เลือดออกตามไรฟัน (Scurvy) คือ อาการที่เกิดจากการขาดวิตามินซี อาจนำไปสู่โรคโลหิตจาง อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยเนื้อตัว และอาการบวมในบางส่วนของร่างกาย
นี่คือสิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้เกี่ยวกับบทความนี้
เลือดออกตามไรฟันเกิดจากการขาดวิตามินซี หรือกรดแอสคอร์บิกนำไปสู่สุขภาพร่างกายที่อ่อนแอ โรคโลหิตจาง โรคเหงือก และปัญหาผิวหนัง
เนื่องจากวิตามินซีจำเป็นสำหรับการสร้างคอลลาเจนซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน เนื้อเยื่อเกี่ยวพันนั้นมีความจำเป็นสำหรับโครงสร้างและระบบต่างๆ ในร่างกาย รวมไปถึงโครงสร้างของหลอดเลือด
การขาดวิตามินซีจะส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน การดูดซึมธาตุเหล็ก ระบบเผาผลาญคอเลสเตอรอล และการทำงานที่สำคัญอื่นๆ ในร่างกาย
วิตามินซีเป็นสารอาหารจำเป็นทำให้ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กและผลิตคอลลาเจน ถ้าร่างกายผลิตคอลลาเจนไม่เพียงพอเนื้อเยื่อจะเริ่มเสื่อม และสลาย
นอกจากนี้ยังจำเป็นสำหรับการสังเคราะห์ Dopamine, Norepinephrine, Epinephrine และ Carnitine ซึ่งสำคัญต่อแหล่งพลังงานของร่างกาย
อาการของการขาดวิตามินซีจะเริ่มแสดงหลังจาก 8 ถึง 12 สัปดาห์ อาการเริ่มต้น ได้แก่ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด อ่อนเพลีย หงุดหงิด และซึม
หากขาดวิตามิน ภายใน 1-3 เดือน อาจทำให้มีอาการดังต่อไปนี้
หากไม่ได้รับการแก้ไขจะเกิดอาการบวมน้ำ ดีซ่านรุนแรง เซลล์เม็ดเลือดแดงถูกทำลายจนแตก โรคระบบประสาท มีไข้ และอาการชัก อาจถึงแก่ชีวิตได้
มีงานวิจัยทดลองการขาดวิตามินซีในสัตว์ทดลองพบว่า การขาดวิตามินซีในระหว่างตั้งครรภ์จะทำให้เกิดผลกระทบกับการพัฒนาสมองของทารกในครรภ์
สาเหตุของโรคนี้มีดังนี้
1.การขาดวิตามิน C
วิตามินซีเป็นตัวช่วยสำคัญในการดูแลฟันและเหงือกให้แข็งแรง ดังนั้นหากเราขาดวิตามินซีก็จะทำให้ ขาดเกราะป้องกันเหงือก ซึ่งจะส่งผลให้เกิดอาการอักเสบ และมีเลือดออก ดังนั้นเราควรรับประทานวิตามินซี ในปริมาณที่พอดีกับร่างกายและควรเลือกรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ดื่มน้ำสะอาดและในปริมาณที่เพียงพอ วิตามินซีดีต่อร่างกาย แต่ถ้าได้รับมากเกินไปก็อาจเป็นนิ่วในไตได้เช่นกัน
2.ดูแลรักษาช่องปากไม่ถูกวิธีและไม่ดีพอ
การดูแลสุขภาพช่องปากที่ไม่ดี ทำให้มีเชื้อโรคและแบคทีเรียมาสะสม ทำให้เกิดการอักเสบของเหงือกได้ ดังนั้นเราจึงควรแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ และใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ บ้วนน้ำหลังจากทานอาหารเสร็จ เพื่อป้องกันการสะสมของเศษอาหารตามซอกฟัน
3.ไม่ควรใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงแข็งเกินไปหรือใช้นานเกินไป
การใช้แปรงสีฟันแข็งๆแปรงฟัน อาจทำให้เหงือกระคายเคือง และเกิดการบาดเจ็บจากการที่แปรงโดนเหงือกและการใช้แปรงสีฟันเป็นระยะเวลานานเกินไปจะทำให้มีเชื้อโรคสะสมอยู่ในแปรงสีฟัน ดังนั้นเราจึงต้องเปลี่ยนแปรงใหม่ในทุกๆ 3 เดือน หรือ เมื่อแปรงบาน
4.การแปรงฟันที่แรงเกินไป
บางคนมีความเชื่อที่ผิดๆว่าการแปรงฟันแรงๆจะช่วยให้ฟันสะอาดมากขึ้น แต่ที่จริงแล้วการแปรงฟันแรงเกินไป มีผลเสียกับฟันมาก ทำให้ระคายเคืองเหงือก ฟันสึก และมีเลือดออกตามไรฟันได้
การรักษาเลือดออกตามไรฟันด้วยการให้วิตามินซีเพิ่มผ่านทางอาหารเสริม หรือการฉีดเข้าเส้นเลือด
ปริมาณวิตามินที่แนะนำให้บริโภค:
ภายใน 24 ชั่วโมง หลังได้รับวิตามินซี อาการอ่อนเพลีย ซึม ปวดเมื่อย เบื่ออาหา รและหงุดหงิดจะดีขึ้น อาการเลือดออกใต้ผิวหนัง และร่างกายอ่อนแอจะหายภายใน 1 ถึง 2 สัปดาห์
หลังจาก 3 เดือนที่ได้รับวิตามินซีตามคำแนะนำ ร่างกายจะได้รับการฟื้นฟูอย่างเต็มที่ โดยไม่มีผลกระทบใดๆ ตามมา เว้นเสียแต่ฟันถูกทำลายไปแล้ว
การป้องกันที่สำคัญคือการบริโภควิตามินให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย และวิธีป้องกันอื่นๆ มีดังนี้
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก