ปรสิต (Parasite) คือ สิ่งมีชีวิตที่อาศัยผู้อื่น หรือเซลล์ชนิดอื่นเป็นที่พักอาศัยและแหล่งอาหาร ปรสิตมี 3 ประเภทหลักที่ทำให้เกิดโรคในมนุษย์ด้วยกันคือ โปรโตซัว หนอนพยาธิ และ ปรสิตภายนอก

1. โปรโตซัว

โปรโตซัวจำเป็นต้องใช้กล้องจุลทรรศน์ เพื่อจะเห็นปรสิตนี้ 

โปรโตซัวเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวขนาดเล็กที่มีชีวิตอิสระหรือเป็นกาฝากในธรรมชาติ พวกเขาสามารถอาศัยอยู่ในมนุษย์ซึ่งมีส่วนช่วยในการอยู่รอดและส่งผลร้ายเเรงต่ออวัยวะของเราโดยการพัฒนาจากสิ่งมีชีวิตเซลเดียว การแพร่กระจายของโปรโตซัวที่อาศัยอยู่ในลำไส้ของมนุษย์ไปยังมนุษย์อีกคนหนึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ผ่านทางอุจจาระ หรือการสัมผัสทางปาก เช่น อาหาร หรือน้ำที่ปนเปื้อน หรือการสัมผัสระหว่างบุคคล โปรโตซัวที่อาศัยอยู่ในเลือดหรือเนื้อเยื่อของมนุษย์จะถูกส่งไปยังมนุษย์คนอื่นโดยตัวพา เช่น ผ่านการกัดของยุง หรือแมลงวัน เป็นต้น

โปรโตซัวที่ติดเชื้อในมนุษย์สามารถจำแนกได้เป็น 4 กลุ่มตามโหมดการเคลื่อนไหวดังนี้

• ซาร์โคดินา จำพวกอะมีบา เช่น Entamoeba
• แมสติโกฟอรา จำพวกแฟลกเจลเลต เช่น กิอาร์เดีย และเลมาเนีย
• ซิลิโอฟลอรา จำพวกโปรโตซัวที่มีซีเลีย เช่น บาลันทีเดียม 
• สปอรซัว ที่ระยะโตเต็มวัยไม่สามารถเคลื่อนที่ได้ เช่น พลาสโมเดียม เเละ คริปโตโพริเดียม 

2. หนอนพยาธิ

หนอนพยาธิเป็นสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ขนาดใหญ่ซึ่งโดยทั่วไปจะมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าในวัยผู้ใหญ่ เช่นเดียวกับโปรโตซัว พยาธิมีชีวิตที่อิสระหรือเป็นกาฝากในธรรมชาติ หนอนที่โตเต็มวัยเเล้วไม่สามารถเพิ่มจำนวนในมนุษย์ได้ ซึ่ง หนอนพยาธินี้ มี 3 กลุ่มประเภทที่เป็นปรสิตหลักของมนุษย์ดังนี้

• หนอนตัวเเบน หรือแพลทีเฮลมินธิส ได้แก่ พยาธิใบไม้และ พยาธิตัวตืด 
• หนอนหัวมีหนาม หริออะแคนโธเซฟาลา ได้แก่ หนอนตัวเต็มวัยที่อาศัยอยู่ในทางเดินอาหาร อะแคนโธเซฟาลาจะอยู่ตรงกลางระหว่าง พยาธิตัวตืด และไส้เดือนฝอย
• พยาธิตัวกลม หรือไส้เดือนฝอย ได้แก่ หนอนตัวเต็มวัยที่อาศัยอยู่ในทางเดินอาหาร เลือด ระบบน้ำเหลือง หรือเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง ในภาวะที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะหรือภาวะตัวอ่อน มันสามารถทำให้เกิดโรคได้จากการติดเชื้อของเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย

3. ปรสิตภายนอก

ปรสิตภายนอกอาจรวมถึงสัตว์ขาปล้องดูดเลือด เช่น ยุง เพราะต้องอาศัยเลือดจากมนุษย์เพื่อความอยู่รอด ซึ่งคำนี้มักใช้อย่างแคบมากกว่าเพื่อใช้อ้างอิงถึงสิ่งมีชีวิต เช่น เห็บ หมัด เหา และไรที่เกาะหรือเจาะเข้าไปในผิวหนังและคงอยู่กับที่เป็นระยะเวลาค่อนข้างนาน เช่น 1 สัปดาห์ถึง 1 เดือน สัตว์ขาปล้องมีความสำคัญในการทำให้เกิดโรคในตัวเอง แต่มีความสำคัญมากกว่าในฐานะพาหะนำโรคหรือตัวส่งสัญญาณของเชื้อโรคต่างๆ มากมาย ซึ่งจะทำให้เกิดการเจ็บป่วย และเสียชีวิตอย่างมากจากโรคที่พวกมันก่อขึ้น

การติดเชื้อปรสิตที่ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพ

การติดเชื้อปรสิตทำให้เกิดโรคอย่างมากทั้งในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน เช่นเดียวกับในสภาพอากาศที่มีอากาศอบอุ่น อย่างเช่นโรคที่ปรสิตแพร่ผ่านยุงอย่างโรคมาลาเรียที่พร่าชีวิตผู้คนไปแล้วทั่วโลกล้วนเกิดจากปรสิตทั้งหมด มาลาเรียคร่าชีวิตผู้คนไปมากกว่า 400,000 คนในแต่ละปี

 โรคในเขตร้อน NTDs เป็นโรคที่เกี่ยวกับโรคพยาธิ เช่น โรคเท้าช้างน้ำเหลือง โรคเท้าช้าง และโรคหนอนกินี สำหรับโรคกลุ่ม NTDs ส่งผลกระทบต่อผู้คนมากกว่า 1 พันล้านคนทั่วโลก ส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ชนบทของประเทศที่มีรายได้ต่ำ โรคเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อประชากรเฉพาะถิ่นจำนวนมาก รวมถึงทำให้เกิดความสูญเสียต่อความสามารถในการเข้าเรียน หรือทำงาน การเติบโตของเด็ก การเสื่อมสภาพของทักษะการเรียนรู้และพัฒนาการในเด็กเล็ก และภาระทางเศรษฐกิจที่ร้ายแรงต่อทั้งประเทศอีกด้วย