มะเร็งสมอง (Brain Cancer) คือโรคทางสมองที่มีเซลล์มะเร็งเกิดขึ้นภายในเนื้อเยื่อสมอง เซลล์มะเร็งจะเติบโตจนเกิดเป็นก้อนเนื้อมะเร็งที่ขัดขวางการทำงานของสมอง เช่น การควบคุมกล้ามเนื้อ ความรู้สึก ความจำ และการทำงานของร่างกายตามปกติ
มะเร็งสมองเกิดจาก เนื้องอกในสมอง และประเภทของเนื้องอกในสมองที่พบบ่อยที่สุดมักมีชื่อตามประเภทของเนื้อเยื่อสมอง(รวมไปถึงมะเร็งที่ก้านสมอง) ที่ซึ่งเกิดขึ้นเป็นที่แรก
เนื้องอกในสมองมี 5 ประเภทได้แก่ gliomas, meningiomas, pituitary adenomas, vestibular schwannomas, and primitive neuroectodermal tumors
ชื่อเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงเซลล์ประเภทต่างๆในสมองปกติที่อาจกลายเป็นมะเร็งได้ เมื่อระดับของมะเร็งคู่กับชื่อเนื้องอก จะช่วยให้แพทย์เข้าใจถึงความรุนแรงของมะเร็งสมองได้ดียิ่งขึ้น ตัวอย่างเช่น gliomaระดับ3 เป็นเนื้องอกที่ลุกลาม ขณะที่ acoustic neuroma เป็นเนื้องอกที่รุนแรงน้อยระดับ 1
อย่างไรก็ตาม แม้แต่เนื้องอกที่ไม่เป็นอันตรายก็สามารถก่อให้เกิดปัญหาร้านแรงตามาได้ หากมีขนาดใหญ่พอที่จพทำให้เพิ่มแรงดันภายในกะโหลกศีรษะ หรือขวางโครงสร้างของเล้นเลือดหรือการไหลเวียนของน้ำไขสันหลัง
เนื้องอกในสมองขั้นต้นเกิดจากเนื้อเยื่อสมองหลายประเภท มะเร็งสมองระยะแพร่กระจายเกิดจากการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งจากอวัยวะอื่นไปยังสมอง อย่างไรก็ตามสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงจากเซลล์ปกติไปสู่เซลล์มะเร็ง ทั้งในส่วนของเนื้องอกในสมองระยะแพร่กระจายและเนื้องอกขั้นต้น ข้อมูลที่รวบรวมโดยนักวิจัยทางวิทยาศาสตร์แสดงให้เห็นว่าผู้คนที่มีปัจจัยเสี่ยงบางอย่างมีแนวโน้มที่จะเป็นมะเร็งสมอง
บุคคลที่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น การทำงานในโรงกลั่นน้ำมัน, ผู้ดูแลน้ำมันเครื่องบิน หรือสารเคมีเช่นเบนซิน, นักเคมี หรือคนงานในอุตสาหกรรมยาง มีอัตราการเกิดมะเร็งสมองสูงกว่าประชากรทั่วไป บางครอบครัวที่มีสมาชิกหลายคนเป็นมะเร็งสมอง แต่การถ่ายทอดทางพันธุกรรมยังไม่ได้รับการพิสูจน์ มีการแนะนำปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ เช่น การสูบบุหรี่, การได้รับรังสี และการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี แต่ก็ยังไม่หลักฐานพิสูจน์ว่าก่อให้เกิดมะเร็งสมอง รวมไปถึงการใช้โทรศัพท์มือถือ แม้ว่าบทความในสื่อและเว็บไซด์ จะอ้างว่าสารให้ความหวานแทนน้ำตาลจะทำให้เกิดมะเร็งสมอง แต่องค์การอาหารและยายืนยันว่าไม่ก่อให้เกิดมะเร็งสมองและยังมีการค้นพบจากการศึกษาทางพิษวิทยาและทางคลินิกมากกว่า 100 เรื่องเกี่ยวกับความปลอดภัยของสารให้ความหวานแทนน้ำตาล
เนื้องอกในสมองแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน แม้ว่าจะเกิดจากเนื้อเยื่อสมองประเภทเดียวกัน การกำนดระดับมะเร็งสมองขึ้นอยู่กับเซลล์เนื้องอกปรากฏในกล้องจุลทรรศน์อย่างไร อีกทั้งระดับมะเร็งสมองยังให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับอัตราการเติบโตของเซลล์ NCI ระดับของมะเร็งสมองมี 4 ระดับดังนี้:
มะเร็งสมองมีการจัดระยะตามประเภทและระดับของเซลล์ เนื่องจากมะเร็งดังกล่าวไม่ค่อยแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ ในขณะที่มะเร็งอื่นๆ เช่น มะเร็งเต้านม หรือมะเร็งปอดจะมีการจัดระยะตามชั้นตอนที่เรียกว่า TMN staging ซึ่งมีพื้นฐานมากจากตำแหน่งและการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง โดยทั่วไประยะของมะเร็งเหล่านี้เริ่มจากระยะที่ 0 ถึงระยะที่ 4 โดยระยะที่ 4 จะบ่งชี้ว่ามะเร็งได้แพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น
แม้ว่าจะมีสัญญาณเตือนในระยะแรกเพียงเล็กน้อย แต่สัญญาณและอาการแสดงที่พบบ่อยที่สุดของมะเร็งสมองอาการอาจมีอย่างน้อยหนึ่งอย่างต่อไปนี้:
เห็นภาพไม่ชัด
การตื่นตัวเปลี่ยนไป
หลับเยอะ
ความสามารถทางจิตใจลดลง และหรือวิตกกังวล
ปัญหาเกี่ยวกับความจำ
การพูดเปลี่ยนไป เช่น ออกเสียงลำบาก
บุคลิกภาพเปลี่ยนไป
เห็นภาพหลอน
อ่อนแรงเพียงส่วนเดียวของร่างกาย
มีปัญหาในการประสานงาน
ประสาทสัมผัสลดลง
การตรวจจินิจฉัยโรคมะเร็งสมองเกี่ยวข้องกับการซักประวัติ, ตรวจร่างกาย และผล CT หรือ MRI ของสมอง บางครั้งอาจมีการตัดชิ้นเนื้องสมองส่งตรวจ
การรักษามักจะกำกับโดยทีมแพทย์และออกแบบมาสำหรับผู้ป่วยแต่ละรายโดยเฉพาะ การรักษาอาจรวมไปถึงการผ่าตัด, ฉายแสงบำบัด หรือเคมีบำบัด ซึ่งมักรักษาร่วมกัน ผลข้างเคียงจากการรักษามีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง และผู้ป่วยจำเป็นต้องวางแผนกับทีมรักษาเพื่อทำความเข้าใจผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นและการพยากรณ์โรคของผู้ป่วยอย่างชัดเจน ขึ้นอยู่กับประเภทของมะเร็งสมองและภาวะสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย ผู้ป่วยโรคมะเร็งสมองมักมีการพยากรณ์โรคที่ไม่ค่อยดี ส่วนในเด็กมีการพยากรณ์โรคที่ค่อนข้างดี
การตรวจเบื้องตัน การซักประวัติทางการแพทย์และการตรวจร่างกาย ผลการโต้ตอบระหว่างการตรวจนี้จะเป็นตัวกำหนดเองว่าต้องทำการตรวจเฉพาะอย่างอื่นเพิ่มหรือไม่ เช่น การตรวจ CT scan เป็นการตรวจที่มักใช้ในการตรวจหามะเร็งสมอง, X-rays, MRI สมอง จะให้ภาพที่ละเอียดกว่าการทำ CT scan, การตัดชิ้นเนื้อสมองส่งตรวจเพื่อยืนยันการวินิจฉัย รวมไปถึงการตรวจเลือด หรือนำ้ไขสันหลัง เพื่อตรวจหาเซลล์ผิดปกติ หรือแรงดันในกะโหลกศีรษะ
แผนการรักษาขึ้นอยู่กับผู้ป่วยแต่ละราย โดยแพทย์เฉพาะทางด้านสมองจะทำการรักษาตามประเภท ตำแหน่ง ขนาดของเนื้องอกดังกล่าว รวมไปถึงอายุและภาวะสุขภาพของผู้ป่วยก็มีส่วนสำคัญในการวางแผนการรักษา ความปรารถนาของผู้ป่วย ดังนั้นผู้ป่วยควรปรึกษาหาทางเลือกในการรักษากับผู้ให้บริการด้านสุขภาพ
การผ่าตัด ฉายแสงบำบัด และเคมีบำบัด เป็นการรักษาหลักของมะเร็งสมอง อาจจะเป็นการรักษาร่วมกัน เช่น ทำการฉายแสงรักษาก่อนเพื่อลดขนาดของก้อนมะเร็ง จากนั้นจึงทำการผ่าตัด ร่วมกับการให้ยาเคมีบำบัด
ทางเลือกในการรักษาอื่น เช่น การรักษาด้วยความร้อน (Hyperthermia), ภูมิคุ้มกันบำบัด หรือการใช้ยาสเตียรอยเพื่อลดการอักเสบและลดการบวมของสมอง ซึ่งอาจรวมเข้าไปอยู่ในแผนการรักษา
มีหลายวิธีในการเยี่ยวยาตัวเองที่บ้าน ที่อ้างว่ามีประสิทธิภาพในการรักษามะเร็งสมอง ส่วนใหญ่เป็นการให้สารอาหาร หรืออาหารเสริม เช่น น้ำมันปลา chokeberry และอื่นๆอีกมากมาย ซึ่งส่วนใหญ่มีข้อมูลการวิจัยเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย ดังนั้นก่อนใช้สารประกอบดังกล่าวควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
ผลข้างเคียงจากการรักษามะเร็งสมองหลากหลายขึ้นอยู่กับแผนการรักษาและภาวะสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย ซึ่งการรักษาส่วนใหญ่มักพยายามให้เกิดผลข้างเคียงน้อยที่สุด บางรายผลข้างเคียงจากการรักษามะเร็งสมองรุนแรงมาก ดังนั้นจึงควรพูดคุยกันเกี่ยวกับความทนของผู้ป่วยต่อผลข้างเคียงจากการรักษามีมากน้อยแค่ไหน เช่น บางการผ่าตัดอาจเพิ่มอาการที่เป็นอยู่มากขึ้นและทำลายเซลล์สมองปกติ, เคมีบำบัดอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือผมร่วมได้ และฉายแสงบำบัดอาจทำให้ผิวหนังบริเวณที่ได้รับการฉายแสงมีสีคล้ำ ผมร่วง เป็นต้น
การรอดชีวิตจากการรักษามะเร็งสมองจะแตกต่างกันไปตามประเภทของมะเร็ง ตำแหน่งอายุ และภาวะสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย มีรายงานอัตราการรอดชีวิตมากกว่า 5 ปี ซึ่งแตกต่างกันไปตั้งแต่ร้อยละ 5-86 โดยไม่ว่าจะใช้แผนการรักษาแบบใดก็ตาม การฟื้นตัวจากการรักษามะเร็งสมองเป็นไปได้ แต่ในความเป็นจริงการฟื้นตัวที่สมบูรณ์ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยครั้ง อย่างไรก็ตามการรอดชีวิตมากกว่า 5 ปีในเด็กมีสูงถึงร้อยละ 75 บ่อยครั้งเป็นเพราะโรคเรื้อรังในผู้สูงอายุมีผลต่อผลลัพธ์ยกเว้นเนื้องอกระดับต่ำสุด
แม้ว่าจะไม่มีวิธีป้องกันโรคมะเร็งสมอง แต่การวินิจฉัยและการรักษาเนื้องอกในระยะเริ่มแรกที่มีแนวโน้มแพร่กระจายไปยังสมองก็ช่วยลดความเสี่ยงของการแพร่กระจายลงได้ ปัจจัยเสี่ยงที่เป็นไปได้สำหรับเนื้องอกในสมองขั้นต้น ได้แก่ การฉายรังสีที่ศีรษะ, การติดเชื้อเอชไอวี และสารพิษจากสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามยังไม่มีใครทราบสาเหตุที่แท้จริงของการเกิดมะเร็งสมอง โดยเฉพาะมะเร็งสมองขั้นต้นทำให้ไม่ทราบมาตรการป้องกันที่เฉพาะเจาะจง แม้ว่าจะมีบทความแนะนำว่าการรับประทานอาหารแบบแมคโครไบโอติก, การไม่ใช้โทรศัพท์มือถือ และวิธีการอื่นๆ จะช่วยป้องกันมะเร็งสมองได้ แต่ก็ยังไม่มีข้อมูลที่น่าเชื่อถือในการสนับสนุนคำกล่าวอ้างดังกล่าว
มะเร็งสมองอาจเกิดจากเซลล์สมองหลายชนิด หรือเกิดขึ้นเมื่อเซลล์มะเร็งจากส่วนอื่นของร่างกายแพร่กระจายมายังสมอง แท้ที่จริงมะเร็งสมองคือมะเร็งที่เกิดขึ้นโดนสมองเอง
ระดับของมะเร็งสมองจะบ่งบอกว่ามะเร็งมีความรุนแรงเพียงใด
ประเภทของมะเร็งสมองบ่งชี้ว่าเซลล์สมองชนิดใดก่อให้เกิดเนื้องอก
ระยะของมะเร็งสมองจะบ่งบอกถึงขอบเขตการแพร่กระจายของมะเร็ง
สาเหตุของมะเร็งสมองนั้นพิสูจน์ได้ยาก ควรหลีกเลี่ยงสารประกอบที่นำไปสู่การเกิดมะเร็ง
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/brain-tumor/symptoms-causes/syc-20350084
https://www.cancer.org.au/cancer-information/types-of-cancer/brain-cancer
