โดยปกติโรคลำไส้อักเสบ (Ulcerative Colitis) คือโรคเรื้อรังที่เกิดจากการติดเชื้อในลำไส้ใหญ่ ซึ่งเป็นโรคที่มีการอักเสบติดเชื้อในระบบทางเดินอาหารที่มีอาการคล้ายกับโรคโคร์หน
ลำไส้ใหญ่เป็นส่วนสุดท้าย ซึ่งทำหน้าที่ขับถ่ายกากอาหารที่ย่อยเสร็จแล้วออกจากร่างกาย โดยขับกากอาหารเข้าสู่ทวารหนักขับออกร่างกายเป็นอุจจาระ
ในกรณีที่ลำไส้อักเสบรุนแรงส่งผลให้มีแผลเกิดขึ้นบนเยื่อบุลำไส้ใหญ่ โดยแผลที่เกิดขึ้นอาจมีเลือดไหลออกมาพร้อมกับหนองและเยื่อเมือก
ปัจจุบันมียาและทางเลือกในการรักษาหลาย โดยแพทย์จะปรับแผนการรักษาโรคลำไส้อักเสบตามที่ผู้ป่วยต้องการ
ในบทความนี้ เราได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับอาการและสาเหตุที่สามารถทำให้เกิดโรคลำไส้อักเสบได้ รวมถึงทางเลือกในการรักษา
โรคลำไส้อักเสบอาการท้องเสีย มักจะเป็นสัญญาณแรกของอาการ
เมื่อผู้ป่วยมีอาการท้องเสียเกิดขึ้นทำให้มีอุจจาระขับออกจากร่างกายจำนวนมาก บางคนอาจเคยมีอาการปวดท้องบิดอย่างรุนเเรงจนต้องรีบเข้าห้องน้ำ
สำหรับอาการท้องเสียสามารถเกิดขึ้นได้ทันแบบเฉียบพลันหรือค่อยๆเกิดขึ้นได้ โดยความรุนเเรงของอาการท้องเสียขึ้นอยู่กับระดับการแพร่กระจายของการติดเชื้อ
อาการทั่วไปของโรคลำไส้อักเสบได้แก่:
บางคนอาจมีอาการดังต่อไปนี้:
โดยอาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นอย่างรุนแรงในตอนเช้า
แต่สำหรับอาการที่เกิดขึ้นไม่รุนเเรงหรือหายไปเองได้ภายในไม่กี่เดือน ผู้ที่มีอาการดังกล่าวจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาเช่นกัน โดยมีวิธีการรักษาที่หลากหลายขึ้นอยู่กับบริเวณลำไส้ใหญ่ที่เกิดการอักเสบ
อาการของโรคลำไส้อักเสบมีหลายประการ โดยขึ้นอยู่กับบริเวณของลำไส้ที่เกิดการติดเชื้อ ซึ่งประเภทของลำไส้อักเสบได้แก่
โรคลำไส้อักเสบชนิดนี้เกิดขึ้นที่บริเวณสุดท้ายลำไส้ใหญ่หรือลำไส้ตรง ซึ่งอาการที่เกิดขึ้นมีดังต่อไปนี้
โดยปกติโรคลำไส้อักเสบชนิดนี้มีอาการเจ็บปวดน้อยที่สุด
หมายถึงการอักเสบที่ส่วนลำไส้ตรงและลำไส้ส่วนที่มีชื่อเรียกว่า sigmoid ซึ่งเป็นลำไส้ส่วนสุดท้ายที่มีลักษณะโค้งลง
อาการได้แก่:
หมายถึงอาการอักเสบของลำไส้ตรงและลำไส้บริเวณส่วนที่โค้งลงมาด้านซ้ายซึ่งมีลักษณะโค้งเป็นตัวเอสมีชื่อเรียกว่า sigmoid
อาการทั่วไปที่เกิดขึ้นได้แก่:
หมายถึงโรคลำไส้อับเสบที่เกิดขึ้นกับลำไส่ใหญ่ทั้งหมด ซึ่งมีอาการดังต่อไปนี้ :
หมายถึงโรคลำไส้ใหญ่ที่เกิดการติดเชื้ออย่างรุนแรงทั่วทั้งลำไส้ใหญ่ซึ่งเป็นชนิดที่พบได้น้อยมาก
อาการที่เกิดขึ้นได้แก่อาการปวดท้องและท้องเสียอย่างรุนแรง ซึ่งมีแนวโน้มทำให้เกิดภาวะร่างกายขาดน้ำอย่างรุนแรงและมีอาการช็อกได้
โรคลำไส้ใหญ่อักเสบชนิด Fulminant colitis สามารถทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงอย่างเช่นลำไส้โป่งพองได้ ซึ่งเป็นอาการที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยลำไส้ใหญ่อักเสบเรื้อรังขั้นรุนแรงและทำให้ผนังลำไส้ทะลุได้
การปรับเปลี่ยนวิธีการรับประทานอาหารสามารถบรรเทาอาการของลำไส้อักเสบได้ โดยสามารถปฏิบัติได้ตามวิธีดังต่อไปนี้
ถ้าหากผู้ป่วยมีอาการลำไส้อักเสบเกิดขึ้น แพทย์จะแนะนำให้ทานอาหารชนิดพิเศษ ซึ่งขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วยแต่ละคน โดยอาหารชนิดพิเศษที่แพทย์แนะนำมีดังต่อไปนี้
การทานอาหารเสริมหรือการหยุดทานอาหารบางประเภทสามารถช่วยบรรเทาอาการลำไส้อักเสบได้ อย่างไรก็ตามก่อนเลือกทานอาหารเสริม ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
ปัจจุบันผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์ยังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้เกิดโรคลำไส้อักเสบ อย่างไรก็ตามปัจจัยที่ส่งผลทำให้เกิดโรคนี้ได้แก่
มีงานวิจัยที่ระบุว่าผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบอาจมีลักษณะสารพันธุกรรมหรอยีนบางชนิด โดยยีนที่มีลักษณะพิเศษนี้อาจทำให้เกิดความผิดปกติในร่างกายหรือทำให้เกิดโรคขึ้นได้ เมื่อผู้ป่วยมีอายุเพิ่มมากขึ้น
ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่อาจส่งผลทำให้เกิดโรคลำไส้อักเสบ ได้แก่ปัจจัยดังต่อไปนี้
ร่างกายของแต่ละบุคคลมีวิธีการตอบสนองต่อเชื้อไวรัสและแบคทีเรียที่แตกต่างกัน ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้เกิดการอักเสบติดเชื้อที่เกี่ยวข้องกับโรคลำไส้อักเสบได้
นอกจากนี้การอักเสบยังสามารถเกิดจขึ้นเมื่อระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ ซึ่งทำให้เกิดการอักเสบติดเชื้อเรื้อรังได้
โรคลำไส้ใหญ่มีระดับความรุนแรงที่แตกต่างกันตั้งแต่อาการเจ็บปวดอย่างรุนแรงหรือไม่มีอาการใดเกิดขึ้นเลย แต่อย่างไรก็ตามเมื่อมีอาการลำไส้อักเสบเกิดขึ้นจำเป็นต้องได้รับการรักษา เพราะถ้าหากปล่อยไว้อาการของลำไส้อักเสบไม่สามารถหายไปเองได้และมีโอกาสเกิดซ้ำได้อีก
ผู้ป่วยโรคลำไส้ใหญ่อักเสบส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยนอก โดยประมาณ 15% เป็นผู้ป่วยที่เป็นโรคลำไส้อักเสบรุนเเรงและผู้ป่วย 1 ใน 5 รายจำเป็นต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาล
การรักษาโรคลำไส้ใหญ่อักเสบมีจุดประสงค์ดังนี้:
มียารักษาโรคลำไส้อักเสบหลายชนิด โดยแพทย์จะทำการปรับแผนการรักษาให้เหมาะกับผู้ป่วยแต่ละคน นอกจากนี้การรักษาด้วยธรรมชาติบำบัดเป็นวิธีที่ที่ช่วยทำให้ผลลัพธ์การรักษาดีขึ้น สำหรับโรคลำไส้ใหญ่อักเสบที่เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน มียา 3 ชนิดที่สามารถช่วยทำให้ระบบภูมิกันทำงานตามปกติ ซึ่งเป็นยาที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันโดยตรง ได้แก่
ยาเหล่านี้เป็นยาที่นำมาใช้กับผู้ป่วยที่มีอาการลำไส้อักเสบปานกลางไปจนถึงรุนแรง แต่อย่างไรก็ตามการใช้ยาเหล่านี้อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียง ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์เมื่อมีอาการแพ้ยา
สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการลำไส้อักเสบไม่รุนแรงควรใช้ยาในกลุ่มอะมิโนซาลิไซเลต (5-ASA) ในการรักษาเบื้องต้น
ตัวอย่างเช่น
ยาในกลุ่มอะมิโนซาลิไซเลต : ในอดีตยากลุ่มอะมิโนซาลิไซเลต (5-ASA) เป็นยาที่นำมาใช้รักษาโรคลำไส้อักเสบเป็นหลัก แต่ปัจจุบันการรักษาโรคลำไส้อักเสบเน้นที่การป้องกันการติดเชื้อในระยะยาวและป้องกันการอักเสบซ้ำ
ยาสเตียรอยด์ : เป็นยาที่ช่วยจัดการกับการติดเชื้อ เมื่อยากลุ่มอะมิโนซาลิไซเลต (5-ASA) ใช้ไม่ได้ผล อย่างไรก็ตามการใช้ยาสเตียรอยด์ในระยะยาวทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ ดังนั้นจึงควรใช้ยาประเภทนี้ในปริมาณน้อย
ถ้าหากการรักษาโรคลำไส้อักเสบใช้ไม่ได้ผล แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยเช้ารับการผ่าตัด โดยมีทางเลือกในการผ่าตัดดังต่อไปนี้
วิธีการผ่าตัดได้แก่
ข้อมูลจากสถาบันโรคทางเดินอาหารระบุว่า ผู้ป่วยโรคลำไส้ใหญ่รุนแรงส่วนมากประมาณ 10-15 % จำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดลำไส้ใหญ่ใหญ่ออกทั้งหมด
นอกจากนี้ยังมีวิธีรักษาบำบัดทางธรรมชาติสำหรับรักษาโรคลำไส้ใหญ่ ซึ่งได้แก่การทานอาหารที่มีโพไบโอติกที่สามารถปรับสมดุลการทำงานในลำไส้ใหญ่ได้
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก