อาการปวดฟัน (Tooth Pain) สามารถเกิดขึ้นอย่างช้าๆ หรือกะทันหัน ระดับความเจ็บปวดอาจมีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง
อาการปวดฟันสามารถส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของผู้ที่มีอาการ และสาเหตุของการปวดนั้นอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง
บทความนี้จะกล่าวถึงสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอาการปวดฟัน และวิธีการบรรเทาอาการด้วยตนเอง
ต่อไปนี้คือสาเหตุหลักของการปวดฟัน
ฟันของเรามักจะเต็มไปด้วยคราบจุลินทรีย์ ซึ่งก็คือแบคทีเรีย ดังนั้นเมื่อเรารับประทาน หรือดื่มสารที่มีน้ำตาลแบคทีเรียก็จะผลิตกรด
กรดจากแบคทีเรียนี้สามารถทำลายเคลือบฟันของฟันซึ่งเป็นชั้นนอกที่แข็งสีขาว ความเสียหายที่แย่ที่สุดคือ ทำให้เกิดโพรงในฟันได้
ฟันผุสามารถทำให้เกิดจุดสีขาวหรือสีน้ำตาลบนฟันได้
คนที่มีอาการปวด และไวต่อเครื่องดื่มร้อนหรือเย็นหรืออาหาร นั้นขึ้นกับความเสียหายที่เกิดขึ้นกับฟัน
ทันตแพทย์ระบุว่า “ฟันสึกกร่อน” มีสาเหตุหลายประการ
การรับประทานอาหาร และเครื่องดื่มที่เป็นกรด เช่น ผลไม้รสเปรี้ยว และน้ำอัดลม สามารถทำลายเคลือบฟันได้ รวมถึงแอลกอฮอล์ก็สามารถทำลายเคลือบฟันได้เช่นกัน
การสัมผัสกับกรดในกระเพาะอาหารก็เป็นสาเหตุหนึ่งทำให้ฟันสึกกร่อนได้เช่นกัน
โรคกรดไหลย้อน (Gastroesophageal reflux disease – GERD) เป็นภาวะที่ทำให้กรดในกระเพาะอาหารเคลื่อนตัวขึ้นมาทางหลอดอาหาร และกลับเข้าสู่ปาก แพทย์มักจะพบว่าผู้ป่วยกรดไหลย้อนมีอาการฟันผุร่วมด้วย
การสะสมของหนองที่ก่อตัวขึ้นภายในภายในรากฟัน เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
อาการของหนองในช่องปาก ได้แก่ :
หากการติดเชื้อขยาย อาจทำให้เกิดอาการร้ายแรงที่ต้องไปพบแพทย์ทันที ได้แก่ :
บริเวณตรงกลางของฟันเเราเรียกว่า เนื้อฟัน เป็นที่ตั้งของเส้นประสาทฟันและเลือด
มีนักวิจัยได้เขียนวิจารณ์บทความในปี 2019 อธิบายว่าโรคเนื้อเยื่อโพรงฟันอักเสบไม่ได้เป็นหนึ่งในสาเหตุของผู้ที่ต้องได้รับทันตกรรมอย่างฉุกเฉิน
อาการหลักของโรคเนื้อเยื่อโพรงฟันอักเสบ คือ อาการปวดรุนแรงแบบฉับพลัน ความเจ็บปวดอาจรุนแรงขึ้นเมื่อบุคคลนั้นให้ฟันสัมผัสกับอาหารหรือเครื่องดื่มร้อนหรือเย็นและไม่อาจลดน้อยลง
ฟันที่ร้าวอาจเกิดจากอุบัติเหตุ การสบฟันหรือการอุดฟันที่มีขนาดใหญ่เกินไป อาจทำให้ฟันร้าวและได้รับความเจ็บปวด ในกรณีฟันคุดเป็นฟันที่ได้รับผลกระทบจากการที่ฟันกำลังจะพ้นเหงือกออกมา
โรคเหงือก คือ การอักเสบของเหงือกช่องปากไม่สะอาดและคราบจุลินทรีย์บนฟัน ทันตแพทย์เรียกว่า โรคปริทันต์
โรคเหงือกอักเสบเป็นโรคปริทันต์ชนิดที่มีความรุนแรงน้อยกว่าและไม่ทำลาย แต่หากไม่มีการรักษาอาจจะทำลายกระดูกได้
อาการของโรคเหงือก ได้แก่ :
โรคเหงือกยังอาจทำให้เหงือกร่น ซึ่งก็คือการสูญเสียเนื้อเยื่อเหงือกรอบ ๆ ฟัน คนเราสามารถทำให้เหงือกร่นได้ด้วยการแปรงฟันอย่างรุนแรงเกินไปโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับแปรงสีฟันที่ขนแข็ง
และบางครั้งเหงือกร่นก็เกิดจากภาวะถดถอยทำให้รากฟันเกิดความเจ็บปวด
ความผิดปกติของข้อต่อขากรรไกร หรือการบาดเจ็บจากบาดแผล สามารถทำให้เกิดความผิดปกติได้ โดยอาการต่อไปนี้เป็นอาการทั่วไปของความผิดปกติของ TMJ:
ความผิดปกติของ TMJ อาจเป็นผลมาจากการนอนกัดฟันซึ่งบางคนขบฟันขณะนอนหลับ และไม่รู้ตัว
สิ่งบ่งชี้ว่ามีการนอนกัดฟัน ได้แก่ ฟันที่สึกกร่อน เจ็บกล้ามเนื้อกราม และปวดข้อต่อขากรรไกร เป็นต้น
ไซนัสอักเสบ หมายถึง โพรงจมูกอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อ
ไซนัสอักเสบทำให้เกิดปัญหาเหล่านี้ได้:
จากการศึกษาพบว่า โรคเบาหวานส่งผลกับปัญหาสุขภาพช่องปากหลายประการ เช่น ฟันผุ และโรคเหงือก อาการของโรคเบาหวาน ได้แก่ :
ผู้ป่วยเบาหวานที่มีอาการปวดฟัน ควรเข้าพบทันตแพทย์โดยทันที
การรักษาอาการปวดฟันนั้นขึ้นกับสาเหตุของอาการ:
เมื่ออาการปวดฟันเกิดจากปัญหาสุขภาพอื่นๆ เช่น ไซนัสอักเสบ เบาหวาน หรือโรค TMJ การรักษาคือการแก้ไขให้ตรงจุดที่มาของโรค
และสิ่งสำคัญคือ ต้องไปพบทันตแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัยเนื่องจากสาเหตุของการปวดฟันนั้นมีหลายประการด้วยกัน
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก