ยาวาร์ฟาริน Wafarin หรือ Jantoven คือ ยาที่ใช้ในการป้องกันการเกิดลิ่มเลือด แต่ยาวาร์ฟารินนั้นสามารถส่งผลให้เกิดผลข้างเคียงที่ร้ายแรงได้
การกระทำเดียวกันกับวาร์ฟารินที่ป้องกันการแข็งตัวของเลือดอาจทำให้เลือดออกได้ การรักษาด้วยยาวาร์ฟารินต้องมีการเฝ้าระวังในการใช้ยา และอาการอย่างใกล้ชิดไม่ว่าจะเป็น อาหาร ยา การเปลี่ยนอาหาร และโรคประจำตัวบางโรคอาจส่งผล และเพิ่มความเสี่ยงต่อการตกเลือดได้หากผู้ป่วยกำลังรับประทานยาวาฟาร์ริน
หากแพทย์มีการสั่งจ่ายยาวาร์ฟารินให้กับผู้ป่วย ผู้ป่วยต้องแน่ใจว่าจะรับทราบ และเข้าใจถึงผลข้างเคียงที่จะเกิดขึ้น และเตรียมพร้อมรับมือ และมีวิธีป้องกันต่อผลข้างเคียงนั้นได้
Warfarin ข้อบ่งใช้
แพทย์อาจสั่งจ่ายยาวาร์ฟาริน กรณีที่ผู้ป่วยมีอาการดังนี้ :
- มีลิ่มเลือดในหัวใจ หรือใกล้หัวใจ ที่อาจทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง หัวใจวาย หรืออวัยวะเสียหาย
- ลิ่มเลือดในปอด
- ลิ่มเลือดบริเวณอื่น ๆ ในร่างกาย (การเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ)
- มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดลิ่มเลือดในหัวใจ ซึ่งอาจเป็นภาวะแทรกซ้อนของปัญหาจังหวะการเต้นของหัวใจ
ผลข้างเคียงของวาร์ฟาริน
ผลข้างเคียงหลักของ Warfarin คือ เลือดออก แม้ว่าความเสี่ยงของการเกิดเลือดออกมากจะต่ำ แต่ผู้ป่วยจำเป็นต้องตระหนักถึงปัญหาที่อาจเกิดขึ้น ตัวอย่าง เช่น ผู้ป่วยอาจไม่สามารถห้ามเลือดได้เร็วเมื่อมีบาดแผล หรือเมื่อเกิดเลือดกำเดาไหล โดยเลือดสามารถออกได้อย่างรุนแรงภายในร่างกายอีกด้วย
ผู้ป่วยต้องโทรเรียกรถพยาบาลทันทีหากเกิดอาการดังนี้:
- ประจำเดือนมีอาการเลือดออกรุนแรงรวม และมากกว่าปกติ
- ปัสสาวะมีสีแดง หรือสีน้ำตาล
- อุจจาระสีดำ หรือเป็นเลือด
- ปวดศีรษะ หรือปวดท้องรุนแรง
- ปวดข้อ ข้อบวม โดยเฉพาะหลังได้รับบาดเจ็บ
- อาเจียนเป็นเลือด หรือมีลักษณะเหมือนกากกาแฟ
- ไอเป็นเลือด
- รอยช้ำที่เกิดตามร่างกายโดยไม่มีสาเหตุ
- วิงเวียนศีรษะ หรืออ่อนเพลีย
- การมองเห็นไม่ปกติ
- เมื่อบาดเจ็บที่ศีรษะแม้ว่าจะไม่มีเลือดออกจำเป็นต้องพบแพทย์ทันที
ผลข้างเคียงที่ร้ายแรงน้อยแต่ควรปรึกษาแพทย์:
- มีเลือดตามไรฟันหลังแปรงฟัน
- ท้องเสีย อาเจียน หรือไม่สามารถรับประทานอาหารได้นานกว่า 24 ชั่วโมง
- มีไข้
โรคหรืออาการที่สามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการตกเลือด มีดังนี้:
- ผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตไม่คงที่
- ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
- แผลในกระเพาะอาหาร โรคกระเพาะ หรือโรคกระเพาะ
- ปัญหาไต
- โรคมะเร็ง
- พิษสุราเรื้อรัง
- โรคตับ
ยา อาหารเสริมที่ทำปฏิกิริยากับวาร์ฟาริน
วาร์ฟารินมีปฎิกริยากับอาหาร ยา วิตามิน หรืออาหารเสริมสมุนไพรบางชนิดได้ โดยอาหาร และยาเหล่านี้อาจลดประสิทธิภาพของวาร์ฟาริน หรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการตกเลือด
ยาสามัญที่สามารถโต้ตอบกับวาร์ฟาริน ได้แก่:
- แอสไพริน
- อะซิตามิโนเฟน (ไทลินอล อื่นๆ) หรือผลิตภัณฑ์ที่มีอะเซตามิโนเฟน
- ยาลดกรด หรือยาระบาย
- ยาปฏิชีวนะหลายชนิด
- ยาต้านเชื้อรา เช่น ฟลูโคนาโซล (ไดฟลูแคน)
- ยาภูมิแพ้
- ไอบูโพรเฟน
- ยาที่รักษาจังหวะการเต้นของหัวใจผิดปกติ เช่น อะมิโอดาโรน (Pacerone Nexterone)
อาหารเสริมทั่วไปที่สามารถโต้ตอบกับ Warfarin ได้แก่:
- โคเอ็นไซม์ คิวเท็น (ยูบิควิโนน)
- กระเทียม
- แปะก๊วย
- โสม
- ชาเขียว
- สาโท
- วิตามินอี
อาหาร และเครื่องดื่มทั่วไปที่อาจมีปฏิกิริยากับวาร์ฟาริน ได้แก่
- แครนเบอร์รี่
- เกรฟฟรุ๊ต
- แอลกอฮอล์
- กระเทียม
- ชะเอมดำ
การลดความเสี่ยงของการมีเลือดออก
เพื่อลดความเสี่ยงของภาวะเลือดออกจากการรักษาด้วยวาร์ฟาริน ให้ปฏิบัติตามแนวทางเหล่านี้:
- แจ้งให้แพทย์ประจำตัวทราบเกี่ยวกับยา สมุนไพร หรืออาหารเสริมทั้งหมดที่กำลังรับประทาน
- แจ้งแพทย์ และทันตแพทย์ทราบว่ากำลังใช้วาร์ฟารินก่อนเข้ารับการรักษาทางการแพทย์ หรือทางทันตกรรม หากผู้ป่วยกำลังจะทำการผ่าตัด หรือมีการใช้เครื่องมือทางการแพทย์ใด ๆ ที่อาจทำให้เกิดเลือด ผู้ป่วยอาจต้องลดขนาดยาวาร์ฟาริน อย่างน้อยห้าวันก่อนทำหัตถการ แพทย์อาจสั่งจ่ายยาเจือจางเลือด (เฮปาริน) ที่ออกฤทธิ์สั้นกว่าในขณะที่ผู้ป่วยไม่ได้ทานวาร์ฟาริน
- ป้องกันตัวเองจากการบาดเจ็บ
- ใช้ผลิตภัณฑ์สุขอนามัย และการดูแลที่ปลอดภัยยิ่งขึ้น แปรงสีฟันขนนุ่ม ไหมขัดฟันแบบแว็กซ์ และมีดโกนไฟฟ้าสำหรับโกนหนวดสามารถช่วยป้องกันเลือดออกได้
- พกข้อมูลประจำตัวว่าผู้ป่วยกำลังใช้ยาวาร์ฟาริน การระบุนี้จะมีประโยชน์หากเกิดเหตุการณ์ฉุกเฉินอาจเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์ทางการแพทย์
กรณีที่ลืมทานยา
กรณีที่ผู้ป่วยลืมทานยา ให้ทานยาทันทีที่จำได้ ถ้าผู้ป่วยขาดการรับประทานยาเกิน 1 วัน ให้ปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำ หากยังไม่ได้รับคำปรึกษาจากแพทย์แต่จำเป็นต้องรับประทานยา ให้ข้ามขนาดยาที่ลืมไปทานยาตามปกติ ห้ามเพิ่มปริมาณยาเพื่อทดแทนมื้อที่ลืมเด็ดขาด
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก