ทำไมยาชนิดนี้จึงต้องเป็นยาตามใบสั่งแพทย์
อะทอร์วาสแททิน atorvastatin คือยาที่ถูกนำมาใช้ร่วมกับการโภชนาการ ลดน้ำหนักและการออกกำลังกายเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจวายและโรคหลอดเลือดสมอง อีกทั้งช่วยลดโอกาสในการผ่าตัดหัวใจ ซึ่งอาจจำเป็นในคนที่ที่เป็นโรคหัวใจหรือคนที่เสี่ยงจะเกิดโรคหัวใจ อะทอร์วาสแททินถูกนำมาใช้เพื่อลดจำนวนไขมันเช่น คอเลสเตอรอลลิโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำ (LDL)(ไขมันเลว) และช่วยเพิ่มจำนวนลิโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นสูง (HDL) คอ้รสเตอรอลตัวดีในเลือด อะทอร์วาสแททินอาจช่วยลดจำนวนคอเลสเตอรอลและไขมันอื่นๆของเลือดในเด็กและในวัยรุ่นอายุระหว่าง10-17 ปีที่มีภาวะไขมันในเลือดสูงไขมันในตระกูลเฮเทอโรซี่ (เป็นโรคทางพันธุกรรมที่คอเรสตอลไม่สามารถถูกเอาออกจากร่างกายได้ตามปกติ) อะทอร์วาสแททินจัดอยู่ในประเภทยาในกลุ่มที่เรียกว่า HMG-CoA เป็นยาลดไขมันในเลือด (กลุ่มสตาติน) การทำงานของยาจะไปลดการผลิตคอเลสเตอรอลในร่างกายให้ช้าลงเพื่อลดจำนวนคอเลสเตอรอลที่อาจไปสะสมอยู่ที่ผนังหลอดเลือดและปิดกั้นการไหลเวียนของเลือสู่หัวใจสมองและส่วนต่างๆของร่างกาย
การสะสมของคอเลสเตอรอลและไขมันที่อยู่ตามผนังหลอดเลือดหัวใจ (เป็นกระบวนการที่เรียกว่า ภาวะหลอดเลือดแข็ง) จะไปลดการไหลเวียนของเลือดและลดออกซิเจนที่ไปเลี้ยงหัวใจ สมองและส่วนต่างๆของร่างกาย การลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดและไขมันให้ลดลงด้วยอะทอร์วาสแมทินแสดงให้เห็นแล้วว่าช่วยป้องกันโรคหัวใจ อาการปวดเค้นหน้าอก (เจ็บหน้าอก) โรคหลอดเลือดสมองและหัวใจวายได้
ยาชนิดนี้มีประโยชน์อย่างไร?
ยาลดไขมัน atorvastatin มาในรูปแบบยาเม็ดรับประทาน ปกติให้ทานวันละหนึ่งครั้งพร้อมหรือไม่พร้อมอาหาร ควรทานอะทอร์วาสแททินในเวลาเดิมทุกวัน ปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัดอย่างระมัดระวัง ทานให้ตรงตามที่กำหนดไม่ควรทานมากไปหรือน้อยไป หรือบ่อยกว่าที่แพทย์สั่ง
แพทย์อาจเริ่มสั่งจ่ายอะทอร์วาสแททินในปริมาณที่ต่ำและค่อยๆเพิ่มปริมาณภายหลัง
ควรรับประทานยาอะทอร์วาสแททินอย่างต่อเนื่องแม้จะรู้สึกดีขึ้นแล้วก็ตาม ไม่ควรทานอะทอร์วาสแททินหากแพทย์ไม่ได้สั่ง
ประโยชน์อื่นๆจากการใช้อะทอร์วาสแททิน
ย่ดังกล่าวนี้อาจถูกสั่งจ่ายเพื่อใช้ประโยชน์อื่นๆ ปรึกษาแพทย์เพื่อของรายละเอียด
สิ่งที่ควรระวังในการใช้
ก่อนการเริ่มใช้อะทอร์วาสแททิน
- แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบหากคุณแพ้อะทอร์วาสแททิน หรือยาอื่นๆ หรือยาที่มีส่วนผสมในอะทอร์วาสแททิน
- แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยาทั้งชนิดแพทย์สั่งและไม่สั่ง วิตามิน อาหารเสริมและผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่คุณกำลังรับประทานหรือกำลังวางแผนจะรับประทาน เช่น ยาต้านเชื้อราเช่น ไอทราโคนาโซล (Sporanox) และคีโตโคนาโซล (Nizoral) boceprevir (Victrelis) ไซเมทดีน (Tagamet) คลาริโทรมัยซิน (Biaxin) Cobicistat-containing medications (Stribild) ยาโคลชิซิน(Colcrys) ไดจอกซิน(Lanoxin) อีฟาวิเรนซ์ (Sustiva, in Atripla) ยาเม็ดคุมกำเนิด ยาลดคอเลสเตอรอลอื่นๆ ยาต้านไวรัสเอชไอวีบางชนิด ยากดระบบภูมิคุ้มกัน แพทย์อาจต้องปรับเปลี่ยนปริมาณยาที่อาจเกิดปฏิกิริยากับอะทอร์วาสแททิน ดังนั้นจึงต้องแน่ใจว่าได้แจ้งให้แพทย์ได้ทราบ
- แจ้งให้แพทย์ทราบหากคุณเป็นโรคตับ แพทย์อาจสั่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อดูการทำงานของตับ แพทย์อาจไม่สั่งจ่ายยาอะทอร์วาสแททินหากคุณเป็นโณคตับหรือกำลังจะเป็นโรคตับ
- แจ้งให้แพทย์ทราบหากคุณดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากกว่า 2 แก้วต่อวัน หากคุณอายุ 65 ปีขึ้นไป หากเป็นโรคตับ หรือเคยมีการเจ็บกล้ามเนื้อหรืออ่อนแรง โรคเบาหวาน ชัด ความดันเลือดต่ำหรือไทรอยด์หรือโรตไต
- แจ้งให้แพทย์ทรายหากคุณกำลังตั้งครรภ์หรือกำลังวางแผนจะตั้งครรภ์ ไม่ควรตั้งครรภ์ในขณะทานอะทอร์วาสแททิน ปรึกษาแพทย์ถึงวิธีคุมกำเนิด หากพบว่าตั้งครรภ์ในขณะรับประทานอะทอร์วาสแททิน ให้หยุดยาและปรึกษาแพทย์ทันที อะทอร์วาสแททินอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้
- ไม่ควรให้นมบุตรในระหว่างทานอะทอร์วาสแททิน
- หากคุณต้องมีการผ่าตัด รวมไปถึงผ่าตัดทางทันตกรรม ให้แจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบว่าคุณกำลังทานอะทอร์วาสแททิน
- ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับความปลอดภัยในการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในระหว่างการทานอะทอร์วาสแททิน แอลกอฮอล์จะไปเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงได้
หากลืมทานยาควรทำอย่างไร
ให้ทานยาแทนมื้อที่ลืมทันทีเมื่อนึกขึ้นได้ แต่หากพบว่าใกล้ถึงมื้อยาถัดไปน้อยกว่า 12 ชั่วโมงให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และกลับไปทานตามเวลาเดิม ไม่ควรทานยาเพิ่มสองเท่าเมื่อทดแทนมื้อที่ลืมไป
ผลข้างเคียงจากการใช้ยาคืออะไร
อะทอร์วาสแททินอาจส่งผลข้างเคียง แจ้งให้แพทย์ทราบหากพบว่าอาการและความรุนแรงของสิ่งต่อไปนี้ไม่หายไป:
- ท้องเสีย
- อาหารเจ็บหน้าอกบ่อยๆ
- มีแก๊ส
- ปวดข้อต่อ
- ขี้ลืมหรือสูญเสียความจำ
- สับสน
ผลข้างเคียงบางอย่างที่มีความรุนแรง เป็นอาการที่ไม่ปกติ ให้โทรแจ้งแพทย์หรือไปพบแพทย์ทันที:
- ปวดกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- หมดพลังงาน
- มีไข้สูง
- เจ็บหน้าอก
- คลื่นไส้
- เหนื่อยล้ามาก
- อ่อนเพลีย
- มีเลือดออกหรือมีรอยฟกช้ำที่ผิดปกติ
- ไม่อยากอาหาร
- ปวดที่หน้าท้องส่วนบนด้านขวา
- มีอาการคล้ายไข้หวัด
- ปัสสาวะสีเข้ม
- ผิวหรือตาเหลือง
- มีผื่นขึ้น
- ลมพิษ
- คัน
- หายใจหรือกลืนยุ่งยาก
- บวมบริเวณใบหน้า คอลิ่น ริมฝีปาก ตา มือ เท้า ข้อเท้าหรือขาท่อนล่าง
- เสียงแหบ
อะทอร์วาสแททินอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงอื่นๆ พบแพทย์หากมีอาการที่ผิดปกติขณะรับประทานยาดังกล่าว
ควรเก็บรักษายาและกำจัดยาที่ไม่ได้ใช้แล้วอย่างไร
ควรเก็ยบาไว้ในที่ปิดมิดชิด และห่างจากมือเด็กเอื้อมถึง เก็บยาในอุณหภูมิห้องและไม่ควรเก็บไว้ในที่ร้อนและชื้นเกินไป (ไม่ควรเก็บในห้องน้ำ)
ยาที่ไม่ได้ใช้แล้วควรกำจัดทิ้งด้วยวิธีที่พิเศษเพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้สัตว์เลี้ยง เด็กและคนอื่นๆหยิบไปทานได้ แต่ก็ไม่ควรกดทิ้งในชักโครก ทางที่ดีที่สุดในการกำจัดคือนำยากลับคืนโครงการคืนยากลับที่เดิม ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเกี่ยวกับการนำกลับมาใช้ใหม่หรือสถานที่กำจัดยา
สิ่งที่สำคัญคือต้องเก็บยาทุกชนิดให้ออกห่างจากสายตาและห่างไกลมือเด็ก และเก็บให้อยู่ในที่ในที่เปิดได้ยาก
ข้อมูลสำคัญอื่นๆที่ควรรู้
ไปตามแพทย์นัดทุกครั้ง แพทย์อาจสั่งตรวจบางอย่างเพิ่มเติมในระหว่างการรักษา โดยเฉพาะหากมีอาการที่อาจทำให้ตับเสียหาย
ก่อนได้รับการตรวจทุกชนิดให้แจ้งให้แพทย์ทราบว่าคุณกำลังทานอะทอร์วาสแททิน
ไม่ควรให้คนอื่นทานยาของคุณ จดยาทั้งชนิดมีใบสั่งแพทย์และไม่มีใบสั่งแพทย์ที่กำลังรับประทาน รวมถึงวิตามิน แร่ธาตุหรืออาหารเสริมอื่นๆ นำไปให้แพทย์ดูทุกครั้งที่ไปพบแพทย์หรือเมื่อต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
- https://www.nhs.uk/medicines/atorvastatin/
- https://www.rxlist.com/consumer_atorvastatin_lipitor/drugs-condition.htm
- https://www.rxlist.com/consumer_atorvastatin_lipitor/drugs-condition.htm
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก