ยานาพรอกเซน (Naproxen) คืออะไร
ยานาพรอกเซน มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Naproxen และสูตรทางเคมี คือ C14H13NaO3 ยานาพรอกเซนใช้เพื่อบรรเทาอาการปวดจากภาวะต่างๆ เช่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ เส้นเอ็นอักเสบ ปวดฟัน และปวดประจำเดือน นอกจากนี้ยังช่วยลดอาการปวด บวม และข้อตึงที่เกิดจากโรคข้ออักเสบ เบอร์ซาอักเสบ และโรคเกาต์ ยานาพรอกเซน อยู่ในรูปของ Naproxen sodium เป็นเกลือโซเดียมอินทรีย์ที่ฤทธิ์เป็นยาแก้ปวด ยาลดไข้ และยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์
คุณสมบัติ และสรรพคุณของยานาพรอกเซน
ยานาพรอกเซนเป็นรูปแบบเกลือโซเดียมซึ่งอยู่ในกลุ่มของกรด Arylacetic ของยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ที่มีคุณสมบัติลดอาการปวด และลดไข้ ยานาพรอกเซนยับยั้ง Cyclooxygenases (COX) แบบย้อนกลับ และแบบแข่งขันได้ ส่งผลให้ขัดขวาง Arachidonic ไปเป็น Prostaglandins ที่เป็นกระบวนการสำคัญทำให้เกิดการอักเสบ ความเจ็บปวด และไข้
ยานาพรอกเซนทำงานโดยปิดกั้นการผลิตสารธรรมชาติบางชนิดที่ก่อให้เกิดการอักเสบในร่างกาย หากคุณกำลังรักษาอาการเรื้อรัง เช่น โรคข้ออักเสบ เป็นต้น ให้ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานาพรอกเซน
วิธีการใช้ยานาพรอกเซน
ยานาพรอกเซนมีจำหน่ายตามเคาน์เตอร์ขายยาทั่วไป ปกติยานาพรอกเซนจะรับประทาน 2-3 ครั้งต่อวัน ในปริมาณที่แพทย์แนะนำ และห้ามนอนลงเป็นเวลา 10 นาทีหลังจากรับประทานยา เพื่อป้องกันไม่ให้ปวดท้อง ให้รับประทานยานี้พร้อมกับอาหาร นม หรือยาลดกรด
ปริมาณยานาพรอกเซนที่ใช้ขึ้นอยู่กับสุขภาพ และการตอบสนองต่อการรักษาของคุณ เพื่อลดความเสี่ยงของการมีเลือดออกในกระเพาะอาหาร และผลข้างเคียงอื่น ๆ ไม่ควรรับประทานยานี้ต่อเนื่องนานเกินไป ให้รับประทานยาตามคำแนะนำของแพทย์ หรือบนฉลากยาเสมอ
แต่สำหรับโรคเรื้อรังบางอย่างเช่น ข้ออักเสบ อาจจะจำเป็นต้องรับประทานยานี้ต่อเนื่องเกินกว่า 2 สัปดาห์ถึงจะเห็นผลลัพธ์ และโปรดจำไว้ว่าใช้ยานาพรอกเซนตามความจำเป็นเท่านั้น
ผลข้างเคียงในการใช้ยานาพรอกเซน
ต่อไปนี้เป็นผลข้างเคียงที่พบได้จากการใช้ยานาพรอกเซน
- ปวดท้อง
- คลื่นไส้
- ปวดศีรษะ
- วิงเวียนศีรษะ
- ง่วงนอน
หากอาการเหล่านี้ไม่หายไปใน 2-3 วัน หรือเป็นอย่างรุนแรง โปรดไปพบแพทย์เร่งด่วน
ยานี้อาจเพิ่มความดันโลหิตของคุณ ตรวจสอบความดันโลหิตเป็นประจำ และแจ้งแพทย์หากความดันโลหิตสูงเกินปกติ
ผลข้างเคียงที่พบได้น้อย แต่จำเป็นต้องได้รับการรักษาฉุกเฉิน ได้แก่ อาการฟกช้ำ เลือดออกง่าย การกลืนลำบาก หูอื้อ การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ สัญญาณของปัญหาไต คอเคล็ดโดยไม่ทราบสาเหตุ ภาวะการมองเห็นผิดปกติ อาการของภาวะหัวใจล้มเหลว (เช่น เท้าบวม อ่อนเพลียผิดปกติ น้ำหนักเพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติหรือกะทันหัน)
ยานี้มักจะไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียง แต่ถ้ามีอาการแพ้ยา เช่นคลื่นไส้ อาเจียนไม่หยุด เบื่ออาหาร ปวดท้อง ผิวและตาเหลือง เวียนศีรษะรุนแรง และอาการอื่นๆ ที่ผิดปกติ ควรรีบไปพบแพทย์
นี่เป็นเพียงผลข้างเคียงบางประการ ทำให้อาจจะไม่ครอบคลุม ดังนั้นหากมีอาการผิดปกติอื่นๆ ควรแจ้งให้แพทย์ หรือเภสัชกรทราบทันที
ข้อควรระวังในการใช้ยานาพรอกเซน
แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ หากมีอาการแพ้ยานาพรอกเซนหรือแอสไพริน หรือ NSAIDs อื่น ๆ (เช่น Ibuprofen, และ Celecoxib) รวมทั้งยาอื่นๆ และประวัติการรักษา
โดยเฉพาะโรคหอบหืด ประวัติการหายใจลำบากหลังจากรับประทานแอสไพริน หรือยากลุ่ม NSAID อื่นๆ) ความผิดปกติของเลือด (เช่น โรคโลหิตจาง) ปัญหาเลือดออก ลิ่มเลือด การเจริญติ่งจมูก โรคหัวใจ (เช่น หัวใจวายครั้งก่อน) ความดันโลหิตสูง โรคตับ โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดสมอง บวมน้ำ ปัญหากระเพาะ ลำไส้ และระบบทางเดินอาหาร
ปัญหาไตบางครั้งอาจเกิดขึ้นได้ด้วยการใช้ยา NSAID รวมถึงยานาพรอกเซน ปัญหามักจะเกิดขึ้นหากคุณขาดน้ำ มีภาวะหัวใจล้มเหลวหรือเป็นโรคไต เป็นผู้ใหญ่สูงอายุ ดังนั้นควรดื่มน้ำให้มากๆ ระหว่างการใช้ยานาพรอกเซน และแจ้งให้แพทย์ทราบหากพบอาการผิดปกติ
ยานี้อาจส่งผลให้ง่วงนอน เวียนศีรษะ และเลือดออกในกระเพาะอาหาร ดังนั้นควรงดการดื่มแอลกอฮอล์และของมึนเมา รวมทั้งหยุดสูบบุหรี่
ยานี้ไวต่อแสงแดด อาจทำให้เกิดผื่น ตุ่ม รอยแดงหลังสัมผัสแสงแดด ซึ่งหากมีอาการเหล่านี้ควรไปพบแพทย์โดยทันที
ยานี้มีส่วนประกอบเป็นโซเดียม ดังนั้นในผู้ที่ถูกจำกัดการรับประทานโซเดียม (เกลือ) โปรดปรึกษาแพทย์
และยานาพรอกเซนมีผลต่อทารกในครรภ์ รวมทั้งสามารถส่งต่อผ่านน้ำนมแม่ ดังนั้นไม่ควรใช้ยานาพรอกเซนในสตรีมีครรภ์ และกำลังให้นมบุตร หากมีความจำเป็นจริงๆ ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้ยานาพรอกเซน หรือหาวิธีการที่ปลอดภัยที่สุด
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก