โรคไข้ฝีดาษหรือไข้ทรพิษเป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสที่ทำให้เป็นไข้และเกิดผื่นขึ้นบนผิวหนังอย่างรุนแรง
เมื่อต้นศตวรรษที่ 20 เกิดระบาดของไวรัสโรคไข้ฝีดาษอย่างรุนเเรง โดยมีผู้เสียชีวิต 3 คนจากผู้ติดเชื้อ 10 คน การติดเชื้อไวรัสโรคฝีดาษทำให้เกิดแผลเป็นเมื่อหายจากโรคนี้เเล้ว โดยส่วนใหญ่มักทำให้เกิดแผลเป็นที่บริเวณใบหน้า
โรคไข้ฝีดาษเกิดจากการติดเชื้อไวรัสวาริโอลา (Variola Virus) นักวิทยาศาสตร์ได้คิดค้นและพัฒนาวัคซีนโดยใช้เชื้อไวรัสที่มีชีวิตหลากหลายชนิด ซึ่งวัคซีนนี้ว่าวัคซีนที่ทำจากเชื้อไวรัส อย่างไรก็ตามวัคซีนที่ทำมาจากเชื้อไวรัสหลากหลายชนิดนี้ไม่ได้ทำให้เกิดโรคไข้ฝีดาษ แต่มีเชื้อไวรัสบางชนิดที่คล้ายกับเชื้อไวรัสวาริโอลาเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคไข้ฝีดาษ
เมื่อร่างกายมนุษย์ได้รับวัคซีนที่ทำมาจากเชื้อไวรัสเเล้ว ภูมิคุ้มกันของร่างกายจะสามารถสร้างแอนตี้บอดี้เพื่อต่อสู้กับเชื้อไวรัสวาริโอลาได้
การฉีดวัคซีนป้องกันโรคฝีดาษทำให้เกิดแผลเป็นอย่างเห็นได้ชัดเจนบนผิวหนังได้
หลังจากฉีดวัคซีนโรคไข้ฝีดาษแล้วจะมีแผลเป็นที่เห็นได้ชัดเจนเกิดขึ้น
โดยแผลเป็นที่เกิดขึ้นอาจมีลักษณะนูนหรือเป็นรูปวงรีและอาจปรากฎเป็นแผลฝั่งลึกลงในผิวหนัง โดยปกติแผลเป็นที่เกิดขึ้นมีขนาดเล็กมาก แต่บางครั้งก็อาจกลายเป็นแผลขนาดใหญ่ได้เช่นกัน
ผู้ที่ได้รับการฉีดวัคซีนโรคไข้ฝีดาษบางคน อาจมีอาการคันหรือระคายเคืองบริเวณแผลเป็นได้ ซึ่งเป็นการตอบสนองของร่างกายต่อวัคซีน
เมื่อแผลเป็นเกิดขึ้นจากการฉีดวัคซีนไข้ฝีดาษ เช่นรอยแผลเป็นที่มีลักษณะคล้ายรอยเจาะ ร่างกายจะทำการซ่อมแซมเนื้อเยื่อรอบๆแผลเป็นวัคซีนส่งผลให้เนื้อเยื่อรอบๆแผลเป็นวัคซีนนูนขึ้น
คนส่วนใหญ่มีแผลเป็นขนาดเล็กมากเกิดขึ้นหลังจากได้รับวัคซีนไข้ฝีดาษ อย่างไรก็ตามบางคนอาจเกิดอาการแพ้วัคซีนเเละทำให้เกิดการติดเชื้อได้หลังจากฉีดวัคซีน ซึ่งส่งผลทำให้เกิดแผลเป็นขนาดใหญ่
แผลเป็นวัคซีนไข้ฝีดาษเกิดจากการอักเสบหลังจากฉีดวัคซีน
โดยปกติการฉีดวัคซีนทั่วไปเป็นการฉีดวัคซีนที่เป็นของเหลวผ่านเข็มปกติเข้าสู่ผิวหนัง แต่สำหรับวัคซีนโรคไข้ฝีดาษใช้วิธีอื่น
สำหรับการฉีดวัคซีนโรคไข้ฝีดาษแพทย์หรือพยาบาลจะใช้เข็มสองง่ามหรือเข็มสองแฉกฉีดวัคซีนเข้าไปที่แขน
จากนั้นระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของคนเราจะตอบสนองต่อเชื้อไวรัสที่อยู่ในวัคซีนทำให้เกิดการขับเชื้อไวรัสออกจากร่างกาย ซึ่งการตอบสนองนี้เองเป็นสาเหตุของการเกิดแผลเป็นหลังจากฉีดวัคซีน
เมื่อร่างกายต่อสู้กับการอักเสบติดเชื้อทำให้มีสะเก็ดแผลลักษณะนูนเกิดขึ้น โดยสะเก็ดแผลอาจมีหนองไหลออกมาและเกิดอาการคันหรือระคายเคืองได้ ซึ่งอาการเหล่านี้เป็นอาการที่ปกติ
เมื่อบาดแผลที่บริเวณแขนที่ถูกฉีดวัคซีนกำลังสมานตัว สะเก็ดแผลนูนที่เกิดขึ้นจะหายไปและหลุดออกทำให้เกิดรอยแผลเป็นคล้ายแผลฝีดาษ
โดยปกติคนทั่วไปจะได้รับการฉีดวัคซีนที่ต้นแขนด้านซ้าย แต่บางครั้งแพทย์สามารถฉีดวัคซีนที่บริเวณอื่นอย่างเช่นบริเวณสะโพก
โดยส่วนใหญ่เเล้วคนที่ได้รับวัคซีนโรคไข้ฝีดาษแล้วจะไม่มีปัญหาใดเกิดขึ้นอีก แต่บางคนอาจมีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้นหลังจากฉีดวัคซีนได้
อย่างไรก็ตามไม่มีใครที่ได้รับวัคซีนโรคไข้ฝีดาษแล้วกลับมาติดเชื้อโรคนี้อีกครั้ง เนื่องจากในวัคซีนประกอบไปด้วยเชื้อไวรัสชนิดที่แตกต่างกับเชื้อไวรัสชนิดที่ทำให้เกิดโรคไข้ฝีดาษ
เมื่อได้รับวัคซีนเเล้ว บางคนอาจมีอาการเหมือนเป็นไข้หวัดที่ไม่รุนแรงได้แก่
เนื่องจากวัคซีนไข้ฝีดาษทำมาจากเชื้อไวรัสที่มีชีวิต ดังนั้นผู้ที่ได้รับวัคซีนจำเป็นต้องดูแลบริเวณที่ถูกฉีดวัคซีนเป็นพิเศษเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสไปยังส่วนอื่นๆ
สำหรับกรณีที่พบได้น้อยมาก การฉีดวัคซีนอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายเเรงอย่างเช่น
สำหรับผู้ที่ต้องการกำจัดแผลเป็นออก มีวิธีการกำจัดแผลเป็นหลายวิธี รวมถึงวิธีลดการเกิดแผลเป็นเช่นกัน
โรคไข้ฝีดาษเป็นโรคไข้ที่เกิดจากเชื้อไวรัส ซึ่งเกิดการแพร่ระบาดในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 ทำให้เกิดการคิดค้นวัคซีนป้องกันโรคไข้ฝีดาษขึ้นในสหรัซอเมริกา
ปัจจุบันผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นโรคไข้ฝีดาษได้แก่ ผู้ที่ทำงานอยู่ในห้องวิจัยเชื้อไวรัสหรือผู้ที่ยังไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคไข้ฝีดาษ
สำหรับผู้ที่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคไข้ฝีดาษอาจเคยมีอาการคันบริเวณที่ฉีดวัคซีนและมีแผลนูนเกิดขึ้น แต่เมื่อบาดแผลสมานแล้วสะเก็ดแผลนูนที่เกิดขึ้นสามารถหายไปเอง
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก