาการอื่นๆก็ได้
สาเหตุอื่นของการเกิดโรคพาร์กินโซนิซึม :
- Corticobasal degeneration: อาการนี้ทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมและส่งผลกระทบต่อการเคลื่อนไหว โดยส่วนมากจะเกิดขึ้นเพียงข้างเดียว ผู้ป่วยอาจจะไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อได้ด้วย
- โรคสมองเสื่อมจากมวลเลวี่ : อาการนี้จะทำให้ผู้ป่วยมีความตื่นตระหนกและมองเห็นภาพหลอน โรคนี้เป็นภาวะสมองเสื่อมที่พบได้เป็นอันดับสองรองจากโรคอัลไซเมอร์ อ้างอิงจาก Johns Hopkins Medicine.
- การเสื่อมของระบบต่างๆ : ส่งผลต่อการทำงานร่วมกันและความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง ร่วมไปถึงการที่ไม่สามารถกลั้นปัสสาวะและอุจาระได้
- โรคก้านสมองเสื่อม : อาการนี้ทำให้สมองอยู่ในสภาวะถดถอยและมีปัญหาในการเคลื่อนตาขึ้นลง
อาการข้างต้นเป็น 4 สาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดในการเกิดของโรคพาร์กินสัน
อาการที่สามารถพบได้น้อยคือ เส้นเลือดฝอยในบริเวณที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหว จะทำให้มีอาการกระตุกเล็กน้อย ซึ่งส่งผลกับการทรงตัว การเดิน และความจำ
แพทย์จะวินิจฉัยโรคพาร์กินโซนิซึมได้อย่างไร?
ยังไม่มีการทดสอบที่แน่นอนของแพทย์กับโรคพาร์กินสัน
แพทย์จะเริ่มด้วยการซักถามประวัติสุขภาพและอาการปัจจุบัน รวมไปถึงชนิดของยาที่รับประทานอยู่ในขณะนั้นเพื่อตรวจสอบว่า ยาบางชนิดสามารถทำให้เกิดอาการได้หรือไม่
โดยส่วนมากแพทย์จะให้ทำการตรวจเลือดเพื่อหาสาเหตุอื่นๆเช่น ปัญหาของต่อมไทรอยด์หรือตับ แพทย์อาจสั่งให้มีการแสกนสมองและร่าวการเพื่อหาสาเหตุอื่นๆเช่น เนื้องอกในสมองด้วย
แพทย์อาจทำการทดสอบเพื่อติดตามการเคลื่อนไหวของโดพามีนในามอง เรียกว่า DaT-SPECT test.
การทดสอบจะใช้สารกัมมันตภาพรังสีที่ออกแบบมาเพื่อติดตามโดพามีนในสมองโดยเฉพาะ วิฑีนี้จะทำให้แพทย์สามารถมองเห็นว่ามีสองสมองส่วนไหนบ้างโดพามีนไปถึงและไปไม่ถึง
เนื่องจากพาร์กินโซนิซึมไม่ตอบสนองต่อการรักษาทั่วไป และอาการที่เกิดขึ้นอย่างหลากหลาย ทำให้แพทย์ไม่สามารถทำการวินิจฉัยได้อย่างรวดเร็ว เนื่องจากต้องใช้เวลาในการแยกแยะอาการเบื้องตน ก่อนที่จะเริ่มต้นให้คำปรึกษาถึงวิธีการรักษา
วิธีการรักษาโรคพากินสัน
ยาชนิดที่แพทย์มักจะจ่ายให้กับผู้ป่วยโรคพาร์กินสันคือ levodopa เป็นยาที่เกี่ยวข้องกับโดปามีน ช่วยให้ปริมาณโดปามีนในสมองเพิ่มขึ้นได้
อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยโรคพาร์กินสันไม่ได้มีปัญหากับการสร้างโดปามีนเท่านั้น แต่ยังมีปัญหากับเซลล์ที่เสียหายและถูกทำลายที่ไม่สามารถตอบสนองกับโดปามีนได้ ทำให้การใช้ยา levodopa อาจจะไม่ได้ผลเช่นกัน
โรคพาร์กินสันถือเป็นความท้าทายของแพทย์ เนื่องจากในบางครั้ง อาการอาจจะไม่มีการตอบสนองกับการรักษาหรือกับตัวยาที่ช่วยในการเพิ่มโดปามีน
ดังนั้น การรักษาของโรคพาร์กินสันจึงขึ้นอยู่กับอาการทางบวกของผู้ที่เป็นโรคตัวอย่างเช่น หากผู้ป่วยมีอาการ corticobasal degeneration และมีอาการกระตุกของกล้ามเนื้อ แพทย์อาจสั่งยารักษาโรคซึมเศร้าและฉีดโบท็อกซ์เพื่อลดอาการ
การรักษาโรคพาร์กินโซนิซึมมักมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้อาการคงที่หรือลดลง แพทย์มักแนะนำให้มีการทำกายภาพบำบัดและกิจกรรมบำบัดเพราะสามารถช่วยให้กล้ามเนื้อมีความแข็งแรงและสมดุลได้
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/parkinsons-disease/expert-answers/parkinsonism/faq-20058490
- https://www.parkinson.org/sites/default/files/attachments/Parkinsons-Disease-vs-Parkinsonisms.pdf
- https://www.nhs.uk/conditions/parkinsons-disease/causes/
- https://www.parkinsons.org.uk/information-and-support/types-parkinsonism
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก