Hyoscine คืออะไร

Hyoscine (ไฮออสซีน) มีชื่อทางการค้าว่า Buscopan (บุสโคพาน) ใช้สำหรับลดอาการปวดเกร็งในช่องท้อง อวัยวะในช่องท้องที่เกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร และระบบทางเดินปัสสาวะ ใช้เพื่อลดอาการเกร็งและอาการปวดในโรคลำไส้แปรปรวน  ใช้บรรเทาอาการปวดประจำเดือน   ไฮออสซีนเป็นยาที่ได้รับการยอมรับในการนำมาใช้ในวงการแพทย์อย่างมาก ซึ่งกระทรวงสาธารณสุขของไทยได้บรรจุยานี้ลงในบัญชียาหลักแห่งชาติ ประชาชนทั่วไปสามารถหาซื้อยานี้ได้ตามร้านขายยาทั่วไป และมีใช้ในสถานพยาบาลทั่วประเทศ ยาไฮออสซีนจัดอยู่ในหมวดยาอันตราย มีข้อกำหนดและเงื่อนไขการใช้ในผู้ป่วยแต่ละรายแตกต่างกันไป ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนทุกครั้งก่อนการใช้ยา เพื่อใช้ยาได้อย่างเหมาะสม ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด

กลไกการออกฤทธิ์ของยา Hyoscine

  ไฮออสซีนเป็นยากลุ่มต้านอาการหดเกร็ง มีกลไกการออกฤทธิ์โดยเป็นสารกลุ่มแอนติโคลิเนอร์จิกจะเข้ายับยั้งตัวรับมัสคารินิกได้อย่างสมบูรณ์ มีการออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง และระบบประสาทส่วนปลาย จะออกฤทธิ์ทำให้กล้ามเนื้อเรียบเกิดการคลายตัว ลดการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารและลำไส้ มีกลไกการคลายตัวของกล้ามเนื้อ ช่วยลดอาการปวดท้อง เมื่อยาไฮออสซีนถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดเป็นระยะเวลาประมาณ 10 นาที ตัวยาก็จะออกฤทธิ์ และออกฤทธิ์ประมาณ 2 ชั่วโมง ซึ่งตัวยาจะถูกเปลี่ยนโครงสร้างทางเคมีโดยตับ ร่างกายจะต้องใช้เวลาประมาณ 5 ชั่วโมงในการกำจัดยานี้ออกจากร่างกายครึ่งหนึ่งโดยขับออกทางน้ำปัสสาวะ

สรรพคุณของยา Hyoscine

  ยาไฮออสซีนใช้เป็นยารักษาอาการปวดเกร็งหรืออาการบิดเกร็งของอวัยวะในช่องท้อง ที่มีสาเหตุมาจากการหดเกร็งของกล้ามเนื้อบริเวณกระเพาะอาหารหรือกระเพาะปัสสาวะ เช่น อาการท้องเสีย อาการท้องเดิน อาการอุจจาระร่วง อาการนิ่วในท่อไต อาการปวดท้องเนื่องจากนิ่วในน้ำดี อาการโรคลำไส้แปรปรวน การปวดประจำเดือน และสามารถใช้เพื่อลดการหลั่งของเหลวในปอดได้

วิธีใช้ยา Hyoscine

สำหรับรักษาอาการปวดเกร็งของอวัยวะในช่องท้องที่เกี่ยวเนื่องกับระบบทางเดินอาหารรวมถึงระบบทางเดินปัสสาวะ

• การรับประทานยาเม็ดในผู้ใหญ่ ให้รับประทานยาครั้งละ 10-20 มิลลิกรัม
• การรับประทานยาเม็ดส่วนในเด็กอายุต่ำกว่า 1 ปี ให้รับประทานยาครั้งละเศษ 1/4 ช้อนชาถึง1/2 ช้อนชา
• การรับประทานยาเม็ดในเด็กอายุ 1-4 ปี ให้รับประทานยาครั้งละ1/2 ช้อนชาถึง 1 ช้อนชา
• การรับประทานยาเม็ดในเด็กอายุ 4-7 ปี ให้รับประทานยาครั้งละ 1-2 ช้อนชา หรือ ½ ช้อนชาถึง 1 เม็ด
• การรับประทานยาเม็ดในเด็กอายุ 7-12 ปี ให้รับประทานยาครั้งละ 2 ช้อนชา หรือครั้งละ 1 เม็ด

 เมื่อมีอาการให้รับประทานยาและสามารถรับประทานซ้ำได้ทุกๆ 6-8 ชั่วโมง โดยผู้ใหญ่ให้รับประทานไม่เกินวันละ 4 ครั้ง และเด็กให้รับประทานไม่เกินวันละ 3 ครั้ง

• ยาฉีดสำหรับผู้ใหญ่ให้ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ หรือผสมน้ำตาลกลูโคสฉีดเข้าหลอดเลือดดำอย่างช้า ๆ ครั้งละ 1 หลอด
• ยาฉีดสำหรับเด็กให้ฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อหรือผสมน้ำตาลกลูโคสฉีดเข้าหลอดเลือดดำอย่างช้า ๆ ครั้งละ ¼ หรือ 1/2 หลอด

รูปแบบยา Hyoscine

• ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• ยาฉีด 20 mg./ml.
• ยาน้ำเชื่อม ขนาด 5 mg./5 ml.

ตัวอย่างยา Hyoscine

• คานิน (Kanin)
• เซ็นโคแพน (Cencopan)
• บัสโคโน (Buscono)
• บาโคแทน (Bacotan)
• บุสโคพาน / บัสโคแพน (Buscopan)
• บูทิล (Butyl)
• วาโคแพน (Vacopan)
• เวสโคโพลามายด์ อินเจ็กชั่น (Vescopolamine Injection)
• สโคพาส (Scopas)
• สพาสโคแพน (Spascopan)
• สพาสกอน-เอ็น (Spasgone-H)
• สพาสโม (Spasmo)
• มายสปา (Myspa)
• ยูออสแพน (Uospan)
• ยู-ออสซีน (U-Oscine)
• แอนตี้สปา (Antispa)
• แอมโคแพน (Amcopan)
• ไฮบูทิล (Hybutyl)
• ไฮออสซิน บีเอ็ม (Hyoscin BM)
• ไฮออสซิน ลิควิด (Hyoscine liquid)
• ไฮออสซิน-เอ็น-บูทิลโบรมายด์ จีพีโอ (Hyoscine-N-butylbromide GPO)
• ไฮ-สปา 10 (Hy-Spa 10)
• ไฮออสเมด (Hyosmed)
• ไฮออสแทน (Hyostan)
• ไฮออสแพน (Hyospan)
• ไฮออสแมน (Hyosman)
• ไฮออสแมน ลิควิด (Hyosman liquid)
• ไฮโอซิน (Hyozin)

ตัวอย่างยี่ห้อของยา Hyoscine ที่มีจำหน่ายในประเทศไทย

• Amcopan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• Antispa ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาฉีด ความเข้มข้น 20 mg./ml.

• Buscono ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาฉีด ความเข้มข้น 20 mg./ml.

• Bacotan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 mg./5 ml.

• Buscopan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• Cencopan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• Higan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• Hyoscine-N-butylbromide GPO ยาฉีด ความเข้มข้น 20 mg./ml.
• Hyosman ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 mg./5 ml.

• Hyosmed ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• Hyospan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• Hyozin ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 mg./5 ml.

• Kanin ยาฉีด ขนาด 20 mg.
• Myspa ยาเม็ด ขนาด 10 mg.
• Scopas ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาน้ำเชื่อม ความเข้มข้น 5 mg./5 ml.

• Spasmo ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาเม็ด ขนาด 20 mg.

• Uospan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาฉีด ความเข้มข้น 20 mg./ml.

• Vacopan ยาเม็ด ขนาด 10 mg.

ยาฉีด ขนาด 20 mg.

• Vescopolamine Injection ยาฉีด ความเข้มข้น 20 mg./ml.

ข้อควรระวังในการใช้ยา Hyoscine

• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคตับ โรคไต โรคหลอดเลือด
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่มีแผลในลำไส้
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่ปัสสาวะไม่ออก
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่มีชีพจรเต้นเร็ว (เช่น ภาวะหัวใจวาย ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน)
• ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคต้อหิน 
• ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคต่อมลูกหมากโต
• ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดจังหวะ
• ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะเลือดออกแบบเฉียบพลัน
• ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้ผู้สูงอายุ
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้ในเด็ก โดยเฉพาะในเด็กเล็ก
• การใช้ยานี้ในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้ในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร
• หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ร่วมกับยานอนหลับ ยากล่อมประสาท ยาแก้ซึมเศร้า ยาแก้แพ้
• หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ร่วมกับเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
• ห้ามใช้ยาที่หมดอายุ

การเก็บรักษายา Hyoscine

• ควรเก็บยานี้ในภาชนะบรรจุเดิมที่บรรจุมา และควรปิดให้สนิท
• เก็บยาให้พ้นจากเด็กและสัตว์เลี้ยง
• ควรเก็บยานี้ในอุณหภูมิห้อง
• เก็บยาให้พ้นแสงแดด ไม่ควรเก็บยาในที่ร้อนมากกว่า 30 องศาเซลเซียส
• ไม่ควรเก็บยาในรถยนต์หรือบริเวณใกล้หน้าต่าง
• ไม่เก็บยาในบริเวณที่เปียกหรือชื้น หือห้องน้ำ
• เมื่อยาเสื่อมสภาพหรือหมดอายุแล้ว หรือไม่มีการใช้ยาแล้ง ควรทิ้งให้ถูกวิธีและเหมาะสม

ผลข้างเคียงของยา Hyoscine

• มีอาการปวดศีรษะวิงเวียน มึนงง
• ง่วงนอน ง่วงซึม
• อ่อนเพลีย อ่อนแรง
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• คลื่นไส้อาเจียน
• ท้องอืด แน่นอึดอัดในท้อง
• ท้องผูก
• ปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะคั่ง หรือเจ็บเวลาปัสสาวะ
• ความจำเสื่อม สูญเสียความทรงจำ
• ปากแห้ง คอแห้ง กลืนลำบาก มีการหลั่งน้ำลายน้อยกว่าปกติ
• มีอาการหน้าแดง
• ผิวหนังแดง
• แพ้แสงแดด ทนความร้อนไม่ได้
• ผิวแห้ง ผิวหนังขึ้นผื่นจากการแพ้ยา
• รูม่านตาขยาย (ตาพร่ามัว) ตาสู้แสงไม่ได้ ปวดกระบอกตา
• ตาแดง การมองเห็นผิดปกติ
• ความดันโลหิตต่ำ
• ใจสั่น (หัวใจเต้นเร็ว) หัวใจเต้นผิดจังหวะ
• บวมน้ำ
• น้ำมูกไหลแน่นจมูก จมูกแห้ง
• อาจทำให้เกิดต้อหินมุมปิด
• มีอาการคัน
• มีอาการสั่น
• กดระบบประสาทส่วนกลาง
• การหายใจล้มเหลว หรืออาจรุนแรงจนถึงขั้นโคม่า