ผู้ที่มีอาการเมารถ เมาเรือ หรือเมาเครื่องบิน (Motion Sickness) คือภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว ทำให้เหงื่อออก คลื่นไส้ และอาเจียน ผู้หญิงและเด็กมีโอกาสเป็นได้มากกว่า แต่มันก็สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน คุณสามารถนำขั้นตอนต่าง ๆ ไปใช้ในขณะที่จะเดินทางเพื่อลดความเสี่ยงในการป่วย ยาแก้คลื่นไส้ เช่น scopolamine สามารถช่วยได้
ภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหวเกิดขึ้นเมื่อสมองของคุณไม่เข้าใจข้อมูลที่ถูกส่งมาจากตา หู และร่างกาย การเคลื่อนไหวมาก ๆ เช่น ในรถ บนเครื่องบิน บนเรือ หรือแม้กระทั่งเครื่องเล่นต่าง ๆ ในสวนสนุก สามารถทำให้คุณรู้สึก ไม่สบาย ตัวเย็น หรือไม่สบายท้อง บางคนอาเจียน เมารถ เมาเรือ เมาเครื่องบินถือเป็นภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว
ประมาณ 1 ใน 3 ของมนุษย์เคยมีภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว ผู้หญิงและเด็กที่มีอายุ 2-12 ปี อยู่ในกลุ่มที่มีความเสี่ยงที่สุด อย่าไรก็ตาม อาการนี้เกิดขึ้นได้กับทุกคน
ปัจจัยเหล่านี้เพิ่มโอกาสที่จะทำให้เกิดภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว:
ครอบครัวมีประวัติป่วยจากภาวะนี้
ยาคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน
ความผิดปกติในหู
การตั้งครรภ์
สมองได้รับสัญญาณมาจากส่วนรับความเคลื่อนไหวของร่างกาย ตา หูชั้นใน กล้ามเนื้อ และข้อต่อ เมื่อส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเหล่านี้ส่งสัญญาณที่ขัดแย้งกัน สมองของคุณจะไม่สามารถรับรู้ได้ว่าคุณกำลังหยุดนิ่งหรือเคลื่อนไหวอยู่ การเกิดความสับสนของสมองทำให้รู้สึกป่วย
ตัวอย่างเช่น เมื่อเราขับรถ:
ตาของเรามองเห็นต้นไม้ที่ผ่านและป้ายต่าง ๆ เคลื่อนที่
หูรู้สึกถึงการเคลื่อนไหว
กล้ามเนื้อและข้อต่อรับรู้ว่าคุณกำลังนั่งนิ่ง ๆ อยู่
สมองรับรู้ถึงข้อความเหล่านี้ที่ไม่มีความเชื่อมโยงกัน
การกระทำที่กระตุ้นการเกิดภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว:
การเล่นเครื่องเล่นที่สวนสนุกและประสบการณ์เสมือนจริงต่าง ๆ
อ่านขณะที่กำลังเคลื่อนที่
โดยสาร เรือ รถ รถไฟ หรือเครื่องบิน
วิดิโอเกมส์และหนังต่าง ๆ
ภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหวสามารถเกิดขึ้นได้โดยที่ไม่รู้ตัว คุณอาจจะรู้สึกสบายดีแล้วสักพักก็มีอาการเหล่านี้:
เหงื่อออก
เหนื่อย
ระคายเคือง
ไม่สามารถจดจ่อได้
น้ำลายเยอะขึ้น คลื่นไส้ และอาเจียน
หายใจไวหรือต้องการอากาศ
คุณมีทางเลือกที่จะป้องกันหรือรักษษภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหว ดังนี้:
ยาแก้แพ้ (Antihistamines): ปกติแล้วใช้ในการรักษาการแพ้ แต่ก็สามารถช่วยป้องกันและบรรเทาอาการของภาวะป่วยจากการเคลื่อนไหวได้ อย่างไรก็ตามต้องเป็นชนิดที่ทำให้ง่วงเท่านั้น
แผ่นแปะ: Scopolamine ชนิดแผ่นแปะหรือชนิดรับประทานสามารถป้องกันการคลื่นไส้และอาเจียนได้ โดยการแปะแผ่นนี้ไว้หลังหู 4 ชั่วโมงก่อนการเดินทาง หลังจาก 3 วัน คุณสามารถลอกแผ่นแปะออกแล้วเปลี่ยนแผ่นใหม่ได้ ยาชนิดนี้ทำให้ปากแห้งและใช้ได้แค่กับผู้ใหญ่เท่านั้น
การทำสิ่งเหล่านี้จะช่วยป้องกันหรือบรรเทาอาการได้:
สมุนไพร: ดมกลิ่นใบมินต์ ขิง หรือลาเวนเดอร์ อมลูกอมที่ทำด้วยใบมินต์หรือขิง
อาหารและเครื่องดื่ม: ดื่มน้ำมาก ๆ เลือกรับประทานอาหารประเภทแป้ง ไขมันต่ำ และอาหารอ่อนก่อนออกเดินทาง หลีกเลี่ยงอาหารมื้อหนักและมัน เผ็ด หรืออาหารที่มีกรดมาก ที่จะทำให้ไม่สบายท้อง ห้ามดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์หรือสูบบุหรี่
อากาศที่สดชื่น: เปิดแอร์ให้ตรงกับตัวเองหรือเปิดหน้าต่างรถ
มองไกล ๆ: ไม่ใช้มือถือ แท็บเล็ต หรืออ่านหนังสือ ให้มองไปไกล ๆ หรือมองท้องฟ้าแทน
เอนหลัง: เอนตัวลงแล้วหลับตา
กดจุด: ใส่สายรัดข้อมือที่ใช้กดจุดได้
หันหน้าไปทางเดียวกับที่ยานพาหะนะเคลื่อนที่ไป ที่นั่งก็ช่วยลดการรบกวนการเคลื่อนไหวได้
เรือ: นั่งตรงกลางเรือ บนดาดฟ้า
รถเมล์: เลือกที่นั่งติดหน้าต่าง
รถยนต์: เลือกนั่งด้านข้างคนขับ
เรือสำราญ: เลือกที่ห้องโดยสารด้านหน้าหรือกลางเรือ เลือกชั้นล่าง
เครื่องบิน: นั่งที่นั่งบริเวณปีก
รถไฟ: เลือกที่นั่งติดหน้าต่าง
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก