โรคกระเพาะอาหารอักเสบ (Gastritis) เกิดจากการอักเสบของเยื่อบุกระเพาะอาหาร และปัญหาอื่น ๆ เช่น การทานยา การเปลี่ยนแปลงอาหาร และอื่น ๆ แต่อย่างไรก็สามารถรักษาให้หายได้ โรคกระเพาะอาหารอักเสบสามารถเกิดขึ้นทันที ทำให้เกิดอาการที่สังเกตได้ อาจหายได้อย่างรวดเร็วโดยไม่ต้องรับการรักษา แต่ถ้าเป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง (Chronic gastritis) จะไม่สามารถสังเกตได้ หากไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้
การติดเชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori เป็นสาเหตุของโรคกระเพาะที่พบได้บ่อยทั่วโลก ในกรณีอื่น ๆ การอักเสบเป็นผลมาจากการระคายเคือง ซึ่งอาจเป็นผลมาจากบริโภคแอลกอฮอล์หรือยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs)
โรคกระเพาะอาหารอักเสบเรื้อรัง (Chronic gastritis) เป็นโรคที่พบบ่อยและคาดว่าประชากรทั่วโลกมากกว่าร้อยละ 50 มีอาการของโรคนี้ ซึ่งเป็นปัญหาด้านสาธารณสุขที่สำคัญ เนื่องจากเกี่ยวข้องกับภาวะแทรกซ้อนเช่น แผลในกระเพาะอาหารและมะเร็งกระเพาะอาหาร
ดังนั้นบทความนี้จะกล่าวถึงอาการ สาเหตุและการรักษาโรค นอกจากนี้ยังให้คำแนะนำเกี่ยวกับสิ่งที่ควรกินและสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงเพื่อช่วยบรรเทาอาการของโรคได้
โรคกระเพาะอาหารอักเสบเกิดขึ้นเมื่อเยื่อบุที่ทำหน้าที่ป้องกันกระเพาะอาหารอ่อนตัวลงทำให้น้ำย่อยในกระเพราะอาหารถูกทำลาย จะนำไปสู่การอักเสบกลายเป็นเรื้อรัง ค่อยๆเกิดอาการ หรือเกิดขึ้นเฉียบพลัน ซึ่งสามารถแก้ไขได้
นอกจากนี้ยังมีการแบ่งเป็นประเภทย่อย ๆ ตัวอย่างเช่น โรคกระเพาะอาหารอักเสบชนิดเยื่อบุกร่อนที่เกี่ยวข้องกับความเครียดตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากความเจ็บป่วยขั้นวิกฤต
สารระคายเคืองอื่น ๆ ที่มีผล ได้แก่ แอลกอฮอล์และน้ำดี
ปัจจัยด้านอาหารมักไม่ทำให้เกิดโรคกระเพาะ แต่การแพ้อาหารและโรคแพ้กลูเตน (Coeliac Disease) อาจมีส่วนทำให้เกิดโรคนี้ได้
ผู้ป่วยบางคนที่เป็นโรคกระเพาะอาจไม่มีอาการให้เห็น ในขณะที่ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการรุนแรง โดยทั่วไปผู้ป่วยมักจะบอกว่ารู้สึกปวดหรือแสบร้อนบริเวณกลางส่วนบนหรือช่องท้องด้านซ้าย แล้วแผ่ความปวดไปทางด้านหลัง ส่วนอาการอื่น ๆ ทั่วไป ได้แก่ ท้องอืดและคลื่นไส้ และเมื่ออาเจียน ลักษณะของอาเจียน อาจเป็นสีใส สีเหลืองหรือสีเขียว
อาการของโรคกระเพาะอาหารอักเสบรุนแรง ได้แก่ :
หากท่านมีอาการดังต่อไปนี้ควรไปพบแพทย์อย่างเร่งด่วน:
โรคกระเพาะเรื้อรังสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะทางเดินอาหารอื่น ๆ รวมถึงแผลในกระเพาะอาหารหรือที่เรียกว่า peptic ulcers และเลือดออกในกระเพาะอาหาร
โรคกระเพาะอาหารอักเสบ บางประเภทรวมถึงโรคกระเพาะอาหารอักเสบที่เกิดจากการแพ้ภูมิตัวเองและโรคกระเพาะอาหารอักเสบที่เกิดจากเชื้อ H. pylori สามารถลดความสามารถในการดูดซึมธาตุเหล็กจากเลือด โรคกระเพาะอาหารอักเสบที่เกิดจากการแพ้ภูมิตัวเองอาจส่งผลต่อการดูดซึมวิตามินบี 12 ซึ่งอาจนำไปสู่โรคโลหิตจาง นอกจากนี้โรคกระเพาะอาหารอักเสบที่เกิดจากเชื้อ H. pylori อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งกระเพาะอาหาร
ในบางรายรวมถึงผู้สูงอายุและผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบ ปัญหาและปัจจัยด้านสุขภาพหลายอย่างเช่นการสูบบุหรี่สามารถเพิ่มโอกาสที่จะเป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบ
ปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคกระเพาะอาหารอักเสบมีดังต่อไปนี้:
แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคกระเพาะอาหารอักเสบได้จากสิ่งต่อไปนี้:
ในบางกรณีแพทย์สามารถวินิจฉัยโรคกระเพาะอาหารอักเสบได้ด้วยรังสีเอ็กซ์ของหลอดอาหาร กระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก ซึ่งหมายถึงการตรวจทางเดินอาหารส่วนบนหรือการตรวจหลอดอาหาร (Barium Swallowing)
แพทย์อาจจะขอตรวจเพิ่มเติมตามรายการดังต่อไปนี้:
หากยังสรุปไม่ได้แพทย์อาจทำการส่องกล้องส่วนบน เกี่ยวข้องกับการสอดท่อที่บางและยืดหยุ่นลงทางปากและลำคอและเข้าไปในกระเพาะอาหารเพื่อทำการตรวจด้วยสายตา
ในขณะที่อาหารและโภชนาการอาจจะไม่ก่อให้เกิดโรคกระเพาะอาหารอักเสบ แอลกอฮอล์ การแพ้อาหารและอาหารเสริมบางชนิดสามารถมีส่วนช่วยได้ การเปลี่ยนแปลงอาหารไม่ใช่วิธีการรักษาโรคกระเพาะหลักยกเว้นเมื่อโรคกระเพาะเกิดจากการแพ้กลูเตน หรือการแพ้อาหาร บางคนพบว่าการรับประทานอาหารบางชนิดช่วยทำได้ และการทำเช่นนั้นอาจช่วยให้ร่างกายกำจัดแบคทีเรีย H. pylori
การรับประทานอาหารที่อาจทำให้ระคายเคืองกระเพาะอาหารน้อยลง เช่น อาหารรสเผ็ด เปรี้ยว หรือของทอด อาจช่วยจัดการกับโรคกระเพาะอาหารอักเสบ ได้ เช่นเดียวกับการแบ่งการทานอาหารมื้อเล็ก ๆ บ่อยขึ้น
แนวทางการรักษาที่ดีที่สุดขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการและไม่ว่าจะเป็นแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง การรักษาอาจเกี่ยวข้องกับยาหลายชนิดเช่น:
วิธีที่แนะนำ คือ การใช้ยาที่เหมาะสมกับการเปลี่ยนแปลงอาหาร สามารถจัดการโรคกระเพาะอาหารอักเสบ
นักวิทยาศาสตร์ยังไม่ได้สำรวจปัญหาที่อาจทำให้เกิดโรคกระเพาะอาหารอักเสบมากนักและยังไม่ทราบสาเหตุบางอย่าง จึงเป็นไปไม่ได้ที่จะป้องกันปัญหานี้ได้ อย่างไรก็ตามสามารถลดความเสี่ยงได้โดย::
โรคกระเพาะอาหารอักเสบ คือ การอักเสบของเยื่อบุกระเพาะอาหารและการติดเชื้อแบคทีเรีย H. pylori เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด หากผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาโรคกระเพาะอาหารอักเสบ อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น แผลในกระเพาะอาหารหรือการขาดวิตามิน โรคกระเพาะอาหารอักเสบที่ไม่ได้รับการรักษาอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งกระเพาะอาหาร ซึ่งขึ้นอยู่กับสาเหตุของการอักเสบไม่ว่าจะเป็นเฉียบพลันหรือเรื้อรัง การรักษาอาจเกี่ยวข้องกับ การซื้อยาด้วยตนเองโดยไม่ผ่านการแนะนำของแพทย์ หรือซื้อยาตามใบสั่งแพทย์ ยาปฏิชีวนะและการเปลี่ยนอาหาร
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก