กาฬโรค (Plague) คือการติดเชื้อแบคทีเรียที่รุนแรงโดยสามารถติดต่อได้ผ่านทางตัวหมัด เห็บ โดยสิ่งมีชีวิตเหล่านี้เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดกาฬโรคได้ โดยเชื้อเยอร์ซีเนีย เพสติส ( Yersinia pestis) ซึ่งอาศัยอยู่ในสัตว์ฟันแทะขนาดเล็กโดยพบมากที่สุดในพื้นที่ชนบทและพื้นที่กึ่งชนบทของทวีปแอฟริกา, ทวีปเอเชียและทวีปสหรัฐอเมริกา สิ่งมีชีวิตเหล่านี้สามารถติดตอมาสู่มนุษย์ได้โดยหมัดที่กัดสัตว์ฟันแทะที่ติดเชื้อหรือผ่านทางคนที่สัมผัสกับสัตว์ฟันแทะที่ติดเชื้อ
เป็นที่รู้จักกันในนามของความตายสีดำหรือกาฬโรคที่เกิดขึ้นในยุคกลาง โดยในปัจจุบันนี้มีคนเป็นกาฬโรคน้อยกว่า 5,000 คนต่อปีจากประชากรทั่วโลก โดยกาฬโรคนี้สามารถทำให้เสียชีวิตหากไม่ได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะอย่างทันท่วงที โดยอาการที่พบได้โดยทั่วไปจากการเป็นกาฬโรคคือ ต่อมน้ำเหลืองที่บริเวณขาหนีบ,รักแร้ หรือคอ บวมและนุ่ม เรียกว่า buboes อาการจากกาฬโรคที่พบได้น้อยแต่ร้ายแรงมากคืออาการที่ปอดโดยจะเกิดการแพร่กระจายและติดต่อจากคนสู่คนได้
กาฬโรคถูกแบ่งได้เป็น 3 ชนิดดังนี้ —กาฬโรคต่อมน้ำเหลือง, กาฬโรคชนิดโลหิตเป็นพิษ และ กาฬโรคปอด— ขึ้นกับส่วนของร่างกายที่เชื้อไปมีผล ดังนี้
กาฬโรคต่อมน้ำเหลืองจะพบอาการที่แตกต่างกันได้ในกาฬโรคชนิดนี้ โดยมักพบต่อมน้ำเหลืองบวม เรียกว่า buboes โดยทั่วไปจะพบได้ภายใน 1 สัปดาห์หลังจากมีการติดเชื้อ ลักษณะของ Buboes มีดังนี้ :
นอกจากนี้ในกาฬโรคต่อมน้ำเหลืองอาจจะพบอาการและอาการแสดง เพิ่มเติมดังนี้ :
กาฬโรคชนิดโลหิตเป็นพิษเกิดขึ้นเมื่อเชื้อแบคทีเรียกาฬโรคเข้าสู่ระบบไหลเวียนโลหิต โดยมีอาการและอาการแสดงดังนี้ :
กาฬโรคปอดมักส่งผลต่อปอด โดยกาฬโรคชนิดนี้มักไม่ค่อยมีความหลากหลายของอาการที่เกิดขึ้นแต่อาการที่เกิดจะมีความรุนแรงมากที่สุดเนื่องจากเชื้อโรคสามารถแพร่กระจายและติดต่อจากคนสู่คนได้ผ่านทางละอองฝอยเมื่อมีการไอ โดยอาการและอาการแสดงสามารถเกิดขึ้นได้ภายในระยะเพียงไม่กี่ชั่วโมงหลังจากการติดเชื้อ อาจพบอาการดังนี้ :
กาฬโรคปอดจะมีการดำเนินไปของโรคอย่างรวดเร็วและมักเป็นสาเหตุทำให้เกิดระบบหายใจล้มเหลวและภาวะช็อคในผู้ป่วยได้ภายในระยะเวลา 2 วันของการติดเชื้อ การรักษากาฬโรคปอดจำเป็นต้องรักษาด้วยยาปฏิชีวนะทันทีในวันที่มผู้ป่วยมีอาการแสดงปรากฎและมีอาการเริ่มแรกของกาฬโรคปอดเนื่องจากการติดเชื้อชนิดนี้มักทำให้เกิดการเสียชีวิตได้
หากคุณเริ่มรู้สึกไม่สบายและเคยไปพื้นที่มีการระบาดของกาฬโรค ควรรีบไปพบแพทย์เนื่องจากจำเป็นต้องได้รับการรักษาโดยการให้ยาเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงหรือการเสียชีวิตที่อาจเกิดขึ้น
ในประเทศสหรัฐอเมริกา, กาฬโรคถูกแพร่มาสู่คนได้ พบในหลายรัฐทางตะวันตกและตะวันตกเฉียงใต้ — ส่วนใหญ่คือ รัฐนิวเม็กซิโก รัฐแอริโซนา รัฐแคลิฟอร์เนียและรัฐโคโลราโด ในทั่วโลกกาฬโรคมักพบได้ในบริเวณชนบทและกึ่งชนบทของประเทศแอฟริกา (โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเกาะมาดากัสการ์ของแอฟริกา ) ทวีปอเมริกาใต้ และทวีปเอเชีย
เชื้อเยอร์ซีเนีย เพสติส (Yersinia pestis) เป็นเชื้อแบคทีเรียกาฬโรคที่สามารถติดต่อไปสู่คนได้ผ่านทางหมัดโดยหมัดไปกัดสัตว์ที่มีการติดเชื้อมาก่อนหน้าที่จะมากัดคนจึงทำให้เกิดการติดเชื้อสู่คนได้
เชื้อแบคทีเรียสามารถเข้าสู่ร่างกายของคนเราได้หากมีบาดแผลเปิดบริเวณผิวหนังแล้วสัมผัสกับเลือดของสัตว์ที่ติดเชื้อ หมาและแมวที่เป็นสัตว์เลี้ยงในบ้านก็สามารถติดเชื้อกาฬโรคได้จากการถูกหมัดกัดหรือจากการกินสัตว์ฟันแทะที่ติดเชื้อ
กาฬโรคปอดซึ่งมีผลต่อปอดจะสามารถแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่นได้ผ่านการสูดดมเชื้อเข้าไปผ่านละอองฝอยที่ล่องลอยตามอากาศซึ่งมาจากการไอของสัตว์หรือคนป่วย
ขณะนี้ยังไม่มีวัคซีนที่มีประสิทธิภาพจำหน่าย แต่นักวิทยาศาสตร์ก็ยังทำการพัฒนาต่อไป ยาปฏิชีวนะสามารถช่วยป้องกันการติดเชื้อได้ ถ้าคุณมีความเสี่ยงหรือเคยสัมผัสกับเชื้อกาฬโรค โดยควรจะระมัดระวังหากคุณอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่กำลังมีการระบาดของกาฬโรค
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก