ปากมดลูกอักเสบ (Cervicitis) เป็นการอักเสบที่เกิดขึ้นกับปากมดลูก แต่อะไรคืออาการและสาเหตุของภาวะดังกล่าว และปกติแล้วรักษาอย่างไร
ปากมดลูกมีทางผ่านแคบๆที่เชื่อมระหว่างมดลูกและช่องคลอด ในทุกๆเดือน เลือดประจำเดือนจะออกมาจากมดลูกผ่านปากมดลูกและเข้าไปในช่องคลอด เมื่อสตรีมีครรภ์ ปากมดลูกจะขยายเพื่อให้ทารกคลอดออกมา
หากบางครั้งปากมดลูกเกิดการระคายเคืองและทำให้เกิดการอักเสบ ภาวะดังกล่างเรียกว่า ปากมดลูกอักเสบ ในบทความนี้จะอธิบายถึงอาการ, สาเหตุ และการรักษา รวมไปถึงการดูแลที่บ้านสำหรับภาวะดังกล่าว
ปากมดลูกอักเสบอาการ ได้แก่:
เกิดการคันที่ปากมด หรือระคายเคือง
มีเลือดออกระหว่างช่วงเวลา
เจ็บเมื่อมีเพศสัมพันธ์
มีเลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์
ปวดระหว่างทำการตรวจปากมดลูก
ปัสสาวะบ่อยและปวดมากเมื่อปัสสาวะ
มักมีสารคัดหลั่งสีเทาหรือขาวที่มีกลิ่น
รู้สึกมีแรงกดในกระดูกเชิงกราน
ผู้หญิงบางคนก็อาจไม่แสดงอาการเมื่อเกิดภาวะปากมดลูกอักเสบ ปากมดลูกอักเสบรุนแรงนำไปสู่การเกิดสารคัดหลั่งสีเหลือง หรือเขียวมีลักษณะเหนียวออกมาจากปากมดลูกซึ่งอาจหมายถึงหนอง
กรณีของปากมดลูกอักเสบอาจไม่รุนแรงหรือรุนแรง ส่วนใหญ่แล้วสาเหตุของปากมดลูกอักเสบเกิดจากการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์(Sexually transmitted infection :STI) ได้แก่:
โรคพยาธิในช่องคลอด (Trichomoniasis)
ไมโครพลาสมา (Mycoplasma)
ยูเรียพลาสมา (Ureaplasma)
สาเหตุอื่นๆของปากมดลูกอักเสบ ได้แก่:
ปากมดลูกอักเสบอาจเป้นได้ทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง ภาวะปากมดลูกอักเสบเฉียบพลันมักเกิดจากการติดเชื้อและการได้รับการรักษาทางการแพทย์ที่ดีที่สุด
ปากมดลูกอักเสบเรื้อรังมักไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ อาการอาจไม่รุนแรงแต่คงอยู่นาน บางคนต้องการรักษาภาวะปากมดลูกอักเสบเรื้องรังที่บ้านโดยใช้วิธีการรักษาแบบธรรมชาติที่ช่วยเสริมการรักษาทางการแพทย์
อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญคือต้องหารือเกี่ยวกับวิธีการกับผู้ให้บริการทางการแพทย์เพื่อให้แน่ใจว่าบุคคลคนนั้นจะได้รับการรักษาที่ถูกต้อง
แพทย์มักจะสั่งจ่ายยาปฏิชีวนะในการรักษาปากมดลูกอักเสบ โดยยาเหล่านี้จะช่วยฆ่าเชื้อ ซึ่งช่วยในการรักษาอาการ
หากปากมดลูกอักเสบจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แพทย์สามารถให้คำแนะนำเกี่ยวกับแนวทางในการรักษาที่ดีที่สุดได้ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์มักรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ
หากมีสิ่งแปลกปลอมทำให้ปากมดลูกเกิดการระคายเคือง แพทย์ตะนำสิ่งแปลกปลอมนั้นออกและให้ยาปฏิชีวนะ
ปากมดลูกอักเสบเฉียบพลันเกิดจากการติดเชื้อ ควรได้รับการรักษาทางการแพทย์ที่ดีที่สุดเนื่องจากจำเป็นต้องฆ่าการติดเชื้อ
หากผู้หญิงมีปากมดลูกอักเสบเรื้อรังร่วมกับอาการไม่รุนแรง เขาอาจเลือกใช้วิธีการรักษาที่บ้านเพื่อช่วยบรรเทาอาการ
บุคคลควรใช้การเยียวยาที่บ้านควบคู่ไปกับการรักษา ไม่ใช่แทนที่การรักษา
การเยียวยาที่บ้านอาจช่วยรักษาปากมดลูกอักเสบ ได้แก่:
การแพทย์แผนจีน: ในปีค.ศ.2014 พบว่าการรักษาด้วยยาแผนจีนรวมถึงสมุนไพรจีน อาจมีประสิทธิภาพในการรักษาปากมดลูกอักเสบ มีรายงานว่าสมุนไพรมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ
การรับประทานโยเกิร์ต หรือการเสริมโปรไบโอติก: โยเกิร์ตมีแบคทีเรียที่ดีต่อสุขภาพเรียกว่า โปรไบโอติก(Probiotic) โปรไบโอติกยังมีจำหน่ายในรูปแบบอาหารเสริมและหาซื้อได้ทั่วไป ผลงานวิจัยในปีค.ศ.2014 รายงานว่าโปรไบโอติกอาจช่วยรักษาภาวะช่องคลอดอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของปากมดลูกอักเสบ
การรับประทานกระเทียม หรือบริโภคกระเทียมในรูปอาหารเสริม: กระเทียมมีคุณสมบัติในการต้านเชื้อแบคทีเรียที่แข็งแกร่ง มีการศึกษาอื่นๆในปีค.ศ.2014 พบว่าการบริโภคอาหารเสริมกระเทียมอาจช่วยรักษาภาวะช่องคลอดอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย
เป็นความคิดที่ดีในการไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการวินิจฉัยและขอคำแนะนำก่อนตัดสินใจเลือกแนวทางในการรักษา การแพทย์ทางเลือกเหล่านี้จำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเนื่องจากไม่ถือว่าเป็นการรักษาขั้นแรกสำหรับปากมดลูกอักเสบ หรือการติดเชื้อในช่องคลอดในขณะนี้
การเยียวยาที่บ้านที่สนับสนุนสุขภาพช่องคลอดและปากมดลูกและอาจป้องกันไม่ให้ปากมดลูกอักเสบ ได้แก่:
การดื่มชาเขียว: การศึกษาในปีค.ศ.2014 ชี้ให้เห็นว่าชาเขียวอาจมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงของมะเร็งรังไข่และมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
หลีกเลี่ยงการระคายเคือง: เลี่ยงการสวนล้างช่องคลอด, ผ้าอนามัยแบบสอด และสบู่หอมช่วยลดความเสี่ยงต่อการระคายเคือง
สวมชุดชั้นในผ้าฝ้ายหลวมๆ: ชุดชั้นในที่ระบายอากาศจะช่วยลดการสะสมของความชื่นและแบคทีเรียที่อาจนำไปสู่การติดเชื้อ
ใช้ถุงงยางอนามัยระหว่างมีเพศสัมพันธ์: เป็นสิ่งที่ช่วยลดความเสี่ยงของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุการเกิดปากมดลูกอักเสบ
การวินิจฉัย
หากผู้หญิงที่คิดว่าตัวเองอาจเมีภาวะปากมดลูกอักเสบ ควรไปพบแพทย์เื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด
แพทย์จะทำการตรวจภายในอุ้งเชิงกรานเพื่อตรวจดูปากมดลูกและอาจป้ายเชื้อส่งตรวจ สิ่งนี้จะช่วยให้แพทย์สามารถรวบรวมเซลล์และของเหลว ให้ได้รับการทดสอบหาความผิดปกติหรือตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์
เพื่อให้ได้การวินิจฉัยที่สมบูรณ์ แพทย์อาจทำการตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ การรักษาสิ่งเหล่านี้จะช่วยรักษาอาการอักเสบได้
ปล่อยทิ้งไว้โดยไม่รักษา ปากมดลูกอักเสบอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ รวมไปถึง:
โรคอุ้งเชิงกรานอักเสบ (Pelvic inflammatory disease)
การตั้งครรภ์นอกมดลูก(Ectopic pregnancy) เกิดจากไข่ที่ปฏิสนธิไปฝังตัวนอกมดลูก
ปวดอุ้งเชิงกรานเรื้อรัง
โดยทั่วไปปากมดลูกอักเสบสามารถรักษาได้ การรักษาที่บ้านและวิธีการป้องกันควรใช้ควบคู่กันไปกับการรักษาทางการแพทย์
ปากมดลูกอักเสบเฉียบพลันสาเหตุเกิดจากการติดเชื้อควรได้รับการรักษาทางการแพทย์เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อน
หากบางคนคิดว่าอาจมีภาวะปากมดลูกอักเสบควรปรึกษาแพทย์
ผู้เชี่ยวชาญอิสระด้านสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรไทยเป็นพิเศษ โดยปัจจุบันเป็นผู้เขียนหลักของ Club of Thai Health มีงานอดิเรก คือการปลูกสมุนไพรไทย และเพาะพันธุ์พืชหายาก