หากคุณมีปัญหาในการนอนหลับอยู่เป็นประจำ (นอนไม่หลับ) โปรดไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้อง การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้คุณนอนไม่หลับ บางครั้งสามารถค้นหา และรักษาสาเหตุแฝง เช่น ปัญหาด้านสุขภาพอื่นๆ หรือความผิดปกติของการนอนหลับได้ ซึ่งเป็นแนวทางที่มีประสิทธิภาพมากกว่าการรักษาอาการของโรคนอนไม่หลับด้วยตนเอง
การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผ่านการบำบัดพฤติกรรมทางปัญญาโดยทั่วไปแล้วเป็นการรักษาการนอนไม่หลับอย่างต่อเนื่องที่ดีที่สุด การนอนตามกำหนดเวลา ออกกำลังกายเป็นประจำ หลีกเลี่ยงคาเฟอีน และงีบหลับตอนกลางวัน และการควบคุมความเครียดก็อาจช่วยได้ แต่มีบางครั้งที่การเพิ่มยานอนหลับตามใบสั่งแพทย์อาจช่วยให้คุณได้พักผ่อนอย่างเต็มที่
ยานอนหลับที่ต้องสั่งโดยแพทย์ทั้งหมดมีความเสี่ยง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีอาการป่วยบางอย่าง เช่น โรคตับ หรือโรคไต โปรดปรึกษาแพทย์หากมีอาการนอนไม่หลับที่ผิดปกติ หรือเรื้อรัง
นี่คือข้อมูลเกี่ยวกับยานอนหลับตามใบสั่งแพทย์บางส่วนที่ใช้ทั่วไปในการรักษา
ประเภทของยานอนหลับที่ต้องสั่งโดยแพทย์
ยานอนหลับที่ต้องสั่งโดยแพทย์สามารถช่วยให้คุณนอนหลับได้ง่ายขึ้น หรือหลับได้นานขึ้น หรือทั้งสองอย่าง ความเสี่ยง และประโยชน์ของยานอนหลับตามใบสั่งแพทย์ต่างๆ อาจแตกต่างกัน ทั้งนี้แพทย์จะเป็นผู้เลือกให้กับคุณตามความเหมาะสมต่างๆ
แพทย์จะเริ่มซักถามรายละเอียดปัญหา รวมทั้งการทดสอบบางอย่าง เพื่อค้นหาเงื่อนไขพื้นฐานที่อาจทำให้นอนหลับยาก
ยานอนหลับมีหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นเม็ด น้ำ หรือแคปซูล ทั้งนี้การใช้ยานอนหลับจะถูกจำกัดในด้านปริมาณ และระยะเวลา เพราะมีความเสี่ยงหากได้รับยาในปริมาณมากเกินไป
ยานอนหลับตามใบสั่งแพทย์มีดังนี้
ชนิดของยานอนหลับ | ช่วยให้คุณหลับง่าย | ช่วยให้คุณหลับได้นานขึ้น | สามารถทำให้เกิดการพึ่งพาได้ |
Doxepin (Silenor) | ✔ | ||
Estazolam | ✔ | ✔ | ✔ |
Eszopiclone (Lunesta) | ✔ | ✔ | ✔ |
Ramelteon (Rozerem) | ✔ | ||
Temazepam (Restoril) | ✔ | ✔ | ✔ |
Triazolam (Halcion) | ✔ | ✔ | |
Zaleplon (Sonata) | ✔ | ✔ | |
Zolpidem (Ambien, Edluar, Intermezzo, Zolpimist) | ✔ | ✔ | |
Zolpidem extended release (Ambien CR) | ✔ | ✔ | ✔ |
Suvorexant (Belsomra) | ✔ | ✔ | ✔ |
ผลข้างเคียงของยานอนหลับ
ยานอนหลับโดยทั่วไปสามารถทำให้เกิดผลข้างเคียงดังต่อไปนี้ได้
- วิงเวียนศีรษะ หรือหน้ามืด
- ปวดศีรษะ
- ปัญหาทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย คลื่นไส้
- ง่วงนอนนานขึ้น
สำหรับอาการแพ้อย่างรุนแรงได้แก่
- ง่วงซึมตลอดวัน
- ปัญหาหน่วยความจำระหว่างวัน
- มีผลกดประสาท
บางครั้งยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์ซึ่งส่วนใหญ่ใช้รักษาอาการซึมเศร้าอาจบรรเทาอาการนอนไม่หลับได้ เมื่อรับประทานในปริมาณที่น้อยลง แม้ว่าจะไม่ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลาย
ตัวอย่าง ได้แก่
- อะมิทริปไทลีน
- เมอร์ตาซาพีน
- ทราโซโดน
ผลข้างเคียงของยากล่อมประสาทที่มีผลกดประสาทได้แก่
- วิงเวียนศีรษะ
- ปวดศีรษะ
- ง่วงนอนเป็นเวลานาน
- ปากแห้ง
- คลื่นไส้
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ
- น้ำหนักมากขึ้น
- ความจำไม่ดี
- ท้องผูก
นี่เป็นเพียงผลข้างเคียงบางประการของการใช้นานอนหลับ อาจจะไม่ครอบคลุม ดังนั้นหากเกิดความผิดปกติใดๆ ที่เกิดจากการใช้ยานอนหลับ ควรไปพบแพทย์อย่างเร่งด่วน
ข้อควรระวังของการใช้ยานอนหลับ
ยานอนหลับที่ต้องสั่งโดยแพทย์ และยาแก้ซึมเศร้าบางชนิดอาจไม่ปลอดภัยหากคุณกำลังตั้งครรภ์ ให้นมบุตร หรือการใช้ในผู้สูงอายุ การใช้ยานอนหลับอาจเพิ่มความเสี่ยงของการหกล้ม และการบาดเจ็บในผู้สูงอายุ ดังนั้นแพทย์อาจจะลดปริมาณลงในผู้สูงอายุ
ภาวะสุขภาพบางอย่าง เช่น โรคไต ความดันโลหิตต่ำ ปัญหาจังหวะการเต้นของหัวใจ (ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ) หรือประวัติการชัก อาจมีผลในการตัดสินใจเลือกยาของแพทย์ที่เหมาะสมกับคุณ
ยานอนหลับควรใช้ต่อเมื่อพยายามนอนหลับด้วยวิธีปกติอย่างเต็มประสิทธิภาพแล้วแต่ไม่สำเร็จ จึงควรเข้าพบแพทย์เพื่อให้ช่วยเหลือ ซึ่งโดยทั่วไปแล้วแพทย์จะสั่งจ่ายยานอนหลับ เพื่อให้คุณนอนหลับได้ดีขึ้น
รับการประเมินทางการแพทย์ ก่อนที่คุณจะใช้ยานอนหลับ ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายอย่างละเอียด บ่อยครั้งแพทย์ของคุณอาจสามารถหาสาเหตุของอาการนอนไม่หลับของคุณได้ หากคุณกำลังใช้ยานอนหลับนานกว่าสองสามสัปดาห์ ให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับตารางติดตามผลที่เหมาะสมเพื่อปรึกษาเรื่องยาของคุณ
รับประทานยานอนหลับตามฉลาก หรือคำแนะนำของแพทย์ และเภสัชกรอย่างเคร่งครัด ควรรับประทานก่อนนอนเท่านั้นเพราะยานอนหลับจะทำให้คุณรู้สึกง่วงหรือเวียนศีรษะในระหว่างวัน ดังนั้นก่อนใช้ยานอนหลับควรมั่นใจว่าคุณจะสามารถนอนหลับได้อย่างเต็มที่ 7-8 ชั่วโมง โดยที่ไม่มีภารกิจใด
ห้ามใช้แอลกอฮอล์ในระหว่างใช้ยานอนหลับเด็ดขาด เนื่องจากนอกจากฤทธิ์ที่มึนเมาแล้วยังมีผลต่อตัวยาโดยตรงที่อาจจะเป็นอันตรายต่อผู้ใช้งานอย่างรุนแรง
โปรดจำไว้ว่าควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ และเภสัชกรอย่างเคร่งครัด และหากพบว่ามีความผิดปกติใดๆ จากการใช้ยานอนหลับ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก