ผิวซีด (Pale) หมายถึงสีผิวมีความสว่างมากกว่าปกติหรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่าผิวขาวซีด ซึ่งอาการนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับคนที่มีสีผิวแบบใดก็ตาม
สำหรับผู้ที่มีอาการหน้าซีดอาจทำให้บริเวณฐานเล็บมีผิวสว่างขึ้นหรือกลายเป็นสีขาว นอกจากนี้ยังทำให้สีของริมฝีปาก เหงือกและลิ้นเปลี่ยนไปด้วย
อาการหน้าซีดเกิดขึ้นเนื่องจากสารสีแดงของเม็ดเลือดแดงหรือฮีโมโกลบินที่ผิวหนังบนใบหน้ามีออกซิเจนไม่เพียงพอ ฮีโมโกลบินคือโปรตีนที่อยู่ในเซลล์เม็ดเลือดเเดงที่ทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจน ซึ่งมีหลายสาเหตุที่ทำให้ระดับฮีโลโกลบินลดลง
อาการผิวซีดมีความแตกต่างจากระดับเม็ดสีผิวที่ลดลง
บางกรณีผิวซีดอาจเป็นโรคทางพันธุกรรมเช่นโรคผิวเผือกและโรคผิวด่างที่ส่งผลต่อเม็ดสีผิว นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงของเม็ดสีผิวอาจเกิดจากความเสียหายของผิวหนังเช่นผิวไหม้หรืออาการบาดเจ็บซึ่งในกรณีนี้มีความเกี่ยวข้องกับเซลล์ที่ทำให้เกิดสีผิวที่ชื่อว่าเซลล์เมลาโนไซต์
โรคโลหิตจางหมายถึงกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นเนื่องจากภายในเลือดมีเซลล์เม็ดเลือดแดงที่มีสุขภาพดีไม่เพียงพอ ในเซลล์เม็ดเลือดเเดงประกอบไปด้วยฮีโมโกลบินที่ทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจน ถ้าหากฮีโมโกลบินมีออกซิเจนไม่เพียงพอส่งผลทำให้เกิดอาการซีดได้
ภาวะโลหิตจางประเภทขาดธาตุเหล็กเป็นประเภทของโรคโลหิตจางที่พบส่วนใหญ่ ซึ่งเกิดในคนที่มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอ โดยสามารถเกิดขึ้นเมื่อร่างกายไม่สามารถดูดซึมธาตุเหล็กได้ตามปกติหรือเมื่อมีเลือดออกจนทำให้ปริมาณธาตุเหล็กลดลง
โรคโลหิตจางชนิดอื่นๆได้แก่
โรคบางชนิดอย่างเช่นโรคมะเร็งสามารถทำให้เกิดภาวะโลหิตจางได้เช่นกัน และอาจมีอาการรุนเเรงมากขึ้นหลังจากมีเลือดออกมาก
สำหรับผู้ที่เป็นโรคโลหิตจางอาจรู้สึกเหนื่อยและหายใจสั้น ซึ่งโรคโลหิตจางจำเป็นต้องรักษาโดยเเพทย์ ดังนั้นผู้ใดที่สังเกตุพบอาการโลหิตจาง ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษา
อาการเลือดออกทุกประเภททำให้ธาตุเหล็กที่กักเก็บอยู่ในร่างกายและเซลล์เม็ดเลือดเเดงลดลงจึงเป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการผิวซีด
อาการเลือดออกที่รุนเเรงอย่างมากเป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการตัวซีดจึงควรไปพบเเพทย์ทันที ถ้าหากผู้ป่วยยังคงมีอาการเลือดไหลไม่หยุดอาจเป็นอันตรายต่อชีวิตได้ดังนั้นผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน
ตัวอย่างของอาการเลือดออกที่สามารถทำให้เกิดอาการผิวซีดมีดังต่อไปนี้
ภาวะขาดสารอาหารอย่างรุนเเรงสามารถทำให้ร่างกายผลิตเซลล์เม็ดเลือดได้ยากมากขึ้นทำให้เกิด อาการตัวซีด ผิวซีด
ภาวะโลหิตจางจากการขาดวิตามินเกิดขึ้นในคนที่มีระดับวิตามินบี 12 ไม่เพียงพอหรือเรียกว่าภาวะขาดแคลนโฟเลต สำหรับผู้ป่วยโรคโลหิตจางประเภทนี้จะมีอาการผิวขาวซีดและรู้สึกเหนื่อยมาก
ภาวะขาดเเคลนวิตามินบี 12 สามารถเกิดขึ้นเมื่อระบบทางเดินอาหารไม่สามารถดูดซึมวิตามินได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
แพทย์สามารถทำการวินิจฉัยด้วยการทดสอบว่าผู้ป่วยมีภาวะขาดเเคลนวิตามินหรือไม่ ในขณะที่ผู้ป่วยสามารถทานวิตามินเป็นอาหาเสริมได้ แต่อย่างไรก็ตามการเกิดภาวะขาดเเคลนสารอาหารบางประเภทมีสาเหตุเกิดจากการดูดซึมอาหารมากกว่าภาวะขาดเเคลนสารอาหาร สำหรับผู้ใดก็ตามที่สังเกตุว่ามีอาการของภาวะขาดเเคลนวิตามิน ควรไปพบเเพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยโรคต่อไป
มีการติดเชื้อหลายประเภทที่ทำให้เกิดอาการตัวซีดได้
หนึ่งในการติดเชื้อที่ร้ายเเรงมากที่สุดคือการติดเชื้อแบคทีเรียในร่างกาย ซึ่งเป็นการติดเชื้อที่เกิดขึ้นเมื่อมีเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่กระเเสเลือดและถ้าหากเชื้อแบคทีเรียเข้าไปทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดงเเล้วจะทำให้เกิดอาการผิวซีดได้ โดยการติดเชื้อแบคทีเรียในกระเเสเลือดจำเป็นต้องรักษาทันที โดยส่วนใหญ่มักรักษาด้วยยาปฏิชีวนะเเละนอนพักฟื้นอยู่ในโรงพยาบาล
นอกจากนี้อาการผิวซีดอาจมีสาเหตุดังต่อไปนี้
ภาวะอ่อนเเรงเเละเหนื่อยล้าทำให้มีอาการผิวซีดได้ อย่างไรก็ตามข้อมูลจากงานวิจัยยังไม่พบส่วนที่เกี่ยวข้องกัน ผู้เขียนงานวิจัยปี 2013 ระบุว่าอาการอ่อนล้าสามารถทำให้เกิดอาการตาเเดงและตาโปนได้
สำหรับอาการอ่อนล้าหมดเเรงในบางกรณีโดยเฉพาะอาการอ่อนล้ารุนเเรงอาจเป็นอาการของโรคบางชนิดอย่างเช่นโรคโลหิตจาง
ความผิดปกติของการหายใจเช่นโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) เป็นสาเหตุทำให้ระดับออกซิเจนในเลือดลดลงและทำให้เกิดอาการผิวซีด
ความผิดปกติของการหายใจทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถรับออกซิเจนได้อย่างเพียงพอ ซึ่งส่งผลทำให้เกิดอาการผิวซีด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรังและโรคมะเร็งปอดเป็นตัวอย่างของโรคที่ทำให้เกิดอาการผิวซีด
ภาวะหายใจสั้นที่เกิดจากโรคหอบหืดเฉียบพลันหรืออาการเเพ้รุนเเรงสามารถทำให้เกิดภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำได้ นอกจากนี้ผู้ป่วยบางรายอาจมีผิวสีฟ้าเกิดขึ้นร่วมด้วยซึ่งเรียกอาการนี้ว่าอาการผิวเขียวคล้ำเนื่องจากการขาดออกซิเจน
อาการหายใจลำบากที่รุนเเรงทำให้เกิดภาวะผิวซีดได้เนื่องจากผู้ป่วยได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ ดังนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยออกซิเจนภายใต้การดูแลของแพทย์
สำหรับผู้ใดก็ตามที่เคยมีอาการหายใจลำบากเฉียบพลันควรได้รับการรักษาทางทีมแพทย์โดยทันที
เป็นส่วนน้อยมากที่ความผิดปกติทางพันธุกรรมส่งผลกระทบต่อเซลล์เม็ดเลือดเเดงหรือฮีโมโกลบินโดยเฉพาและทำให้เกิดอาการผิวซีดเรื้อรัง โดยทั่วไปเเล้วผู้ป่วยจะมีผิวซีดตลอดชีวิต
หนึ่งในความผิดปกติที่เกิดขึ้นได้แก่ผู้ที่ภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD เป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นในเพศชายและทำให้เม็ดเลือดแดงสลายตัวถาวรส่งผลทำให้เกิดภาวะโลหิตจางที่เกิดจากการแตกทำลายของเม็ดเลือดแดง ผู้ที่เป็นโรคนี้จะมีผิวซีดมากและรอบดวงตาเป็นสีเหลือง
ผู้ที่มีอาการพร่องเอนไซม์ G6PD ส่วนใหญ่มักได้รับการกระตุ้นจากปัจจัยบางอย่างเช่นการทานถั่วปากอ้า ดังนั้นควรหยุดทานถั่วปากอ้าเป็นประจำเพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะที่ผิดปกตินี้
โรคมะเร็งบางชนิดสามารถทำให้เกิดอาการผิวซีด ตัวอย่างเช่นโรคมะเร็งปอดสามารถทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการหายใจลำบากและส่งผลทำให้เกิดภาวะขาดแคลนออกซิเจน
นอกจากนี้โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวหรือลูคีเมียยังส่งผลต่อความสามารถในการผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งส่งผลทำให้เกิดผิวซีดและระดับออกซิเจนลดลง
หากผู้ป่วยแค่มีผิวซีดแต่ไม่มีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วยอาจจะไม่จำเ็นต้องไปพบแพทย์ในทันที อาการอาจจะดีขึ้นเองได้ แต่หากเกิดอาการซีด ตาเหลือง เหงือกซีด มือซีด และผิวซีดเป็นระยะเวลานาน รวมถึงมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วยควรไปปรึกษาแพทย์
หากอาการดังนี้เกิดขึ้นควรไปพบแพทย์โดยด่วน:
หลายคนสามารถมีอาการผิวซีดเกิดขึ้นกับตัวเองได้เมื่อฮีโมโกบินหรือออกซิเจนในร่างกายน้อยเกินไป
แต่ทั้งนี้อาการซีดอาจเป็นอาการของปัญหาสุขภาพที่รุนแรงได้ ดังนั้นควรหมั่นตรวจเชคตัวเองเพื่อให้มีสุขภาพดีอยู่เสมอ
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก