คนไทยรู้จักว่ามันทอดก็คือ “เฟรนช์ฟรายส์” เป็นของทอดสไตล์ตะวันตกที่ใช้เป็นเครื่องเคียงของอาหารจานหลักอย่างสเต๊ก หรือแฮมเบอเกอร์ หรือกินเล่น ๆ ระหว่างมื้ออาหารก็ได้ ซึ่งเมื่อคนไทยรู้จักแต่เฟรนซ์ฟรายส์ จึงเข้าใจว่าต้นกำเนิดของอาหารชนิดนี้มาจากประเทศฝรั่งเศส เพราะคำว่าเฟรนช์คือคำที่มีความหมายว่าฝรั่งเศสนั่นเอง
แต่แท้จริงแล้วประเทศต้นกำเนิดของมันทอดกรอบ นั้นก็คือประเทศเบลเยี่ยม ซึ่งชาวเบลเยี่ยมนิยมกินมันฝรั่งทอด และรู้จักปลูกพืชชนิดนี้มานานกว่า 500 ปีแล้ว พวกเขากินมันฝรั่งทอดเป็นอาหารจานหลักของทุกมื้อเลยทีเดียว วิธีการกินมันฝรั่งทอดของชาวเบลเยี่ยมจึงมีวิวัฒนาการที่หลากหลาย มีร้านขายมันฝรั่งทอดอย่างจริงจังตามหัวมุมถนน และสถานที่สำคัญ ๆ ต่าง ๆ จนอาหารชนิดนี้ได้รับความแพร่หลายไปในยุโรป และในปัจจุบันเกือบทั่วทุกมุมโลกต่างก็รู้จักเมนูอาหารทอดชนิดนี้กันดี
มันฝรั่ง เป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงมาก มีสารอาหารเกือบครบถ้วนทั้งคาร์โบไฮเดรต โปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุ ในปริมาณสูง ซึ่งโปรตีนที่ได้จากมันฝรั่งจะมีคุณภาพสูงกว่าโปรตีนที่ได้จากถั่วลิสง ชาวตะวันตกจึงนิยมกินมันฝรั่งเป็นอาหาร โดยต้องผ่านกรรมวิธีปรุงสุกทั้งต้ม อบ ผัด ทอด ก่อนจึงจะให้คนกินมันฝรั่งได้
มันฝรั่งเมื่อทำให้สุกด้วยการต้มหรืออบ มันฝรั่งจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพมาก แต่วิธีการปรุงให้สุกและพฤติกรรมการกินบางรูปแบบ ก็จะทำให้มันฝรั่งกลายเป็นอาหารที่ไม่มีประโยชน์ได้ โดยเฉพาะการปรุงมันฝรั่งเป็นของทอดอย่างมันฝรั่งทอดโรยเกลือ เฟรนซ์ฟรายชีส หรือเฟรนซ์ฟรายปรุงรสด้วยเครื่องปรุงรสชาติต่าง ๆ หรือเฟรนซ์ฟรายแช่แข็งสำเร็จรูปที่อาจมีสารกันบูดได้
บำรุงหลอดเลือดให้แข็งแรง ช่วยลดความดันโลหิต ลดระดับไขมันในเลือด ลดคอเลสเตอรอล ป้องกันปัญหาหลอดเลือดแข็งตัว ป้องกันและรักษาโรคโลหิตจาง เนื่องจากมันฝรั่งมีธาตุเหล็ก และวิตามินซี ซึ่งร่างกายสามารถดูดซึมได้ง่าย ธาตุเหล็กจะช่วยให้ร่างกายสร้างเม็ดเลือดแดงได้ดีขึ้น
ยาระงับประสาท ช่วยบำรุงสมอง เพราะมีวิตามินบี 6 ซึ่งช่วยบำรุงระบบประสาทและสมอง ทำให้การผลิตสารสื่อประสาทดำเนินไปอย่างปกติ เช่น เซโรโทนิน กาบา และอะดรีนาลีน ผู้รับประทานมันฝรั่งจึงรู้สึกผ่อนคลาย หลับง่าย ลดความเครียด แต่ไม่ควรกินมากเกินไป เพราะวิตามินซีอาจทำให้กระเพาะอาหารเกิดความระคายเคือง ท้องอืดเฟ้อได้
ช่วยป้องกันหวัด โรคเลือดออกตามไรฟัน บำรุงผิวพรรณ รักษาอาการคางทูม ใช้เป็นยาระบายอ่อน ๆ เพราะมีกรดกาแล็กทูรอนิก หรือวิตามินซี ที่ช่วยการบีบตัวและคลายตัวของลำไส้ ถอนพิษในตับ รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก กระตุ้นน้ำนมให้แม่ที่กำลังให้นมบุตร มีแคลเซียม ที่ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน ชาวเปรูโบราณยังนำมันฝรั่งมาทาศีรษะเพื่อบรรเทาอาการปวดศรีษะด้วย สารสำคัญในมันฝรั่งยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อรา และแบคทีเรีย
ตัวช่วยในการลดน้ำหนัก มันฝรั่งเป็นอาหารที่ให้พลังงานต่ำ แต่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด การกินมันฝรั่งจึงช่วยให้อิ่มท้องได้นาน ไม่หิวง่าย ไม่กินจุบกินจิบ
ประโยชน์ทางอุตสาหกรรม มันฝรั่งสามารถนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลาย ทั้งเพื่อเป็นอาหาร และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เช่นแป้ง ขนมขบเคี้ยว อาหารคาว น้ำตาลกลูโคสและเดกซ์ทริน ผลิตเป็นวัตถุปรุงแต่งอาหาร หรือใช้ทำกาวและสารให้ความเหนียว ใช้ในกระบวนการหมักเพื่อผลิตแอลกอฮอล์ และกรดซิตริก ใช้ทำล้อยาง พลาสติก ฟิล์ม สีน้ำมัน รวมถึงเป็นส่วนประกอบในอุตสาหกรรมกระดาษ และอุตสาหกรรมทอผ้า
แม้ว่ามันฝรั่งจะเป็นอาหารที่ให้พลังงานต่ำ และอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ มากมาย แต่หากบริโภคมากเกินไปก็อาจเกิดโทษได้ และควรหลีกเลี่ยงการกินมันฝรั่งที่เก็บไว้นานเกินไป เพราะเมื่อกินเข้าไปอาจเกิดพิษต่อร่างกาย เนื่องจากมีงานวิจัยพบสารโซลานีนที่เป็นพิษต่อระบบประสาท หากร่างกายได้รับในปริมาณมาก ก็จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ทำให้ระบบทางเดินอาหารทำงานผิดปกติ
มันฝรั่งดิบ 100 กรัม ประกอบไปด้วยค่าทางโภชนาการดังนี้
แม้ว่าการรับประทานมันฝรั่งทอดกรอบมาก ๆ จะทำให้คุณค่าทางอาหารของมันฝรั่งลดลง อีกทั้งไขมันที่มากับมันฝรั่งยังอาจก่อให้เกิดโทษต่อร่างกายได้ ดังนั้นจึงควรปรุงมันฝรั่งทอดอย่างเหมาะสม เพื่อให้ได้ทั้งความอร่อยเหมือนมันฝรั่งทอด และคุณค่าทางโภชนาการที่ดี ขอแนะนำวิธีทอดเฟรนฟรายให้อร่อย และมีประโยชน์ดังนี้
ส่วนผสม
มันฝรั่ง 1-2 หัว
วิธีทำ
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก