มดลูกโต (Adenomyosis) เป็นภาวะที่เยื่อบุชั้นในของมดลูก (Endometrium) ทะลุผ่านผนังกล้ามเนื้อของมดลูก (Myometrium) มดลูกโตสามารถก่อให้เกิดการปวดขณะมีประจำเดือน ลดความดันในช่องท้อง และท้องอืดก่อนมีประจำเดือน และอาจส่งผลกระทบอื่นๆ เกี่ยวกับมดลูกได้ แม้ว่า มดลูกโตจะถือว่าไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่สามารถสร้างความเจ็บปวดบ่อยครั้ง และทำให้เลือดออกหนักที่เกี่ยวข้องอาจส่งผลเสียต่อคุณภาพชีวิตของผู้หญิง
แม้ว่าผู้หญิงบางคนที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นภาวะมดลูกโต แต่ว่าส่วนใหญ่จะไม่มีอาการ อาการของมดลูกโตที่พอจะสังเกตได้คือ
อาการของมดลูกโตยังไม่ชัดเจนนัก หากสงสัยว่ามีอาการมดลูกโต ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัย
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ กลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน หรือ PMS มีอะไรบ้าง
การรักษามดลูกโตส่วนหนึ่งขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย ความรุนแรงของโรค และผู้ป่วยได้คลอดบุตรแล้ว หรือไม่ อาการเล็กน้อยอาจรักษาได้ด้วยยาแก้ปวดที่จำหน่ายหน้าเคาน์เตอร์ และการใช้แผ่นประคบร้อนเพื่อบรรเทาอาการปวดเกร็ง ยาต้านการอักเสบ แพทย์อาจสั่งยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ ( NSAIDs ) เพื่อบรรเทาอาการปวดเล็กน้อยที่เกี่ยวข้องกับมดลูกโต โดยการรับประทานยา NSAIDs มักจะเริ่มต้น 1-2 วันก่อนเริ่มมีประจำเดือน และดำเนินต่อไปในช่วง 2-3 วันแรกของช่วงมีประจำเดือน
หากมีความเจ็บปวดที่รุนแรงแพทย์อาจให้การบำบัดโดยใช้ฮอร์โมนบำบัดอาการต่างๆ เช่น ประจำเดือนที่หนัก หรือเจ็บปวดสามารถควบคุมได้ด้วยการบำบัดด้วยฮอร์โมน เช่น Levonorgestrel -Releasing IUD (ซึ่งใส่เข้าไปในมดลูก) สารยับยั้งอะโรมาเทส และสารคล้ายคลึง GnRH
หรือหากรุนแรงมากจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัดเยื่อบุโพรงมดลูก ขั้นตอนนี้จะเป็นการบุกรุกน้อยที่สุดที่จะทำลายเยื่อบุโพรงมดลูก การผ่าตัดเยื่อบุโพรงมดลูกพบว่ามีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการในผู้ป่วยบางรายเมื่อมดลูกโตแต่ไม่ได้แทรกซึมลึกเข้าไปในผนังกล้ามเนื้อของมดลูก
ผู้หญิงจำนวนมากที่มีภาวะมดลูกโตก็มีเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) ด้วย เป็นการยากที่จะบอกได้อย่างแม่นยำว่า มดลูกโตมีบทบาทอย่างไรในปัญหาภาวะเจริญพันธุ์ อย่างไรก็ตามการศึกษาบางชิ้นแสดงให้เห็นว่า ภาวะมดลูกโตอาจมีส่วนทำให้เกิดภาวะมีบุตรยาก การรักษามดลูกโตที่จะทำเป็นอย่างสุดท้ายที่สุด และทำเมื่อจำเป็นเท่านั้น คือ การตัดมดลูกหรือการกำจัดมดลูก วิธีนี้มักเป็นทางเลือกสำหรับผู้หญิงที่มีอาการรุนแรงที่การรักษาด้วยยา ฮอร์โมนบำบัด หรือการผ่าตัดเล็กไม่สามารถบรรเทาอาการ
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ อาการเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก