ภาพรวม
โรคตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis) เกิดขึ้นในตับอ่อน ซึ่งเป็นอวัยวะที่มีลักษณะเป็นต่อมรูปร่างแบนยาวอยู่ด้านหลังกระเพาะอาหารที่ช่องท้องด้านบน ตับอ่อนทำหน้าที่ผลิตเอนไซม์ที่ช่วยในการย่อยอาหารและฮอร์โมนเพื่อช่วยทำให้ร่างกายสามารถควบคุมระดับน้ำตาลกลูโคสให้เป็นปกติ
ตับอ่อนอักเสบสามารถเกิดขึ้นเมื่อเกิดการติดเชื้อเฉียบพลัน ซึ่งหมายความว่าอาการอักเสบที่เกิดขึ้นสามารถหายไปเองได้ภายในไม่กี่วันหรือตับอ่อนอักเสบสามารถเกิดแบบเรื้อรังได้ซึ่งเป็นโรคตับอ่อนอักเสบที่เกิดขึ้นนานหลายปี
อาการตับอ่อนอักเสบที่ระดับปานกลางสามารถหายไปเองได้โดยไม่จำเป็นต้องรักษาแต่สำหรับอาการที่รุนเเรงสามารถก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อชีวิตได้
อาการตับอ่อนอักเสบ
สัญญาณและอาการตับอ่อนอักเสบมีหลายอย่าง ซึ่งขึ้นอยู่กับสาเหตุและอาการของคุณ
สัญญาณและอาการตับอ่อนเฉียบพลันได้แก่
- ปวดท้องด้านบนที่รู้สึกปวดร้าวไปถึงหลัง
- ปวดท้องที่ทำให้รู้สึกแย่ลงหลังจากทานอาหาร
- มีไข้
- ชีพจรเต้นเร็ว
- คลื่นไส้และอาเจียน
- มีจุดกดเจ็บเมื่อกดที่ช่องท้อง
สัญญาณและอาการตับอ่อนเรื้อรังได้แก่
- ปวดท้องด้านบน
- น้ำหนักลดลงแบบไม่ต้องพยายาม
- อุจจาระมีกลิ่นเหม็นและไขมันออกมา(steatorrhea)
สาเหตุของตับอ่อนอักเสบ
โรคตับอ่อนอักเสบเกิดขึ้นเมื่อการย่อยของเอนไซม์ยังคงเกิดขึ้นในตับอ่อน และเมื่อเซลล์ตับอ่อนที่ถูกรบกวนจึงเป็นสาเหตุทำให้เกิดการอักเสบขึ้นได้
เมื่อเกิดอาการบาดเจ็บของตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันสามารถทำให้เกิดตับอ่อนอักเสบเรื้อรังได้ โดยแผลที่เกิดขึ้นบนเนื้อเยื่อของตับอ่อนสามารถทำให้การทำหน้าผิดปกติ เมื่อตับอ่อนไม่สามารถทำงานได้ตามปกติทำให้เกิดปัญหากับระบบย่อยอาหารหรือโรคเบาหวานได้
ปัจจัยที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคตับอ่อนอักเสบได้แก่
- การผ่าตัดช่องท้อง
- พิษสุราเรื้อรัง
- ยาบางชนิด
- โรคซิสติก ไฟโบรซิส
- นิ่วในถุงน้ำดี
- ระดับแคลเซียมในเลือดสูง (ภาวะแคลเซียมสูง) ที่เกิดขึ้นเมื่อต่อมไทรรอยด์ทำงานมากเกินไป
- ระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง (hypertriglyceridemia)
- การติดเชื้อ
- อาการบาดเจ็บภายในช่องท้อง
- โรคอ้วน
- มะเร็งตับอ่อน
การส่งกล้องตรวจท่อน้ำดีและตับอ่อน (ERCP) เป็นวิธีการวินิจฉัยโรคเพื่อรักษาโรคนิ่วในถุงน้ำดีที่สามารถทำให้เกิดโรคตับอ่อนอักเสบได้อีกด้วย
บางครั้งไม่สามารถพบสาเหตุของโรคตับอ่อนอักเสบได้
ปัจจัยเสี่ยง
ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงของโรคตับอ่อนอักเสบได้แก่
- การดื่มแอลกอฮอลมากเกินไป ข้อมูลจากงานวิจัยพบว่าผู้ที่ดื่มแอกอฮอลอย่างหนัก (ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล 4-5 แก้วต่อวัน) เป็นผู้ที่มีความเสี่ยงเป็นโรคตับอ่อนอักเสบสูง
- การสูบบุหรี่ ผู้ที่สูบบุหรี่ 3 ครั้งโยประมาณมีโอกาสเป็นโรคตับอ่อนเรื้อรังสูง เมื่อเปรียบเทียบกับผู้ที่ไม่ได้สูบบุหรี่ ข่าวดีคือผู้ที่สามารถเลิกบุหรี่ได้เป็นการลดความเสี่ยงการเกิดอาการตับอ่อนอักเสบได้ครึ่งหนึ่ง
- โรคอ้วน คุณมีโอกาสเป็นโรคตับอ่อนอักเสบได้มากขึ้นเมื่อคุณเป็นโรคอ้วน
- ครอบครัวมีประวัติเป็นโรคตับอ่อนอักเสบ การทำงานของสารพันธุกรรมมีบทบาทในการเพิ่มโอกาสเกิดโรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง ซึ่งความผิดปกติทางพันธุกรรมเพิ่มความเสี่ยงทำให้เกิดตับอ่อนอักเสบได้โยเฉพาะเมื่อมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆเกิดร่วมด้วย
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pancreatitis/symptoms-causes/syc-20360227
- https://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-pancreatitis
- https://www.healthline.com/health/pancreatitis
- https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/pancreatitis/symptoms-causes
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก