โรคซัลโมเนลลา (Salmonella enterocolitis) เป็นโรคอาหารเป็นพิษชนิดหนึ่งที่พบได้บ่อยที่สุดที่เกิดจากแบคทีเรีย มักหมายถึงปวดท้องและท้องร่วงเป็นเวลา 4-7 วัน มันอาจจะร้ายแรงกว่าสำหรับบางคน 

ซัลโมเนลลาเป็นโรคอาหารเป็นพิษที่พบได้บ่อยที่สุดชนิดหนึ่งซึ่งเกิดจากแบคทีเรียในสหรัฐอเมริกา ยกตัวอย่างศูนย์ควบคุมโรคแห่งสหรัฐอเมริกาได้รับรายงานเกี่ยวกับเชื้อซัลโมเนลลาประมาณ 42,000 รายในแต่ละปี ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าจำนวนเคสทั้งหมดอาจมากกว่า 1.2 ล้านคน ซัลโมเนลลาพบได้บ่อยในฤดูร้อนมากกว่าฤดูหนาว

ซัลโมเนลลามักเป็นโรคสั้นๆ ที่มีอาการปวดท้องและท้องร่วงเป็นเวลา 4-7 วัน ในบางคนอาการท้องร่วงอาจรุนแรงหรือนานกว่านั้น โดยทั่วไปแล้ว เด็กมักจะได้รับเชื้อซัลโมเนลลามากกว่ากลุ่มอายุอื่นๆ

ใครบ้างที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อซัลโมเนลลารุนแรง

• ผู้สูงอายุ (อายุ 65 ปีขึ้นไป)
• ทารก
• ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ (ผู้ป่วยมะเร็ง ผู้สูงอายุที่อ่อนแอ ผู้ติดเชื้อ HIV หรือ AIDS )
• ผู้ที่เป็นโรคลำไส้อักเสบ (Ulcerative ColitisหรือCrohn’s Disease )

สาเหตุการติดชื้อ Salmonella คือ

โรคซัลโมเนลลาเป็นแบคทีเรียชนิดหนึ่งที่สามารถอาศัยอยู่ในทางเดินอาหาร (ลำไส้) ของมนุษย์และสัตว์อื่นๆ ซัลโมเนลลาสามารถผ่านออกจากลำไส้ไปสู่อุจจาระได้  สามารถติดเชื้อ Salmonella ได้โดย

• การรับประทานอาหารที่ไม่สุกที่ปนเปื้อนมูลสัตว์
  • การทำอาหารทำลายเชื้อ Salmonella การรับประทานเนื้อวัวดิบหรือปรุงไม่สุก สัตว์ปีก (เช่น ไก่หรือเป็ด) และอาหารทะเลมีความเสี่ยง อาหารที่มีไข่ดิบก็มีความเสี่ยงเช่นกัน (เช่น แป้งคุกกี้หรือมายองเนสทำเอง)
  • นมและผักสดที่ยังไม่ได้ล้างและผลไม้สามารถเป็นพาหะของเชื้อซัลโมเนลลาได้
• การรับประทานอาหารที่เตรียมบนพื้นผิวที่สัมผัสกับเนื้อดิบ (เช่น เขียง หรือเคาน์เตอร์)
• การรับประทานอาหารที่ปนเปื้อนอุจจาระของมนุษย์
  • สิ่งนี้สามารถเกิดขึ้นได้หากคนงานด้านอาหารไม่ล้างมือก่อนจับอาหาร
• การจับหรือลูบคลำเต่า งู กิ้งก่า และลูกนก
  • สัตว์เหล่านี้มีแนวโน้มที่จะเป็นพาหะของเชื้อซัลโมเนลลา ผู้คนอาจติดเชื้อได้หากไม่ล้างมือหลังจากจับสัตว์เหล่านี้หรือสัมผัสอุจจาระหรือสิ่งแวดล้อม (กรง  พื้นดิน ฯลฯ)

อาการของโรคซัลโมเนลลาคืออะไร 

• ท้องร่วงไข้และปวดท้องที่เกิดขึ้น 12-72 ชั่วโมงหลังการติดเชื้อ
• ปวดศีรษะ
• คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร

การรักษาโรคซัลโมเนลลา

คนส่วนใหญ่ที่เป็นโรคซัลโมเนลลาจะฟื้นตัวใน 4-7 วันและไม่ต้องการการรักษา ในระหว่างที่เจ็บป่วย ผู้ป่วยควรดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อทดแทนของเหลวที่สูญเสียไปจากอาการท้องร่วง ผู้ที่มีอาการท้องร่วงรุนแรงหรือป่วยนานกว่าหนึ่งสัปดาห์อาจต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ในโรงพยาบาล โดยจะได้รับการรักษาด้วยของเหลวทางหลอดเลือดดำ (IV) ยาปฏิชีวนะอาจใช้รักษาทารก ผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ (เช่น ผู้ป่วยมะเร็ง) และผู้ที่มีอาการท้องร่วงรุนแรง และมีไข้สูง และมีแบคทีเรียในกระแสเลือด

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ แบทีเรียกินเนื้อ

ภาวะแทรกซ้อนโรคซัลโมเนลลา 

คนส่วนใหญ่ที่ได้รับเชื้อซัลโมเนลลาจะรู้สึกดีขึ้นภายในหนึ่งสัปดาห์และฟื้นตัวได้อย่างสมบูรณ์ อาจใช้เวลา 2-3 เดือนก่อนที่ระบบลำไส้จะกลับมาเป็นปกติ

ในกรณีที่รุนแรง แบคทีเรียซัลโมเนลลาสามารถเข้าสู่กระแสเลือดและเดินทางไปยังตับ ไต หรืออวัยวะอื่นๆ เมื่อสิ่งนี้เกิดขึ้น ผู้ป่วยจะต้องได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ หากการรักษาไม่เริ่มเร็วพอ การติดเชื้ออาจทำให้เสียชีวิตได้ พบคนเสียชีวิตประมาณ 400 คนต่อปี จากเชื้อซัลโมเนลลาในสหรัฐอเมริกา

โดยโรคไรเตอร์เป็นภาวะแทรกซ้อนที่หายากของเชื้อซัลโมเนลลา ในภาวะนี้บุคคลนั้นจะมีอาการปวดข้อ ระคายเคืองตา และปวดปัสสาวะ โรคไรเตอร์สามารถอยู่ได้นานหลายเดือนหรือหลายปี และอาจนำไปสู่โรคข้ออักเสบที่รักษายาก

การป้องกันโรคซัลโมเนลลา

อะไรก็ตามที่ส่งเสริมให้ทางเดินอาหารเหมาะสมให้แบคทีเรียซัลโมเนลลาอยู่รอดได้ง่ายขึ้นสามารถเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อได้ ได้แก่

• การใช้ยาปฏิชีวนะที่ผ่านมา ยาปฏิชีวนะฆ่าแบคทีเรีย “ดี” จำนวนมากในกระเพาะอาหารและลำไส้ ทำให้ต่อสู้กับการติดเชื้อซัลโมเนลลาได้ยากขึ้น
• ยาลดกรด ช่วยลดระดับกรดในกระเพาะอาหาร ซึ่งช่วยให้เชื้อซัลโมเนลลาอยู่รอดได้ดีขึ้น
• โรคลำไส้อักเสบ เช่น โรคโครห์น หรืออาการลำไส้ใหญ่บวมเป็นแผล โรคเหล่านี้ทำลายเยื่อบุลำไส้ ทำให้เชื้อซัลโมเนลลาเกาะติดได้ง่ายขึ้น
• ระมัดระวังเป็นพิเศษเมื่อมีทั้งทารกและสัตว์เลี้ยงอยู่ในบ้าน เพราะเชื้อซัลโมเนลลาสามารถติดต่อจากสัตว์สู่คนได้

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ความรู้เรื่องยาลดกรด