

Hyperventilation คือ
โรคหายใจเร็ว หรือการหายใจเร็วเกินไปในบางกรณี ผู้ที่เป็นภาวะหายใจเกินอาจหายใจลึกกว่าปกติ การหายใจของเรานั้นเป็นไปอย่างอัตโนมัติ ปกติแล้ว เราจะหายใจ 12-15 ครั้งใน 1 นาที
การหายใจปกติจะทำให้ออกซิเจนเข้าสู่ปอด และคาร์บอนไดออกไซด์ออกไป หากเป็นผู้ที่มีภาวะหายใจเร็ว แก๊สเหล่านี้จะไม่สมดุลกัน ร่างกายจะขจัดคาร์บอนไดออกไซด์ไปมากกว่าที่ควร
เมื่อคาร์บอนไดออกไซด์ในร่างกายต่ำ จะทำให้ความเป็นกรดด่างของเลือดเปลี่ยนไป และทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นเบส ซึ่งทำให้ผู้ป่วยอ่อนแรง หรือเป็นลม
อาการ
อาการของภาวะหายใจเร็วทำให้ระดับคาร์บอนในร่างกายลดต่ำลง ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการเหล่านี้
- วิงเวียนศีรษะ
- เหน็บชาที่นิ้วมือ
- หัวใจเต้นแรง
- รู้สึกว่าอาอากาศไม่เข้าปอด
- ปวดหัว
- วิตกกังวล
สาเหตุ
ภาวะหายใจเกินไม่ใช่โรค แต่เป็นอาการที่เกิดจากอารมณ์
สาเหตุที่เป็นไปได้มีดังนี้:
กลัว ตื่นตระหนก หรือเครียด
หนึ่งในสาเหตุของภาวะหายใจเกินเกิดขึ้นจากภาวะอารมณ์ เช่น ตื่นตระหนก กลัว หรือวิตกกังวล จากการศึกษาพบว่า สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะหายใจเกินมากที่สุดคือ ความกลัว
การติดเชื้อ
การติดเชื้อในร่างกายบางชนิดทำให้เกิดภาวะหายใจเกินได้ เช่น ปอดบวม สามารถทำให้ปอดบวม และมีของเหลวอยู่ในปอด ซึ่งทำให้หายใจเร็วขึ้น
การบาดเจ็บที่ศีรษะ
สมองเป็นอวัยวะสำคัญที่ควบคุมการหายใจ หากสมองได้รับบาดเจ็บจะสามารถทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงของระดับการหายใจได้ รวมไปถึงภาวะหายใจเกินด้วย
อาการอื่น ๆ ของการบาดเจ็บที่ศีรษะ เช่น ปวดหัว คลื่นไส้ และสับสน ผู้ที่มีการบาดเจ็บที่ศีรษะรุนแรงควรพบแพทย์ทันที
โรคปอด
โรคปอดบางอย่าง เช่น โรคหลอดลมอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) และหอบหืด สามารถทำให้หายใจลำบากได้ ทางเดินหายใจอาจจะแคบ ทำให้อากาศเข้าไปในปอดได้ยาก ซึ่งทำให้หายใจเร็วขึ้น
หากโรคปอดทำให้เกิดภาวะหายใจเกิน อาการอาจมีดังนี้ หายใจมีเสียงวี๊ด เจ็บหน้าอก และไอ
ภาวะเลือดเป็นกรด (Diabetic Ketoacidosis)
ภาวะเลือดเป็นกรดเป็นอาการแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน เกิดขึ้นได้เมื่อร่างกายไม่ได้รับอินซูลินอย่างเพียงพอ และเผาผลาญไขมันแทน
หากร่างกายใช้ไขมันนานเกินไป คีโตนจะก่อตัวขึ้นในร่างกาย ภาวะหายใจเกินเป็นอาการหนึ่งของภาวะเลือดเป็นกรด อาการอื่น ๆ ได้แก่ คลื่นไส้ กระหายมากเกินไป และฉี่บ่อย
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ เลือดเป็นกรด
โรคจากการขึ้นที่สูง
เมื่อคน ๆ หนึ่งอยู่ที่สูง ความกดอากาศ และระดับออกซิเจนจะลดลง ซึ่งทำให้หายใจลำบากขึ้น
ที่ที่สูง ปอดจะทำงานหนักขึ้นเพื่อให้ได้ออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย ที่ความสูงประมาณ 8000 ฟุต ระดับออกซิเจนที่ต่ำอาจก่อให้เกิดปัญหากับการหายใจ ซึ่งรวมไปถึงภาวะหายใจเกิน
ในบางคน ภาวะหายใจเกินอาจเริ่มขึ้นที่ความสูงต่ำกว่า 8,000 ฟุต เช่น ผู้ที่เป็นโรคหอบหืด
การรักษา
การรักษาภาวะหายใจเกิน คือ การทำให้หายใจช้าลง และหายใจเป็นปกติ
แพทย์มีเป้าหมายที่จะรักษาสาเหตุของการเกิดการหายใจเกินเพื่อป้องกันการเกิดขึ้นอีกครั้งในอนาคต ตัวอย่าง เช่น การรักษาโรคที่ทำให้เกิดการหายใจเกิน เช่น ภาวะเลือดเป็นกรด
หากภาวะหายใจเกินเกิดจากปัญหาทางจิตใจ เช่น ความกลัว ความวิตกกังวล หรือความตื่นตระหนก การรักษาอาจมีดังนี้:
- ยาต้านวิตกกังวล
- การบำบัดทางพฤติกรรม (CBT)
- หารคุยกับนักจิตวิทยา
การดูแลตัวเองที่บ้าน
หากภาวะหายใจเกิดมีอาการไม่มาก และเกิดขึ้นจากความเครียด และวิตกกังวล การดูแลตัวเองที่บ้านก็เพียงพอแล้วที่จะทำให้การหายใจกลับมาเป็นปกติ
วิธีการดูแลตัวเองที่บ้านมีดังนี้:
- การหายใจที่ท้อง โดยโฟกัสกับการใช้กระบังลมหายใจมากกว่าใช้หน้าอกหายใจ
- การหายใจผ่านจมูก ทำได้โดยการปิดจมูกข้างนึง แล้วหายใจเข้าอีกข้างนึง
- นอนลง ถอดเสื้อผ้าที่ทำให้หายใจไม่สะดวกออก เช่น เข็มขัด เนคไท หรือเสื้อชั้นในที่รัดแน่น แล้วผ่อนคลาย
- ทำสมาธิแล้วหายใจช้า ๆ
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ประโยชน์ของการนั่งสมาธิ
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก