ยาเซอร์ทราลีน (Sertraline) คือ อะไร
ยาเซอร์ทราลีน มีชื่อภาษาอังกฤษว่า “Sertraline” โดยมีโครงสร้างทางเคมี คือ C17H17Cl2N ยาเซอร์ทราลีนใช้รักษาอาการซึมเศร้า อาการตื่นตระหนก โรคย้ำคิดย้ำทำ โรคเครียดหลังถูกทารุณกรรม โรควิตกกังวลทางสังคม (ความหวาดกลัวทางสังคม) และกลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือนที่รุนแรง
ยาเซอร์ทราลีนนี้อาจช่วยเพิ่มอารมณ์ การนอนหลับ ความอยากอาหาร และระดับพลังงาน รวมทั้งช่วยฟื้นฟูความสนใจในชีวิตประจำวันของคุณ ช่วยลดความกลัว ความวิตกกังวล ความคิดที่ไม่ต้องการ และเรื่องสะเทือนใน ยาเซอร์ทราลีน เป็น Selective Serotonin Reuptake Inhibitor (SSRI) ทำงานโดยช่วยคืนความสมดุลของสารธรรมชาติ “เซโรโทนิน” ในสมอง
คุณสมบัติ และสรรพคุณของยาเซอร์ทราลีน
ยาเซอร์ทราลีนเป็นตัวยับยั้งการรับ Serotonin Reuptake Inhibitor ( SSRI ) แบบคัดเลือก โดยยาเซอร์ทราลีนใช้ในการรักษาภาวะซึมเศร้า โรควิตกกังวล และโรคย้ำคิดย้ำทำ ยาเซอร์ทราลีนเป็นยากล่อมประสาทที่นิยมใช้กันทั่วไปในชื่อ Selective Serotonin Reuptake Inhibitor ( SSRI ) และคล้ายกับยา เช่น Citalopram และ Fluoxetine แม้จะมีความแตกต่างทางโครงสร้างที่ชัดเจนระหว่างสารประกอบในกลุ่มยานี้ แต่ SSRIs ก็มีผลทางเภสัชวิทยาที่คล้ายคลึงกัน โดยยาเซอร์ทราลีนต้องใช้เป็นเวลานานนับสัปดาห์จึงจะเห็นผลลัพธ์ โดยยายาเซอร์ทราลีนมักทำให้เกิดอาการง่วงนอน เวียนศีรษะ ตาพร่ามัว และผลที่ไม่พึงประสงค์อื่นๆ
วิธีการใช้ยาเซอร์ทราลีน
โปรดใช้ยาเซอร์ทราลีนภายใต้การควบคุมของแพทย์อย่างเคร่งครัด โดยปกติแล้วแพทย์จะกำหนดให้รับประทานยาเซอร์ทราลีนวันละ 1 ครั้ง ในตอนเช้า หรือตอนเย็น ไม่ควรเคี้ยวยาก่อนที่จะกลืน ควรที่จะรับประทานทั้งเม็ดยา
ในบางรูปแบบยาเซอร์ทราลีนจะอยู่ในรูปของเหลว มักจะต้องผสมกับน้ำ น้ำส้ม หรือน้ำเลมอน ก่อนรับประทาน ให้วัดขนาดยาอย่างระมัดระวัง ให้ได้ตามปริมาณที่ถูกต้อง สำหรับของเหลวที่จะใช้ในการผสมควรใช้ตามคำแนะนำของแพทย์
หากคุณกำลังใช้ยาเซอร์ทราลีนเพื่อแก้ปัญหาก่อนมีประจำเดือน แพทย์จะสั่งให้ยาเซอร์ทราลีนนี้ทุกวันของเดือน หรือเพียง 2 สัปดาห์ก่อนมีประจำเดือนจนถึงเริ่มมีประจำเดือน ทั้งนี้ขึ้นกับดุลยพินิจของแพทย์
ปริมาณการใช้ยาเซอร์ทราลีนขึ้นอยู่กับสุขภาพ และการตอบสนองต่อการรักษาของคุณ เพื่อลดความเสี่ยงของผลข้างเคียง แพทย์จะสั่งให้คุณเริ่มใช้ยานี้ในขนาดต่ำ และค่อยๆ เพิ่มขนาดยา โปรดรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ และทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
อย่าหยุดใช้ยาเซอร์ทราลีนโดยกระทันหัน เนื่องจากอาจจะได้รับผลข้างเคียงที่อันตราย ควรจะหยุดใช้ก็ต่อเมื่อแพทย์แนะนำเท่านั้น
ผลข้างเคียงในการใช้ยาเซอร์ทราลีน
ยาเซอร์ทราลีนอาจจะทำให้เกิดผลข้างเคียงดังนี้
- คลื่นไส้
- เวียนศีรษะ
- ง่วงนอน
- ปากแห้ง
- เบื่ออาหาร
- เหงื่อออกมาก
- ท้องร่วง
- ปวดท้อง
- นอนไม่หลับ
หากอาการเหล่านี้ไม่หาย และเกิดขึ้นอย่างรุนแรง ควรไปพบแพทย์
และยาเซอร์ทราลีนอาจจะมีผลข้างเคียงที่ร้ายแรง (ที่พบได้น้อยมาก )ได้แก่ ช้ำ เลือดออกง่าย ความต้องการเรื่องเพศลดลง หลั่งช้า ปวดกล้ามเนื้อ เป็นต้น รวมทั้ง ผลข้างเคียงที่รุนแรง เช่น หัวใจเต้นเร็ว ผิดปกติ เป็นลม อุจจาระมีเลือดปน อาเจียน ปวดตา ตาบวมตาแดง รูม่านตาขยาย มองเห็นได้ไม่ชัดเจน เป็นต้น
ยานี้อาจเพิ่มเซโรโทนิน และไม่ค่อยทำให้เกิดภาวะร้ายแรงจากความเป็นพิษของเซโรโทนิน แต่ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นหากคุณใช้ยาอื่นที่เพิ่มเซโรโทนินด้วย ดังนั้นควรแจ้งให้แพทย์ หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับยาทั้งหมดที่คุณใช้ เพราะพิษของเซโรเทนิน จะทำให้เกิดปัญหาร้ายแรง เช่น หัวใจเต้นเร็ว ภาพหลอน สูญเสียการประสานงาน อาการวิงเวียนศีรษะรุนแรง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วงรุนแรง กล้ามเนื้อกระตุก มีไข้ กระสับกระส่าย ผู้ชายอาจมีการแข็งตัวของอวัยวะเพศที่ไม่ทราบสาเหตุได้ยาวนานถึง 4 ชั่วโมง
นี่เป็นเพียงผลข้างเคียงบางประการของยาเซอร์ทราลีน อาจจะไม่ครอบคลุม ดังนั้นหากมีความผิดปกติที่รุนแรงหลังการใช้ยาเซอร์ทราลีน ก็ควรไปพบแพทย์โดยเร่งด่วนเช่นกัน
ข้อควรระวังในการใช้ยาเซอร์ทราลีน
ก่อนใช้ยาเซอร์ทราลีน แจ้งให้แพทย์ หรือเภสัชกรทราบ หากคุณแพ้ยาเซอร์ทราลีน และยาอื่นๆ รวมทั้งประวัติการรักษา โดยเฉพาะ โรคไบโพลาร์มานิก ซึมเศร้า ปัญหาเลือดออก โรคตับ โรคลมชัก โรคไทรอยด์ ยาเซอร์ทราลีนอาจจะมีผลต่อการเต้นของหัวใจโปรดแจ้งให้ทรายหากคุณป่วยเป็นโรคหัวใจ และหลอดเลือด หรือมีความผิดปกติเกี่ยวกับหัวใจหลังจากใช้ยาเซอร์ทราลีนยาเซอร์ทราลีนอาจทำให้คุณเวียนหัว หรือง่วงนอน ควรงดสุรา และของมึนเมาที่จะทำให้อาการแย่ลง รวมทั้งควรหลีกเลี่ยงการขับรถยนต์ และกิจกรรมอื่นๆ ที่ต้องใช้ความระมัดระวังผู้สูงอายุอาจอาจจะไวต่อยาเซอร์ทราลีนมากกว่าวัยอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีเลือดออก การสูญเสียการประสานงาน หัวใจเต้นผิดปกติ และความผิดปกติของแร่ธาตุในร่างกายเป็นต้นสำหรับผลข้างเคียงของเด็กที่ใช้ยาเซอร์ทราลีน อาจทำให้เกิดอาการเบื่ออาหาร และน้ำหนักลด ตรวจสอบน้ำหนัก และส่วนสูงในเด็กที่รับประทานยาเซอร์ทราลีนเป็นประจำสำหรับสตรีมีครรภ์ และให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาเซอร์ทราลีน เพราะอาจจะเป็นอันตรายต่อทารกได้ และในผู้ป่วยที่กำลังรักษาภาวะทางจิต หรือเคยรักษามาก่อน อาจจะมีผลกระทบจากการได้รับเซโรโทนินที่มากเกิน ดังนั้นควรแจ้งแพทย์ให้ทราบ และใช้ยาเซอร์ทราลีนภายใต้การควบคุมของแพทย์อย่างเคร่งครัด
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก