ยาดอมเพอริโดนเป็นยาแก้คลื่นไส้อาเจียน รวมไปถึงสามารถช่วยรักษาอาการปวดท้องหากคุณอยู่ในช่วงการรักษาในระยะสุดท้ายของโรค(palliative care) บางครั้งใช้ในการเพิ่มน้ำนมในคุณแม่ที่เลี้ยงลูกด้วยนมแล้วมีน้ำนมไม่พอ ปัจจุบันมีทั้งแบบชนิดเม็ดและชนิดน้ำที่ง่ายต่อการกลืน ชื่อทางการค้าที่เป็นที่รู้จักคือ Motilium
ข้อมูลสำคัญ
- คุณสามารถทานยาดอมเพอริโดนเมื่อต้องการที่มากถึง 3 เวลาต่อวัน
- ตัวยาจะออกฤทธิ์ได้ดีหากรับประทานก่อนอาหาร
- ผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยคือ อาการปากแห้ง
- ส่วนใหญ่มักจ่ายยาเพียงสั้นๆ ประมาณ 1 สัปดาห์
ใครที่สามารถใช้ยาดอมเพอริโดนได้บ้าง
ดอมเพอริโดนสามารถใช้ได้ในเด็กอายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป หรือบางครั้งในเด็กทารกหรือในเด็กเล็กสั่งโดยแพทย์เฉพาะทาง แต่ก็มีบางกรณีที่ดอมเพอริโดนไม่เหมาะสำหรับบางคน กรุณาแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาหากคุณ:
- เคยมีประวัติแพ้ยาดอมเพอริโดนหรือยาอื่นๆ
- น้ำหนักตัวต่ำกว่า 35 กก.
- มีภาวะที่เป็นสาเหตุของการเกิดลำไส้อุดตัน เช่น โรคโครห์น หรือ โรคถุงผนังลำไส้อักเสบ
- พึ่งเข้ารับการผ่าตัดทางช่องท้อง เช่น ผ่าตัดไส้เลื่อน หรือ การผ่าคลอด
- เคยมีประวัติเลือดออกในกระเพาะอาหาร หรือในลำไส้
- มีเนื้องอกที่ต่อมใต้สมอง
- มีปัญหาเกี่ยวกับตับ ไต หรือหัวใจ รวมไปถึงมีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
ดอมเพอริโดนอาจไม่เหมาะกับผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปี เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงสูง
วิธีใช้
- รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง โดยทานก็ต่อเมื่อมีอาการ
- ดอมเพอริโดนจะออกฤทธิ์ได้ดีหากรับประทานก่อนอาหาร ประมาณ 15-30 นาที
ชนิดเม็ด: ทานยาทั้งเม็ดและดื่มน้ำตาม ไม่ควรเคี้ยวหรือบดยา
ชนิดน้ำ: ในกล่องบรรจุยาจะมีอุปกรณ์ที่ใช้ในการตวงยาอยู่ เช่น กระบอกฉีดยา (Syringe) คุณควรใช้ตวงยาทุกครั้งเพื่อให้ได้ยาตามขนาดที่แพทย์กำหนด ไม่ควรใช้ช้อนรับประทานอาหาร
ขนาด
ในผู้ที่อายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป : รับประทาน 10 มก.(10 มล.ชนิดน้ำ) วันละ 3 เวลา หรือหากคุณมีอาการก็สามารถทานได้ทุก 8 ชม.
การลืมยา
หากลืมยา สามารถทานได้ทันทีที่นึกขึ้นได้ หากใกล้กับยามื้อถัดไปก็สามารถข้ามไปรับประทานยาในมื้อถัดไปตามเวลาได้เลย โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็นสองเท่า
การใช้ยาเกินขนาด
การรับประทานยาเกินขนาดเป็นอันตรายได้ ซึ่งอาจเกิดอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือเต้นเร็วผิดปกติ คุณควรไปโรงพยาบาล หรือโทรเรียกรถพยาบาลมารับเพื่อทำการรักษาต่อไป และควรนำยาดังกล่าวติดตัวไปให้แพทย์ดูด้วย
ผลข้างเคียง
เช่นเดียวกับยาอื่นๆ ดอมเพอริโดนอาจมีผลข้างเคียงได้ แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะเกิดผลข้างเคียง สัดส่วนประมาณ 1 ใน 100 คน จะมีอาการปากแห้ง ซึ่งเป็นผลข้างเคียงทั่วไปที่มักเกิดขึ้นและจะหายไปเอง
ผลข้างเคียงที่รุนแรง
ผลข้างเคียงที่รุนแรงพบได้น้อยมาก และหากเกิดขึ้นควรรีบไปพบแพทย์ ได้แก่:
- ภาวะที่กล้ามเนื้อหรือดวงตาเกิดการเคลื่อนไหวผิดปกติ หรือไม่สามารถควบคุมได้
- มีปัญหาในการปัสสาวะ
รีบโทร 1669 หาก:
- คุณเกิดอาการชัก
- มีอาการหัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดจังหวะ
ปฏิกิริยาการแพ้ที่รุนแรง
พบได้น้อยมากที่จะเกิดการแพ้ยาดอมเพอริโดนที่รุนแรง
รีบไปหน่วยฉุกเฉินหาก:
- คุณมีผื่นขึ้นตามผิวหนัง รวมไปถึงเกิดอาการคัน รอยแดง บวม ตุ่มน้ำ หรือผิวลอก
- หายใจไม่ออก
- รู้สึกแน่นหน้าอกหรือคอ
- พูดหรือหายใจลำบาก
- ปาก ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น หรือภายในลำคอบวม
คุณอาจเกิดอาการแพ้ที่รุนแรงและจำเป็นต้องรีบทำการรักษาในโรงพยาบาลอย่างเร่งด่วน
ซึ่งผลข้างเคียงทั้งหมดของดอมเพอริโดน สามารถอ่านได้ในใบกำกับยาในกล่องยาของคุณ
การแก้ไขผลข้างเคียงที่เกิดขึ้น
- อาการปากแห้ง – ลองเคี้ยวหมากฝรั่งที่ไม่มีน้ำตาล หรือจิบน้ำบ่อยๆ
หญิงตั้งครรภ์หรือคุณแม่ที่กำลังให้นมบุตร
ดอมเพอริโดนไม่ค่อยแนะนำให้ใช้ในสตรีตั้งครรภ์
ดอมเพอริโดนกับการให้นมบุตร
มักไม่แนะนำให้ใช้ดอมเพอริโดนในคุณแม่ที่กำลังให้นมบุตร เพราะตัวยาสามารถผ่านน้ำนมได้แต่ในปริมาณเล็กน้อย คุณสามารถปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการใช้ยาขณะให้นมบุตรได้ หากลูกของคุณเกิดก่อนกำหนด หรือมีน้ำหนักแรกคลอดต่ำกว่าเกณฑ์ หรือมีปัญหาทางสุขภาพ ยิ่งควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยาร่วมกับยากันชัก
บางครั้งมีการใช้ดอมเพอริโดนในการเพิ่มปริมาณน้ำนมของคุณแม่ อย่างไรก็ดีมีบางหลักฐานยืนยันว่ายาดอมเพอริโดนสามารถทำให้เด็กมีภาวะหัวใจเต้นผิดปกติ ฉะนั้นควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับประโยชน์และความเสี่ยงที่เป็นไปได้จากการรับประทานยาดอมเพอริโดนขณะให้นมบุตร
หากคุณใช้ยาดอมเพอริโดนขณะให้นมบุตรและสังเกตเห็นสิ่งผิดปกติกับลูกน้อยของคุณ เช่น นอนหลับมากกว่าปกติ ควรปรึกษาแพทย์ทันที
ควรแจ้งให้แพทย์ทราบหาก:
- คุณกำลังวางแผนที่จะมีบุตร
- กำลังตั้งครรภ์
- กำลังให้นมบุตร
ข้อควรระวังเมื่อใช้ร่วมกับยาอื่น
ยาบางตัวกับดอมเพอริโดนอาจเกิดปฏิกิริยาต่อกันของยาได้ โดยอาจจะไปเพิ่มผลข้างเคียงของยาได้
แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบหากคุณกำลังใช้ยา:
- ยาต้านเศร้า (antidepressants) หรือยารักษาอาการทางจิต
- ยาปฏิชีวนะ หรือยารักษาเชื้อรา
- ยารักษาโรคมาลาเรีย
- ยารักษาการติดเชื้อ HIV
- ยารักษาโรคหัวใจ หรือยาลดความดันโลหิต
- ยาสำหรับรักษาโรคมะเร็ง หรือกำลังเข้ารับการรักษาโรคมะเร็ง
จะปลอดภัยไหมหากรับประทานร่วมกับยาบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน
ดีที่สุดคือการรับประทานยาเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง หากใช้ยาดอมเพอริโดนไม่ได้ผล แพทย์สามารถแนะนำยาตัวอื่นแก่คุณได้
การผสมยาดอมเพอริโดนกับยาสมุนไพรหรืออาหารเสริม
สมุนไพรบางอย่างอาจทำให้ผลข้างเคียงแย่ลงได้ ควรปรึกษาเภสัชกรก่อนการใช้ยาสมุนไพร
สิ่งสำคัญ
แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรหากคุณกำลังรับประทานยาตัวอื่นอยู่ เช่น สมุนไพร วิตามิน หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก