เซโรโทนิน ซินโดรม เกิดขึ้นเมื่อคนๆนั้นมีการรับประทานยาตัวใดตัวหนึ่งหรือมากกว่า ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้เกิดการสะสมของระดับเซโรโทนินมีมากเกินไปในร่างกาย
หากคนที่เป็นภาวะเซโรโทนินแล้วไม่ได้รับการรักษา อาการโณคนี้อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้และบางครั้งอาจทำให้ถึงขั้นเสียชีวิตได้
ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงรวมไปถึง:
ในบทความนี้เราจะอธิบายถึงสาเหตุและอาการของโรคเซโรโทนิน ซินโดรม รวมไปถึงวิธีการวินิจฉัยโรคและการรักษา
โรคเซโรโทนิน ซินโดรม เป็นอาการที่เกิดขึ้นจากการสะสมเซโรโทนินในร่างกายที่มากเกินไป
เซโรโทนินคือ สารสื่อประสาทที่เป็นเซลล์จำเพาะที่ถูกสร้างอยู่ในสมอง ไขสันหลังและลำไส้ เซโรโทนินจะช่วยควบคุม:
การเกิดภาวะเซโรโทนิน ซินโดรม ส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นจากการรับประทานยาร่วมกันมากเกินไป แต่ในบางรายก็อาจเกิดเซโรโทนิน ซินโดรมได้หลังการรับประทานยาเพียงตัวเดียวที่ไปเพิ่มระดับเซโรโทนินได้เช่นกัน
แพทย์เองก็ยังไม่อาจทราบสัดส่วนและช่วงเวลาที่แน่นอนของผู้ป่วยที่เป็นโรคเซโรโทนิน ซินโดรม ได้เพราะอาการของโรคนี้กว้างมากไม่จำเพาะเจาะจง ซึ่งทำให้ยากต่อการวินิจฉัย
จากบทความในปี 2019 เชื่อว่าแพทย์อาจไม่ได้มีการลงบันทึกว่าเป็นโรคเซโรโทนิน ซินโดรมได้บ่อยนักเพราะยังขาดความตระหนักรู้
จากหลักฐานพบว่าการเกิดเซโรโทนิน ซินโดรมนั้นเพิ่มขึ้นควบคู่ไปกับการใช้ยาต้านเศร้าที่เพิ่มขึ้น
ตารางด้านล่างนี้คือการใช้ยาต้านเศร้าที่มีการเปลี่ยนแปลงไปในสหรัฐอเมริกาช่วงปี 1988 ถึง 2014 โดยมีข้อมูลมาจากทางศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคของสหรัฐคิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของผู้ใหญ่ที่ใช้ยาต้านเศร้าในแต่ละช่วงปี
| 1988–1994 | 1999–2002 | 2011–2014 | |
| อายุ 18–44 ปี | 1.6% | 6% | 8.8% |
| อายุ 45–64 ปี | 3.5% | 10.5% | 17.5% |
| อายุ 65+ ปี | 3.0% | 9.3% | 18.9% |
เซโรโทนิน ซินโดรม มักเกิดขึ้นเมื่อมีการรับประทานยาหนึ่งอย่างหรือมากกว่า การทานอาหารเสริม หรือยาต้องห้ามที่อาจไปเพิ่มระดับของเซโรโทนิน
ยกตัวอย่างยาที่ไปเพิ่มระดับเซโรโทนินได้ เช่น:
ยาต้านอาการเศร้า
ยารักษาอาการไมเกรน
ยากันชัก
การแก้ปวดโอปิออยด์
ยาแก้อาการคลื่นไส้
ยาอื่นๆและสารบางชนิดที่อาจไปเพิ่มระดับของเซโรโทนิน เช่น:
อาการของภาวะเซโรโทนิน ซินโดรม แกติมักเริามมีอาการหลังรับประทานยาเข้าไป 1-6 ชั่วโมงและมักหายไปเองเกือบหมดภายใน 24 ชั่วโมง
อาการของเซโรโทนิน ซินโดรม คือ:
อาการรุนแรงที่อาจเกิดร่วมกับเซโรโทนิน ซินโดรม คือ:
แพทย์สามารถวินิจฉัยภาวะเซโรโทนิน ซินโดรมได้ด้วยการสอบถามประวัติโรคประจำตัว อาการ และยาที่กำลังรับประทานอยู่
แพทย์อาจใช้การตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อกำจัดโรคที่อาจมีอาการคล้ายกันกับเซโรโทนินออกไป เช่น ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลและการติดเชื้อ
ตัวอย่างการทดสอบที่แพทย์สามารถเลือกมาใช้ในการวินิจฉัยเซโรโทนิน ซินโดรม เช่น:
อาการของเซโรโทนิน ซินโดรมมักแก้ได้ด้วยตัวเองด้วยการหยุดทานยาหรือสารที่มีผลที่ทำให้เกิดปัญหา
คนที่มีอาการรุนแรงจากภาวะเซโรโทนิน ซินโดรมอาจต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลและติดตามผลฃ
แพทย์อาจจะแนะนำให้มีการรักษาบางอย่างหรือหลายอย่างในคนที่มีอาการเซโรโทนินรุนแรง:
แพทย์สามารถป้องกันภาวะเซโรโทนิน ซินโดรมได้ด้วยการเฝ้าติดตามคนที่มีความเสี่ยงจากยาและรักษาให้เกิดปฏิกิริยาความเสี่ยงที่น้อยที่สุดในคนที่รับประทานยาอยู่
เราสามารถลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะเซโรโทนิน ซินโดรมได้ด้วยการรับรู้ความเสี่ยงและเฝ้าติดตามอยู่เสมอ
คนที่มีความเสี่ยงสำหรับเซโรโทนิน ซินโดรม เช่น:
ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้กับภาวะเซโรโทนิน ซินโดรม ควรแจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยาและอาหารเสริมที่กำลังรับประทาน เพื่อเป็นการป้องกันความเป็นไปได้ที่อาจเกิดปฏิกิริยาที่อาจเป็นอันตรายจากยา
เซโรโทนิน ซินโดรม เกิดขึ้นเมื่อมีการรับประทานสสารอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างที่อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดภาวะเซโรโทนิน ซึ่งรวมไปถึงยาต้านอาการซึมเศร้า อาหารเสริมสมุนไพรบางชนิดและยาต้องห้ามบางอย่าง
คนที่มีอาการเซโรโทนิน ซินโดรม มักมีอาการภายใน 6 ชั่วโมงถึง 1 วันหลังรับประทานสิ่งที่เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ
ภาวะนี้มักหายไปได้เองเมื่อหยุดทานยาที่เป็นสาเหตุของอาการ ภาวะเซโรโทนินมักไม่มีอาการจำเพาะเจาะจง ซึ่งทำให้ยากต่อการวินิจฉัย
ควรรีบปรึกษาแพทย์หากพบว่ามีอาการดังกล่าว
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก